به‌گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از تسنیم، فریبا سعیدی - سرپرست هیئت کاوش اظهار داشت: «سیر تحول معماری مسجد امام حسن (پامنار) زواره نیاز به پژوهش‌های دقیق معماری و باستان‌شناسی دارد که بخشی از پرسش‌های موجود در طی کاوش پاسخ داده خواهد شد.»

وی افزود: «شبستان غربی این مسجد که سه محراب نفیس گچ‌بری در آن قرار داشت به منظور وسعت بخشیدن به فضای عبادت و همچنین دو محراب آن و ساختار اصیل آن تخریب شده است.»

این باستان‌شناس تصریح کرد: «در این کاوش بقایای موجود این شبستان از زیر خاک بیرون آمد و دو محراب نیز با تراشیدن دیواری که بر روی این دو محراب کشیده شده بود آزاد و در حال پاک‌سازی و تثبیت تزئینات است.»

سعیدی گفت: «شبستان زیرزمینی مسجد نیز که بخش عمده آن سالم باقی مانده از زیر خاک بیرون آورده شده است.»

وجود محراب‌های شش‌گانه

وی ویژگی منحصربه‌فرد این مسجد را وجود محراب‌های شش‌گانه در دیوار قبله و یک محراب در سمت غرب و یک محراب در شبستان زیرزمینی اعلام کرد و افزود: «بنا بر منابع تاریخی همچون معجم البلدان یاقوت حموی، اسماعیلیان در این منطقه نفوذ داشته‌اند و یکی از داعیان حسن صباح به نام ابوعلی دهدار اهل زواره بوده است.»
وی با اشاره به قرار داشتن مسجد امام حسن (پامنار) زواره در محله بنکویه شهر زواره تصریح کرد: «علت نام‌گذاری این مسجد به مسجد امام حسن (ع) روایتی است مبنی بر اینکه امام حسن(ع) در سفر به شرق در این مسجد نماز خوانده است.»

این باستان شناس گفت: «نام رایج مسجد امام حسن، مسجد پامنار است زیرا یکی از قدیمی‌ترین مناره‌های ایران در جوار آن ساخته شده است.»

دومین مناره قدیمی ایران

به گفته این باستان‌شناس، مناره مسجد امام حسن (پامنار) دومین مناره قدیمی ایران بعد از منار مسجد جامع ساوه است.

این منار بر اساس کتیبه کوفی زیبای نصب‌شده بر ساقه آن به دستور فردی به نام محمد بن ابراهیم در سال 461 ه.ق ساخته شده است.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی افزود: «به گفته حمزه اصفهانی در زواره آتشکده‌ای احتمالا در محل این مسجد قرار داشته است.»

وی اظهار کرد: «دو دوره تاریخی روشن این مسجد دوره سلجوقی و ایلخانی است که تزئینات گچبری معرف سبک هنری این دو دوره بر روی محراب‌های آن نقش بسته است.»

به گزارش پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، کاوش و احیای شبستان غربی مسجد امام حسن (پامنار) زواره اصفهان با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.