به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از ایرنا، خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان یکی از دانشمندان تمدن ایرانی اسلامی نقش مهم و تاثیرگذاری در یادگیری علوم مختلف داشت و در شرایط بحرانی سده هفتم که ایران با حمله مغول روبرو بود، باعث حفظ علم در حوزه های گوناگون شد. این دانشمند برجسته در طول زندگی پربار خویش آثار ارزشمندی همچون «اخلاق ناصری، رساله معینیه، شرح اشارات ابن سینا، تحریر اقلیدس، تولی و تبری، روضه التسلیم و مطلوب المومنین» را با توانایی بالای خویش نگاشت. همین خدمات ارزشمند علمی سبب شد تا روز بزرگداشت این دانشمند به نام «روز مهندسی» نامگذاری شود تا جامعه به این حوزه مهم و چگونگی فعالیت و توسعه آن توجه کند.

مهندسان به عنوان قشر فرهیخته جامعه و افراد متخصص در دانش خود با ابتکار و خلاقیت می توانند مسایل مربوط به سلامت و بهداشت، آموزش، کشاورزی، مسکن، حمل و نقل و ... را برطرف سازند و در نهایت آسایش و رفاه را برای افراد جامعه به ارمغان آورند.

از این رو با توجه به تاثیرگذاری فعالیت مهندسان در حوزه ‌های توسعه پایدار، شاخص ‌های توسعه انسانی و بومی ‌سازی فناوری باید به چالش‌ های اخلاقی که در حوزه کاری برای آنها پیش می آید، نیز توجه داشته باشند. برای نمونه باید در بحث توسعه پایدار تلاش شود تا بدون از میان بردن زمینه توسعه نسل آینده، بستر پیشرفت برای نسل کنونی نیز را فراهم بیاورند.

«مهدی زندیه» رییس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین معتقد است تمام رشته های مهندسی ارتباط مستقیمی با اقتصاد مقاومتی دارند، به همین سبب مهندس باید با علم روز و یافته های جدید همراه و همگام باشد تا بتواند به پیشبرد سیاست های اقتصاد مقاومتی کمک کند. در ادامه ایرنا به گفت وگو با وی پرداخته است.

**نقش مهندسان در ارتقا و رشد کشور
کلمه مهندس از واژه هندسه گرفته شده و به معنای تخصص خاص در یک رشته است که با ریاضی در ارتباط باشد و هر کدام از این مقوله ها در کشور جایگاه ویژه ای دارد و هر فردی که در این زمینه ها صاحب تخصص است، جدای از احترام اجتماعی، می تواند در آبادانی و توسعه نقش داشته باشد که این مهم تنها مختص رشته های معماری، شهرسازی و عمران نیست بلکه رشته هایی همچون نساجی، هوا و فضا، فیزیک و ... نیز به نوبه خود می توانند در ارتقا و رشد کشور موثر باشند.

**مهندسان در خط مقدم توسعه ایران
جایگاه مهندسان در توسعه کشور بسیار مهم و ضروری است و می توان آنها را در خط مقدم توسعه مشاهده کرد. برای نمونه در طول جنگ تحمیلی مهندسی جنگ در حوزه های مختلف مانند جهاد سازندگی، سپاه و ... فعال بودند و در دوره سازندگی نیز این قشر زحمتکش همچنان در عرصه توسعه و آبادانی حضور دارند تا کشور را به جایگاه شایسته خویش برسانند.

همچنین مهندسان نقش مهمی در حوادث و بلایای طبیعی دارند، برای نمونه هنگامی که کشور با زلزله روبرو می شود، بیشتر افراد تنها ساختمان های تخریب شده را مشاهده می کنند در صورتی که تجهیزاتی مانند گاز، آب و ... نیز آسیب دیده اند و مهندسان مربوطه به آن بازسازی این تاسیسات می پردازند. یک مهندس آب یا کشاورزی می تواند نقش تعیین کننده ای در مصرف آب های کشاورزی و غیرخانگی داشته باشد و اگر بتوانیم از علم این مهندسان استفاده کنیم صرفه جویی هایی در این حوزه انجام می گیرد و همچنین می توان با کمک مهندسان، آب را به مناطق خشک هدایت کرد و در توسعه بخش کشاورزی موفق شد. بنابراین مهندسان با پایبندی به اخلاق و وظیفه خود خواهند توانست جایگاه مهمی در توسعه و ایجاد امنیت بر عهده بگیرند.

