عصر ساختمان- چگونگی تعمیر و بازسازی واحدهای آسیبدیده از حمله رژیم صهیونیستی به کشور و تامین مالی آن ۲۰ روز پس از پایان یافتن جنگ همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. اگرچه دولت، کار بازسازی را به شهرداری تهران و استانداریها محول کرده، اما مصوبه دقیقی در این خصوص وجود ندارد و همین موضوع باعث انتقاد کارشناسان و عدم اطمینان خاطر شهروندانی شده که خانههای آنها در خلال این جنگ آسیب دیده است.
به گزارش پایگاه خبری «عصرساختمان» به نقل از دنیای اقتصاد، مدیریت شهری طی روزهای گذشته در خلال مصاحبههای رسانهای توضیح داد که کار بازسازی واحدهایی که به شکل جدی در جنگ آسیب دیدهاند از محل اعطای تراکم مازاد به سازندگان اجرایی میشود؛ همچنین آخرین برآورد از هزینه بازسازی و نوسازی حدود 10 همت اعلام شد که به مراتب بالاتر از نرخ اعلامی از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بود. در این شرایط شهروندان و کارشناسان خواهان ارائه طرح مدیریت شهری در خصوص چگونگی بازسازی و نوسازی واحدهای آسیبدیده، ریز برآورد هزینه و گزارشهای جزئی در این خصوص و بررسی آن در هیات دولت و سپس تصویب هستند. در چنین شرایطی آغاز کار بازسازی بدون ارائه طرح و مصوبه، حرکت در مسیر بدون برنامه و نقشه بوده و با توجه به زمانبر بودن فرآیند بازسازی میتواند چالشهایی را برای افرادی که خانههایشان در خلال جنگ تخریب شده یا آسیب جدی دیده، به همراه داشته باشد.
حدود یک ماه از آغاز جنگ 12 روزه که در شامگاه 23خرداد با حمله رژیم صهیونیستی به کشور شروع شد و تقریبا 20 روز از پایان یافتن این جنگ میگذرد. در خلال این حمله نظامی خانههای بسیاری آسیب دیدند؛ در میانه جنگ هیات دولت، ستاد بازسازی واحدهای مسکونی آسیبدیده را با راهبری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تشکیل داد. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تجربه بازسازی شهرها و روستاهای کشور در دوره 8 سال جنگ تحمیلی و همچنین حوادث طبیعی نظیر سیل و زلزله را داشت و از این رو برای بازسازی واحدهای آسیبدیده در جنگ نیز به عنوان گزینه اصلح انتخاب شد.
گام ابتدایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بازدید، شناسایی و ارزیابی میزان آسیب واحدهای صدمه دیده از جنگ بود؛ پس از پایان جنگ 12 روزه در دوم تیر ماه نیز کار ارزیابی واحدهای آسیبدیده از جنگ سرعت بیشتری به خود گرفت بهنحوی که در روز چهارشنبه یازدهم تیر بنیاد مسکن گزارش خود درخصوص میزان تعداد واحدهای آسیبدیده، پیشنهاد چگونگی جبران خسارت و برآورد کل هزینه بازسازی را به هیات دولت ارائه کرد و قرار شد که کار جبران خسارتها آغاز شود.
با این وجود به ناگاه در جلسه بعدازظهر هیات دولت، کار بازسازی و نوسازی واحدهای آسیبدیده در جنگ به شهرداری تهران و استانداریها در سایر مناطق محول شد.
فارغ از کارشناسی یا غیرکارشناسی بودن تصمیم محول کردن نوسازی و بازسازی واحدهای آسیبدیده از جنگ به مدیریت شهری؛ انتقادات جدی نسبت به نحوه اجرای این تصمیم و عدم تصویب طرح پیشنهادی برای چگونگی بازسازیها وارد شده است. دولت باید تصمیم واگذاری بازسازی به مدیریت شهری را به تصویب برساند. مردم و کارشناسان معتقدند که شهرداری باید پیشنهاد خود برای بازسازی را به شکل دقیق با در نظر گرفتن برآورد هزینه، شیوه اجرا و چگونگی تامین مالی ارائه داده و طرح مورد نظر به تصویب دولت برسد. وجود مصوبه در این خصوص، به نوعی ضمانت اجرایی برای پیشبرد کار نوسازی و بازسازی است. در چنین شرایطی آغاز کار بازسازی و نوسازی از سوی شهرداری بدون تدوین و ارائه طرح پیشنهادی و تنها بر مبنای وعده مدیریت ارشد شهری نگرانکننده است. این نگرانی زمانی تشدید میشود که مرداد امسال زمان پایان حکم 4 ساله شهردار تهران است، البته عمر شورای ششم با حکم نمایندگان مجلس حدود یک سال زیاد شد و تا 28 خرداد سال آینده تمدید شد؛ با این وجود هنوز مشخص نیست که مصوبه افزایش یک ساله عمر شورا شامل حال مدیران شهری نیز میشود یا خیر.
