به گزارش پایگاه خبری «عصرساختمان» به نقل از ایسنا، حدود دو ماه پیش خبرهایی از کشف یک سازه بسیار بزرگِ خشتی از دوره آهن 3 (احتمالا متعلق به مادها) و با ابعادی بزرگتر از معبد «نوشیجان» در منطقه‌ی «حاجی‌خان» منتشر شد، اما کشف این محوطه‌ی تاریخی در کنار اجرائی شدن پروژه‌ی پتروشیمی که از سه سال قبل در این بخش از منطقه‌ی اقتصادی جهان‌آباد همدان در حال اجرائی شدن است، می‌تواند آسیب‌هایی به این محوطه تاریخی وارد کند، هشداری که با پیدا شدن این محوطه‌ی تاریخی دوستداران میراث فرهنگی استان همدان نیز نسبت به آن هشدار داده‌اند.

اواخر تیرماه و با کشف این محوطه حمیده چوبک، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی درباره‌ی این هشدارها به ایسنا گفته بود: «در جلسه‌ شورای فنی سازمان میراث فرهنگی در این هفته –هفته پایانی تیرماه-، قرار است برای توقف یا ادامه‌ی کار در این محوطه‌ تاریخی تصمیم‌گیری شود. تصمیم برای توقف احتمالی پروژه پتروشیمی و جابجایی این پروژه یکی از گزینه‌های قابل مطرح در این جلسه است. تپه‌ «حاجی‌آباد» (حاجی‌خان) محوطه‌ای با اهمیت‌تر از برخی محوطه‌های این استان است.

با گذشت حدود دو هفته از صحبت‌های چوبک، او امروز (22 مرداد)با اعلام برگزاری جلسه‌ی شورای فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرد: در جلسه شورای فنی تصویب شد تا به صورت کامل «سایت پتروشیمی فامنین» از محوطه حاجی‌خان همدان خارج شود.

او افزود: با خارج شدن کامل این سایت از محوطه، کاوش‌ها در منطقه ادامه پیدا می‌کند و در بحث حفاظت نیز قرار شد معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعتبار لازم را تامین کند تا این کاوش و مطالعه در این سایت باستان‌شناسی ادامه پیدا کند، چون این سایت یکی از محوطه‌های مهم شاخص دوره آهن یا دوره ماد است.

باید سایت تاریخی «حاجی‌خان» حفظ شود

علی مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان همدان نیز در این زمینه به ایسنا گفت: اصل مطلب بر حفظ اثری است که براساس بررسی کارشناسان از اوایل دوران ماد به دست آمده است، این که پتروشیمی منتقل شود یا نه، یک بحث دیگر است، ما مهمترین بحث ما در استان این است که این اثر و محوطه‌ی آن حفظ شود.

او ادامه داد: ممکن است به لحاظ فنی سایت پتروشیمی جابجا شود، یا این‌که در داخل سایتِ پتروشیمی، این محدوده جدا شود و طراحی پتروشیمی تغییر کند. در واقع برای ما مهم این است که تپه‌ی تاریخی «حاجی‌خان» حفظ شود، در شورای فنی سازمان، در جلسات استانی و جلساتی که با متولیان بخش صنعت، استانداری و پتروشیمی داشه‌ایم، تاکید داریم تا این سایت حفظ شود،هیچ تردیدی در این زمینه نداریم.

وی گفت: باید ببینیم سایت پتروشیمی به لحاظ فنی چه راهکارهایی دارد، ممکن است یک راهکار این باشد که سایت به طور کامل جابجا شود. در هر صورت موارد فنی تعیین کننده است. ممکن است سایت پتروشیمی از چارچوب محوطه تاریخی جدا شود، در آن بخش از محوطه تاسیساتی ایجاد نشود و محوطه محصور در اختیار میراث فرهنگی باشد و سایت پتروشیمی نیز طرح اجرا را در زمین مورد نظر به گونه‌ای تغییر دهد که آن فضا حفظ شود.

روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری 29 خرداد خبری مبنی بر کشف سازه‌ای با اهمیت‌تر از معبد نوشیجان در همدان در تپه‌ی حاجی‌آباد منتشر کرد. در آن خبر اعلام شده بود همه‌ی شواهد و یافته‌های کاوش نشان دادند که این محوطه از معبد مرکزی نوشیجان بزرگتر است و سکوهای نشیمن که دور تا دور این فضا وجود دارد و هیچ کدام پشت به آتشدان نیستند.
اسماعیل همتی ازندریانی، سرپرست هیأت باستان شناسی کاوش در تپه حاجی‌آباد درباره ی این سازه‌ی کشف شده اظهار کرده بود؛ ویژگی‌های معماری و مواردی که در محوطه‌های مادی مانند موش ‌تپه، پا تپه و تپه یلفان وجود دارد، همگی را اینجا - تپه حاجی‌آباد - داریم، ولی آنچه این محوطه را خاص کرده سکوی آتشدان و پلانی شبیه نوشیجان و بزرگتر از آن است .