**ارتباط مستقیم رشته مهندسی با اقتصاد مقاومتی
تمام رشته های مهندسی ارتباط مستقیمی با اقتصاد مقاومتی دارند، به همین سبب علم مهندسی باید با علم روز و یافته های جدید همراه و همگام باشد زیرا این مهندسان هستند که در همه زمینه ها می توانند نقش آفرین باشند. از این رو باید از علوم جدید و فناوری استفاده کنند، برای نمونه در رشته ساختمان سازی باید علم جدید ساخت و ساز بهتر، استفاده از مصالح و ... را فرا بگیرند و در حوزه های دیگر هم به همین صورت انجام شود تا بتوانند در سیاست های اقتصاد مقاومتی تاثیر مستقیمی داشته باشند. برای مثال اگر مهندسان در صرفه جویی آب طرح هایی ارایه دهند، بخش کشاورزی و صنایع وابسته به آب نیز پیشرفت می کند. اینکه مهندسان و دیگر قشرهای جامعه در صرفه جویی ها پیشگام باشند، بسیار مهم است و باعث پیشبرد سیاست های اقتصاد مقاومتی می شود.

**روز مهندس و بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی
خواجه نصیرالدین طوسی ریاضیدان، حکیم، فیزیکدان و دانشمند بود و در کار مهندسی هم تبحر داشت که در این حوزه کارهای زیادی انجام داد. برای نمونه رصد خانه مراغه را به عنوان یک مرکز علمی بزرگ بنیان نهاد. وی دانشمندان زیادی را از سراسر جهان به این رصد خانه دعوت کرد تا به بحث و تفحص بپردازند و مطالعه های فراوانی در این مسیر صورت داد. بنابراین تلاش های خواجه نصیرالدین طوسی در حوزه های مختلف به ویژه علم مهندسی سبب شد تا روز بزرگداشت او به عنوان «روز مهندس» نامگذاری شود تا با زنده نگه داشتن یاد وی از مقام علمی این دانشمند بزرگ تمدن اسلامی تقدیر به عمل آید.

**خواجه نصیرالدین طوسی و حفظ آثار تمدن اسلامی
سده هفتم هجری مغولان به ایران حمله کردند و درآن زمان آثار زیادی از تمدن اسلامی از میان رفت، از این رو نقش افراد دانشمند در آن دوره بسیار تاثیرگذار بود. یکی از این افراد خواجه نصیرالدین طوسی به شمار می رفت. وی با مشاهده چنین فضایی تصمیم گرفت که وارد دستگاه حکومتی مغولان شود تا بتواند به این وسیله آثار تمدن اسلامی را حفظ کند. از این رو از بغداد به خراسان نزد خانواده خود رفت و پس از مدتی وارد دستگاه حکومتی مغول شد و با تلاش هایی که انجام داد، بسیاری از آثار تمدن اسلامی مانند بناها، کتاب ها و ... را حفظ کرد. برای نمونه این دانشمند یکی از کتابخانه های مهم را که در قلعه الموت قزوین بود، از نابودی نجات داد و با نفوذ خود در دستگاه حکومت مغول باعث شد تا افراد زیادی که دغدغه علم و دین داشتند در پناه وی زندگی کنند.

در ادامه دیدگاه های «مهرداد هاشم زاده» رییس پیشین هیات مدیره کانون مهندسان معمار دانشگاه تهران و عضو کنونی گروه شهرسازی جامعه مهندسان را در گفت و گو با ایرنا از نظر می گذرانیم.

