به گزارش پایگاه خبری«عصرساختمان» به نقل از اعتماد، مثل ایستگاه 15 خرداد. الان هم به گفته کارشناسان، فضای آنها اجازه جانمایی و نصب آسانسور و پله برقی را به ما نمی‌دهد؛ وگرنه از این پس هیچ ایستگاهی در متروی تهران راه‌اندازی نمی‌شود مگر اینکه همراه با پله برقی باشد.»

 این سخنان محسن پورسیدآقایی بخشی از توضیحات و واکنش معاون حمل و نقل ترافیک تهران در مورد اظهارات زهرا نژادبهرام، عضو شورای شهر تهران است که این روزها با هجمه‌های بسیاری همراه بوده است. نژادبهرام که اتفاقا خود، نماینده شورا در ستاد مناسب‌سازی شهرداری تهران هم هست، چندی قبل در جریان گفت‌وگو با خبرنگاران گفته بود، به عقیده من تمام ایستگاه‌های مترو لازم نیست آسانسور و پله برقی داشته باشند. او البته در همین سخنان تصریح کرده بود که منظورش آن است که به دلیل کمبود بودجه یا نداشتن فضای کافی نمی‌توان ایستگاه‌های قدیمی که فاقد آسانسور و پله برقی هستند را به پله برقی و آسانسور مجهز کرد. اما با این وجود مثل بسیاری از موارد، خیلی از رسانه‌ها با تیتر کردن قسمت اول سخنان این عضو شورا باعث شدند تا موجی از انتقادها و واکنش‌ها به سخنان این عضو هیات‌رییسه شورا آغاز شود.

اما در هر صورت همین سخنان کافی بود تا جنجالی رسانه‌ای آغاز شود. از یک سو رسانه‌ها و افکار عمومی این پرسش را مطرح می‌کردند که مگر می‌شود در دنیای امروز، ایستگاه‌هایی ساخته و افتتاح شود که فاقد پله برقی و آسانسور باشد و اینکه در این صورت تکلیف شهروندان کم‌توان مانند: معلولان و سالخوردگان و کودکان برای استفاده از مترو چه خواهد بود؟ و از طرفی برخی معلولان و افرادی که خود را از حامیان معلولان می‌دانستند، به‌شدت نسبت به این اظهارات واکنش نشان می‌دادند. همین واکنش‌ها باعث شد تا در عرض چند روز حجم واکنش‌ها و فشار افکار عمومی آنچنان زیاد شود که مجبور شود در حاشیه جلسه شورای شهر روز یکشنبه و در جمع خبرنگاران توضیحاتی را در تکمیل اخبار منتشرشده ارایه دهد. نژادبهرام درباره انتقاد برخی شهروندان به نبود پله برقی در همه ایستگاه‌های مترو، ابتدا با تکرار سخنان قبلی خود گفت: باز هم تکرار می‌کنم که ضرورتی ندارد همه ایستگاه‌ها دارای پله برقی باشد چرا که در عمل با کمبود بودجه مواجهیم و همین برای ما محدودیت‌هایی را در مورد مناسب‌سازی ایجاد کرده است. البته این موضوع در دستور کار است که ایستگاه‌هایی که از قبل تامین آسانسور و پله برقی برای آنها پیش‌بینی شده، آسانسور و پله‌برقی‌های‌شان به تدریج نصب شود.

ادامه هجمه‌ها

با این وجود همان‌طور که قابل پیش‌بینی هم بود، حاشیه‌های این سخنان بازهم همچنان ادامه پیدا کرد؛ به‌طوری‌که دیروز و در نشست خبری معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران، پورسیدآقایی در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد اظهارنظر زهرا نژادبهرام مبنی براینکه لازم نیست همه‌ ایستگاه‌های مترو دارای پله برقی و آسانسور باشند، گفت: فکر می‌کنم در مورد اظهارات ایشان سوء برداشت شده است. به نظرم منظور خانم نژادبهرام ایستگاه‌های قدیمی مترو بوده است. بله واقعیت این است که در برخی ایستگاه‌های قدیمی که سال‌ها قبل ساخته شده، فضای آسانسور یا پله برقی پیش‌بینی نشده است، مثل ایستگاه 15 خرداد. الان هم به گفته کارشناسان، فضای آنها اجازه جانمایی و نصب آسانسور و پله برقی را به ما نمی‌دهد؛ وگرنه از این پس هیچ ایستگاهی در مترو تهران راه‌اندازی نمی‌شود مگر اینکه همراه با پله برقی باشد.