به هر ترتیب ارائه طرح پیشنهادی مدیریت شهری برای چگونگی بازسازی و نوسازی واحدهای آسیبدیده و نحوه تامین منابع ملی و تصویب آن در هیات دولت باعث افزایش اطمینان خاطر شهروندانی خواهد شد که خانههایشان در جنگ آسیبدیده است.
جهش آمار واحدهای آسیبدیده از جنگ
در تاریخ هجدهم تیر ماه تعداد خانههای آسیبدیده از جنگ برابر 3 هزار و 600 واحد اعلام شد؛ همچنین گفته شد که از کل واحدهای آسیبدیده هزار و 650 واحد نیاز به تعمیر جزئی، 1500 واحد نیاز به تعمیرات متوسط، 250 واحد نیاز به مقاومسازی و 200 واحد نیاز به تخریب و نوسازی داشت. این آمار تا 21 تیر ماه جهشی غیر منتظره داشت به نحوی که گفته شد تعداد کل خانههای آسیبدیده از جنگ برابر 8 هزار و 200 واحد است؛ از این تعداد 4 هزار و 700 واحد نیاز به تعمیر جزئی، 2 هزار و 600 واحد نیاز به تعمیرات متوسط، 500 واحد نیاز به مقاومسازی و 400 واحد نیاز به تخریب و نوسازی دارد. چگونگی جهش یکباره در آمار و ارقام واحدهای نیازمند به بازسازی نیاز به توضیح از سوی مسوولان دارد.
همچنین بنیاد مسکن انقلاب اسلامی یک هفته پس از جنگ با اعلام تکمیل ارزیابی واحدهای آسیبدیده، میزان هزینه برای جبران خسارت را برابر 3.5 تا 4 همت برآورد کرد. این درحالی است که مدیریت شهری، میزان هزینه برای جبران خسارت، نوسازی و بازسازی واحدهای آسیبدیده در شهر تهران را برابر 10 همت پیشبینی کرده و بیلان مشخص از چگونگی هزینهکرد پیشنهادی ارائه نداده است.
بنیاد مسکن انقلاب هزینه مورد نیاز برای اصلاح واحدهایی که در جنگ به شکل جزئی آسیبدیده بودند را 8 میلیون تومان به ازای هر متر مربع و هزینه برای واحدهایی که نیاز به بازسازی دارند را 20 میلیون تومان ارزیابی کرده بود. ارزیابی جدید در خصوص ریز گزارش هزینهها از سوی مدیریت شهری ارائه نشده است.
عمده واحدهای آسیبدیده از جنگ نیاز به تعمیر جزئی و به شکل دقیقتر تعویض درب و پنجره دارند و مسوولان وعده پایان کار تعمیرات این واحدها تا پایان تیر را دادهاند.
در این زمان مدیریت شهری درحال آمادهسازی فرآیند تخریب و بازسازی واحدهایی است که به شکل جدی از جنگ آسیب دیدهاند؛ بررسیها و شنیدهها از آن حکایت دارد که مدیریت شهری از سازندگان بنام دعوت به عمل آورده و جلسات ابتدایی میان مدیریت شهری و سازندگان برگزار شده است.
طرح اصلی مدنظر ساخت واحدهای آسیبدیده از جنگ با مشارکت سازنده و اعطای تراکم مازاد یک یا دو طبقه به سازنده با هدف تامین مالی ساختوسازها است. در عین حال شهرداری نیز با هدف کاهش هزینهها، از دریافت وجه پروانه خودداری میکند. در این شرایط شهرداری گزینه دیگری را نیز به افرادی که خانههای آنها در خلال جنگ آسیب دیده، پیشنهاد داده است که شامل دریافت یک واحد جایگزین به جای واحد تخریب شده خود است. شهرداریها به سبب در اختیار داشتن بخشی از زمینهای شهری، نسبت به ساختمانسازی اقدام میکنند و از این رو معمولا مدیریت شهری، آپارتمانهای آمادهای را در اختیار دارد.