**فعالیت های خواجه نصیرالدین طوسی در حوزه علم
خواجه نصیر الدین طوسی سنت فلسفه مشایی را که پس از ابن سینا در ایران رو به افول گذاشته بود، بار دیگر احیا کرد و در کتاب «تجرید الاعتقاد» به گردآوری مجموعه نظرها و دیدگاه‌های کلامی شیعه پرداخت. او رصدخانه مراغه را بنا نهاد و در کنار آن کتابخانه ‌ای به وجود آورد که نزدیک به 40 هزار جلد کتاب در آن بود و در زمینه کلام شیعه با استفاده از عقاید و نظرهای فلسفی ابن سینا این مهم را بر برهان های عقلی مبتنی کرد و در کتاب «شکل القطاع» به طرح مثلثات برای نخستین بار به عنوان دانشی مستقل پرداخت و قانون های بنیادی را به منظور حل مثلثات مسطح و کروی مطرح ساخت. وی درباره چگونگی استفاده از ساعت آفتابی ابتکار جدیدی برای رصد کردن به کار برد که در علم ستاره‌شناسی ارزشمند است. همچنین این اندیشمند بنام بیش از 190 کتاب و رساله علمی در موضوع های گوناگون از خویش به یادگار گذاشت.

خواجه نصیرالدین طوسی در علم هایی همچون نجوم، ریاضیات و فلسفه صاحب اثر بود اما زمینه فعالیت او در علم مهندسی و ساخت رصدخانه مراغه سبب شد تا به عنوان نماد مهندسی شناخته شود. تجربه فراوان و خدمت های ارزشمند این ریاضیدان در علم مهندسی زمینه ساز نامگذاری روز بزرگداشت وی به عنوان «روز مهندسی» شد.

**نقش و جایگاه مهندسی در ایران
نقش و جایگاه مهندسی در ایران از 2 منظر قابلیت بررسی دارد. از نظر دانش، رشته مهندسی بسیار پیشرفت کرده است و افراد متخصصی در کشور هستند که می توان از اطلاعات و تجربه های آنها برای پیشرفت و توسعه کشور بهره برد اما در مقام اجرایی زمینه های مناسب وجود ندارد. به عبارت دیگر از توان و پتانسیل حرفه مهندسی آنگونه که شایسته است، استفاده نمی شود و به همین علت بسیاری از افراد برجسته شاخه مهندسی برای شکوفاسازی توانمندی های خود مهاجرت می کنند.

**پیوند دانشگاه و محیط کار در حوزه مهندسی
برای برون رفت از مشکل های حوزه علوم مهندسی باید به تولید، صنعت و دانش بیش از پیش اهمیت داد. یکی از مهمترین عامل هایی که باعث می شود این شاخه علمی به منصه ظهور نرسد، گسترش شغل های سوداگری و دلالی به شمار می رود که اینگونه مشاغل نیازمند علم و دانش نیستند. بنابراین برای بهبود شرایط، بهتر است به این نکته ها توجه شود.

آموزش های دوره مهندسی در تمامی رشته ها با دانش روز همخوانی دارد اما باید به این موضوع نیز توجه کرد که دوره های کارآموزی به عنوان مکمل امر یادگیری نقشی پر اهمیت در بسیاری از رشته ها ایفا می کنند. کارآموزی برقرار کننده پیوند میان دانشگاه و محیط کار است و دانشجویان باید بتوانند آموزش های تئوری و شفاهی خود را در عرصه عمل پیاده سازند و توانایی های خویش را شکوفا کنند. بنابراین بایستی زمینه های پیوند بیشتر و عمیق تر دانشگاه و محیط کار را برای کاربردی ساختن درس های ارایه شده ایجاد کرد. از طرف دیگر بیش از آنکه پیشرفت فناوری اهمیت داشته باشد، دانش فنی مهم است. اینگونه افرادی که بتوانند از دانش فنی به شکل مطلوبی بهره ببرند، بیشتر می توانند به گسترش و تعمیق این علم کمک کنند، امری که در محیط های علمی و دانشگاهی کشور باید به آن توجه شود.