با تمام این تفاصیل، واکنش‌های تند معلولان و انجمن‌های حامی همچنان ادامه داشت. چنانچه برخی شهروندان یا معلولان در فضای مجازی به نقد سخنان نژاد بهرام پرداخته و از آن گلایه کرده بودند. به عنوان مثال، یکی از این کاربران در این مورد نوشته است: «آقا این اصلا فقط مخصوص معلولان نیست که، افراد مسن، خانم‌های باردار، افرادی که موقتا دچار مشکل حرکتی هستند (مثلا یکی پاش شکسته) و ... خیلی‌های دیگه هم لازمه از آسانسور یا پله‌برقی استفاده کنند.»

یکی دیگر از کاربران فضای مجازی هم با اظهار تعجب از این سخنان گفته است: «عجیبه این حرف و خدا کنه واقعی نباشه! .... شهرداری‌ها البته به درستی، یک ساختمان خصوصی چند طبقه را ملزم به نصب آسانسور می‌کنند اما به خودشان که می‌رسند می‌گویند ما ملزم نیستیم؟ آن هم برای یک طرح شهری؟

کوروش هم به عنوان یکی دیگر از این منتقدان در همین زمینه نوشته است: «انتظار داشتم شورای شهر اصلاح‌طلب #تهران در برخورد با مواردی مانند حقوق #توانیابان اگر حتی طبق وظیفه‌اش لایحه‌ای مصوب نمی‌کند، لااقل با این اظهارات نابخردانه اعضایش نمک بر زخم این قشر از جامعه نپاشند.»

اینها تنها بخشی از توییت‌ها و اظهارنظرهای شهروندان و معلولانی بود که به سخنان عضو شورای شهر تهران واکنش نشان داده بودند.

این اظهارات در حالی بود که نژاد بهرام در واکنش به اظهارنظرهای کاربران فضای مجازی یا افرادی که خود را از فعالان حوزه معلولان معرفی می‌کنند، اعلام کرد: در چندین نوبت و به صورت تلفنی با نمایندگان انجمن‌های مرتبط با معلولان هم صحبت کردم. آنها نیز پذیرفتند که این بحث‌ها کارشناسی شده است و حرف‌های من عضو شورا نیست. برای همین قرار شد در جلسات مشترکی که خواهیم داشت این موارد را بررسی کنیم.

توییت‌ها و واکنش‌های تند برخی کاربران فضای مجازی درحالی مطرح می‌شود که حتی چند تن از چهره‌های شناخته شده و فعالان حوزه معلولین نیز اعلام کردند که سخنان این عضو شورای شهر کارشناسی و منطبق بر واقعیت‌های جامعه و به دور از فضای احساسی است. علی عین القضات یکی از معلولان فعال در این حوزه است که در این خصوص نوشت: عضو محترم هیات‌رییسه شورای اسلامی شهر تهران در بهره‌برداری از ایستگاه‌های خط چهار مترو دراظهارنظری واقع‌بینانه و به دور از عوا‌م‌فریبی، دلیل عدم مناسب‌سازی برخی ایستگاه‌ها را تنگناهای مالی و وجود سازه‌های قدیمی و عدم جانمایی مناسب در زمان ساخت تعدادی از ایستگاه‌ها عنوان و به ضرورت مناسب‌سازی خطوط مترو و تجهیز کلیه ایستگاه‌ها به پله برقی و آسانسور تاکید کرده است.

