به گزارش  پایگاه خبری«عصرساختمان» به نقل از ایرنا، در نتیجه سقوط جرثقیل‌های بزرگ مقیاس برج ساز و عمدتا زردرنگی که هنگام انجام عملیات عمرانی در نقاط مختلف شهر بالای ساختمان‌های نیمه کاره قد علم کرده‌اند تعدادی از کارگران، شهروندان در حال تردد در خیابان یا حتی افراد ساکن در منازلشان دچار مصدومیت یا کشته شده‌اند.

نگاهی به آمار حوادث سقوط این نوع جرثقیل‌ها در شهر تهران از ابتدای امسال تامل برانگیز است.

13 خرداد خیابان ملاصدرا

اولین حادثه سقوط جرثقیل امسال بامداد 13 خرداد در خیابان ملاصدرای پایتخت به وقوع پیوست.

محل این حادثه کارگاهی ساختمانی با وسعت بیش از هزار و 500 مترمربع با حدود 30 متر گودبرداری بود و زمانی که کارگران در همان زمان مشغول نصب یک دستگاه تاورکرین (نوعی جرثقیل سنگین) بودند جرثقیل نیز حدود 30 متر ارتفاع گرفته بود.

کارگران روی بدنه این جرثقیل در حال کار بودند که یکباره بخشی از این دستگاه غول‌پیکر شکست و سقوط کرد.

در این حادثه چهار کارگر مصدوم و یکی از آنان به دلیل شدت جراحات وارده قطع عضو شد.

19 خرداد بلوار ارتش

کمتر از یک هفته پس از حادثه خیابان ملاصدرا  در 19 خرداد جرثقیل دیگری در بلوار ارتش سقوط کرد.

در این حادثه نیز جرثقیل برج ساز تاورکرین در یک پروژه ساختمانی مشغول به کار بود که بازوی جلویی آن به دلایل نامعلوم شکست و یک کارگر نیز به‌ دلیل برخورد با قطعات جرثقیل روانه بیمارستان شد.

برخی منابع فرسودگی این جرثقیل را علت حادثه اعلام کردند.

15 مرداد نیاوران

همچنین در روز 15 مردادماه امسال نیز چنین حادثه ای تکرار شد اما این بار در نیاوران حوالی سه راه یاسر که جرثقیل تاورکرین از قسمت بوم جلویی شکست.

در این حادثه جرثقیل برج ساز در محوطه‌ای کارگاهی به ارتفاع بیش از 20 متر مشغول کار بود که دچار این حادثه شد.

این حادثه البته مصدوم و تلفات جانی نداشت.

13 مهر شهربازی بسیج

اما حوالی ظهر روز 13 مهرماه بود که خبر سقوط یک جرثقیل سنگین هنگام کار دیگر بار خبرساز بود و این بار 2 کشته نیز به همراه داشت.

این جرثقیل در شهربازی بزرگراه بسیج مشغول کار بود که سقوط کرد.

در این حادثه 2 تن از کارگران به دلیل سقوط جرثقیل کشته و همچنین سه کارگر دیگر نیز مصدوم شدند.

پیمانکار این جرثقیل در شهربازی بسیج البته همان روز حادثه با حکم قضایی بازداشت شد.

سقوط جرثقیل البته مربوط به امسال نمی شود، سال گذشته نیز چنین حوادثی در تهران رخ داد و خبرساز بوده است.

28 بهمن 97 شهرک نفت

آخرین حادثه سقوط جرثقیل سال گذشته در 28 بهمن ماه در منطقه شهرک نفت پاتیخت به وقوع پیوست که به دلیل سقوط جرثقیل 60 تنی، اپراتور این جرثقیل که مردی 35 ساله بود جان باخت.

در این حادثه قطعات جرثقیل بر روی چهار کانکس، یک اتاقک برق و همچنین دیوار مشرف بر روی یک ساختمان مسکونی سقوط کرد.

هیچ نهادی سنگین نظارت نمی‌کند

سقوط این جرثقیل ها در حالی است که بنا بر اعلام آتش نشانی، نهاد مشخصی برای نظارت بر فعالیت آنها وجود ندارد.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با تاکید بر ضرورت ایمنی جرثقیل‌های سنگین در پایتخت گفت: نهادی بر سلامت این جرثقیل‌ها نظارت ندارد و به همین منظور شاهد حوادث تکراری در این زمینه هستیم.

