به گزارش پایگاه خبری«عصرساختمان» به نقل از ایسنا، امروزه امنیت مهم‌ترین آرمان هر کشوری تلقی می‌شود و در صورت عدم تامین یا وجود نقص و تنگنا در ایجاد آن، حیات سالم شهروندان به چالش کشیده می‌شود. طبعا مکان‌ها با تمام خصوصیات خود و نوع برداشت ذهنی و عملکرد انسان در آن‌ها،‌ می‌توانند شکل دهنده به فضایی با نوع امنیت مثبت یا منفی باشند. بعضی فضاها به دلیل خصوصیاتی که دارند، می‌توانند ظرفیت تولید جرائم بالایی را داشته باشند. همزمان و در عین حال این که جرائم در مکان‌ها صورت می‌گیرند، حاکی از این واقعیت است که، کنترل و نظارت دولت‌ها بر برخی مکان‌ها در حداقل سطح ممکن قرار دارد و بدیهی است که امنیت چه در بعد عینی و چه در بعد ذهنی، در آنها کاهش می‌یابد.

در پژوهشی که در خصوص "تبیین و تحلیل افزایش امنیت اجتماعی در پرتو بکارگیری سیستم نظارت هوشمند" توسط تیم پژوهشگران متشکل از نرجس سادات حسینی(دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران) و نعمت‌اله ناروقه (دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی)، با جامعه آماری جمعیت 350 هزارنفری منطقه 20 شهر تهران که به روش نمونه‌گیری تصادفی انجام شده، آمده است:« سیستم‌های هوشمند نظارتی از قبیل دوربین‌های مدار بسته در افزایش امنیت اجتماعی شهر و افزایش عملکرد دولت‌ها در کنترل محیط‌های خارج از نظارت حائز اهمیت قابل توجهی است. دوربین مدار بسته احساس امنیت کاذب را در مردم ایجاد می‌کند. همچنین، دوربین مدار بسته سبب تقویت گزارشات پلیس و ثبت جرم می‌شود.»

محققان می‌گویند:«معمولا در شهرهای بزرگ به دلیل گستردگی قلمرو و وسعت حوزه استحفاظی، برخی اماکن از ترس ماموران انتظامی دور می‌ماند یا در زمانی که آن‌ها مشغول پاسبانی از نقطه‌ای دیگر هستند، در جایی دیگر به دلیل نبود نظارت، جرم صورت می‌گیرد. پس باید یا تعداد افراد بیشتر شود که بنابه دلایلی (بودجه و شرایط سخت استخدام نیرو) این کار تقریبا غیر ممکن است و یا باید ناظران الکترونیکی مراقب امنیت محل باشند. بنابراین، برای رسیدن به نظم اجتماعی، برنامه‌ریزی امور اجتماعی و ساماندهی عملکردها می‌تواند در پیشگیری از جرائم غیر قابل کنترل ثمربخش باشد.»

در این پژوهش یافته‌ها نشان می‌دهند:« یکی از مسائل مهم در شهر موضوع پیشگیری از جرائم و ناآرامی در فضاهای خارج از نظارت ماموران انتظامی است. در این پژوهش اصطلاحا چنین فضاهایی را "حفره‌های دولت" در سطح شهر می‌نامیم. حال از آنجا که شکل‌گیری و وجود این حفره‌ها می‌تواند در محل سکونت مردم و یا در نزدیکی آن باشد، به طور طبیعی می‌تواند امنیت را در این فضاها و سپس احساس امنیت را در مردم ساکن در آن محل مختل کند و در نهایت،‌ می‌تواند حاکمیت دولت‌ها را با چالش مواجه سازد؛ بنابر این ضرورت دارد برای ارتقای امنیت در مکان‌ها و همینطور افزایش احساس امینت در مردم، تدابیری برای کنترل و ریشه‌کنی این حفره‌ها اندیشیده شود. زیرا میزان جرائم شهری با درجه توسعه شهری در رابطه است. به موازات افزایش جمعیت شهری، میزان جرائم نیز افزایش می‌یابد. به‌کارگیری دوربین‌های مدار بسته در هر مکان، باعث می‌شود تا محدوده‌های تحت شعاع عملکرد دوربین‌ها، مورد نظارت قرار بگیرند. از طریق نصب دوربین‌های مدار بسته، فضاهای غیر قابل نظارت و جرم‌خیز در سطح شهرها،‌ به فضاهای مراقبت و کنترل تبدیل می‌شوند.»

در این پژوهش حسینی و همکارانش می‌گویند:« در فضاهای شهری، احساس امنیت شهری به این معناست که، شهروندان بتوانند آزادانه جابه‌جا شوند، با همشهریان خود ارتباط برقرار کنند و به فعالیت‌های اجتماعی بپردازند، بدون آنکه تهدید شوند و یا با خشونت مواجه شوند. معمولا پایتخت‌ها و کلان‌شهرهای کشورهای در حال توسعه به دلیل هجوم انواع مهاجرت‌ها از بافت اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی کاملا نامتجانسی برخوردارند که این امر زمینه‌ساز بروز بسیاری از انواع جرائم شهری است.»

طبق بررسی های صورت گرفته «بیشترین اثر دوربین‌های مداربسته در مکان‌هایی است که کاملا توسط دوربین‌های با قدرت تمرکز بالا پوشش داده شده‌اند. همچنین اثرات مثبت دوربین مدار بسته در یک مکان، عینا نمی‌تواند در مکان دیگر هم بوجود آید؛ زیرا جغرافیای سیاسی مکان‌ها متفاوت از یکدیگر است و شرایط زمانی و مکانی بر عملکرد سیستم‌های نظارتی تاثیر مستقیم دارد.»

در نتایج این پژوهش آمده است:« چنانچه بتوان عوامل فضایی و مکانی موثر در کاهش جرائم و نیز رفتار انسان‌های ساکن در مکان‌ها را تحت نظارت و کنترل درآورد، در آن صورت امکان مقابله با جرائم اجتماعی وجود خواهد داشت.

همچنین فواید دوربین مداربسته باعث می‌شود؛ مردم احساس امنیت کاذب داشته‌باشند وبا به‌کارگیری دوربین‌های مدار بسته در خیابان‌هایی با کارکرد امنیتی_تجاری_اداری، مراکز خرید، پارک‌ها و مدارس و دانشگاه‌ها به طور کلی مکان‌هایی که پتانسیل وقوع جرم بالایی دارند، می‌توان احتمال وقوع جرم را کاهش و میزان امنیت را افزایش داد.

همچنین با استفاده از ابزارهای هوشمند نظارت و کنترل، توان نظارت و کنترل دولت را افزایش می‌دهند و بدین ترتیب، فضاهای غیرقابل نظارت به فضاهای قابل نظارت تبدیل می‌شوند.»

این پژوهش در شماره اول فصلنامه پژوهش‌های انتظام اجتماعی به چاپ رسیده است.