سید جلال ملکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: حادثه 13 مهرماه سقوط جرثقیل سنگین در داخل محوطه شهربازی بسیج اگر حدود 10 متر آن طرف‌تر روی می‌داد بر روی ساختمان‌های مسکونی می‌افتاد و شاهد تلفات بیشتری بودیم.

سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران تصریح کرد: هیچ نهاد مشخصی بر روی این جرثقیل‌های متحرک و همچنین جرثقیل های تاورکرین (برج ساز) نظارت دقیق نمی‌کند و مسئولیت اصلی آنها برعهده پیمانکاران ساختمانی است.

فرسودگی جرثقیل‌ها

ملکی خاطرنشان کرد: معمولا این جرثقیل‌های سنگین هنگام فعالیت به دلیل فرسودگی قطعات از قسمت‌های مختلف مثل شیلنگ‌های هیدرولیکی و جک‌ها دچار شکستگی و حادثه می‌شوند.

به گفته وی گاهی مواقع نیز اپراتورهای این جرثقیل‌ها به دلیل مهارت ناکافی، همچنین جابه‌جایی بار بیش از ظرفیت دچار واژگونی می‌شوند.

سخنگوی آتش نشانی تهران تاکید کرد:‌ لازم است نهادی مشخص بر نحوه فعالیت جرثقیل‌های سنگین و نیز تاورکرین‌ها نظارت دقیق داشته باشد.

ملکی گفت: همچنین نیاز است تجهیزات فنی این جرثقیل‌ها نیز ارزیابی و بررسی و حتما باید جرثقیل های فرسوده از چرخه فعالیت خارج شوند.

جلو ورود جرثقیل‌های غیراستاندارد را بگیرید

رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به حادثه سقوط جرثقیل در تهران تاکید کرد: سازمان استاندارد باید جلو فعالیت دستگاه‌های فرسوده و ورود جرثقیل‌های غیراستاندارد در مبادی ورودی کشور را با وضع مقررات و استاندارد بگیرد.

زهرا صدراعظم نوری چندی پیش در یکصد و شصت و نهمین جلسه علنی شورای شهر تهران با اشاره به حادثه سقوط تاورکرین و فوت ٢ تن از شهروندان تهرانی در شرق تهران (شهربازی بسیج) گفت: استفاده غیراصولی از جرثقیل‌های متحرک و برجی در محیط شهری یکی از مسایلی است که در سال‌های اخیر به دلیل نبود رویه واحد، کارآمد و مهمتر از آن  به‌روز رسانی نشدن اطلاعات با توجه به استانداردهای معتبر ملی، جهانی و ضوابط ایمنی کار، بروز حوادثی را در پی داشته که منجر به خسارات مالی و جانی شده است. 

وی با بیان اینکه در حادثه شهربازی بسیج با وجود استقرار جرثقیل در محیط عمومی شهری، شاهد نقص در فرآیند کنترل و بازرسی برای نصب جرثقیل بودیم اضافه کرد: از جمله این موارد نبود بازدید از محل استقرار جرثقیل و رعایت نکردن تمهیدات ایمنی مانند مسدود یا محصورسازی محل و نبود علائم هشدار دهنده در محیط معابر و فضاهای عمومی (باوجود تصریح موضوع در مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان) بود. 

رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران اضافه کرد: به عنوان نماینده شهروندان شهر تهران تقاضای نظارت دقیق و مستمر شهرداری در فضاهای عمومی و پروژه های ساختمانی و همچنین تسریع در فرایند اجباری شدن استانداردهای تشویقی جرثقیل‌های متحرک و برجی را دارم.

جرثقیل‌های دهه 60 میلادی

بحث بر سر فرسودگی جرثقیل های برج ساز در حالی است که برخی منابع از پژوهش هایی یاد کرده اند که نشان می‌دهد سابقه ساخت برخی از این نوع جرثقیل ها به دهه 60 میلادی برمی‌گردد و به نظر می‌رسد شهرداری تهران به عنوان نهادی که مجوز ساخت و ساز می‌دهد در کنار دیگر سازمان‌های متولی باید در بحث نظارت بر استانداردها و ایمنی این تجهیزات بیش از پیش نظارت و اقدام لازم را داشته باشند.