او در ادامه نوشت: اما این مطلب، در بین گروه‌های هدف و فضای مجازی به غلط این‌گونه بازتاب یافت که «شهرداری الزامی برای مناسب‌سازی تمامی ایستگاه‌های مترو ندارد!» ولی این سوء برداشت، نافی خدمات شورا و شهرداری نیست چراکه بنده به عنوان فردی که سال‌ها در شهرداری افتخار خدمت به معلولین را دارم از نزدیک شاهد پیگیری و جدیت خانم دکتر نژادبهرام در ستاد مناسب‌سازی شهرداری بوده‌ام و اهتمام ایشان در ریل‌گذاری مسیر صحیح فعالیت‌های ستاد مناسب‌سازی فضاهای شهری را شاهد بوده‌ام. با این وجود او از نژادبهرام دعوت کرد تا برای رفع سوءتفاهم از این اظهارنظر و اقناع سازمان‌های مردم‌نهاد و افراد دارای معلولیت، در جلسه پرسش و پاسخ با حضور افراد دارای معلولیت پیرامون فعالیت‌های شورای شهر و شهرداری در خصوص مناسب‌سازی فضاهای شهری حاضر شوند و گزارشی از اقدامات انجام شده در شهر و برنامه‌های در دست اقدام را ارایه کنند.

متروها در صدر مناسب‌سازی

چندی قبل فرنوش نوبخت رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در حال حاضر 121 ایستگاه مترو در پایتخت وجود دارد که در تسهیل ترافیک شهر تهران بسیار تاثیرگذار است، عنوان کرد: طبق آمار در خط یک متروی تهران 50 آسانسور و 166 پله برقی وجود دارد که می‌توان گفت تقریبا نیاز افراد را رفع می‌کند. در خط دو متروی تهران نیز 46 آسانسور و 124 پله برقی وجود دارد. در خط سه متروی تهران هیچ آسانسوری وجود ندارد و تنها 240 عدد پله برقی برای رفت و آمد تهیه شده است. خط چهار مترو 1 آسانسور و 209 پله برقی دارد.

نوبخت اضافه کرد: همچنین در خط پنج؛ 54 آسانسور و 29 پله برقی وجود دارد که نسبت به تعداد ایستگاه‌ها وضعیت مناسب‌‌تری دارد. خط هفت تازه تاسیس شده و هم‌اکنون دارای 54 پله برقی است و فعلا هیچ آسانسوری برای ایستگاه‌های بهره‌برداری شده تعبیه نشده است.

به گفته‌ مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه مناسب‌سازی تمام ایستگاه در دستور کار قرار دارد و مسوولان مرتبط در تلاش هستند تا دسترسی افراد معلول به ایستگاه‌های خطوط مترو راحت‌تر شود.

نوبخت همچنین در این گفت‌وگو در مورد اهم فعالیت‌های انجام شده برای نابینایان و معلولین، توضیح داد: شرکت بهره‌برداری متروی تهران اقدام‌هایی را نیز برای معلولین و نابینایان انجام داده که باعث رضایت این قشر از جامعه شده است که یکی از این فعالیت‌ها، اجرای مسیر برجسته ویژه تردد نابینایان در بعضی ایستگاه‌های مترو با اولویت نزدیک بودن به مراکز مرتبط با امور نابینایان است. برای کمک و تسهیل در استفاده سالمندان و جانبازان از خدمات مترو، در هر واگن قطار چهار صندلی و جمعا در هر قطار حداقل 28 صندلی با نصب برچسب‌های مخصوص به سالمندان و معلولین اختصاص داده شده است.

کارشناسی شده است

اما نژاد بهرام همچنان معتقد است که این سخنان واقعیت شهر ماست و موضوعاتی کارشناسی شده است و راه گریزی برای آن نیست. او  در پاسخ به این سوال که بر چه مبنایی همچنان بر اظهارات خود پافشاری می‌کنید، گفت: این را من نمی‌گویم، کارشناسان می‌گویند. واقعیت این است که رسانه‌ها به دنبال تیتر جذاب هستند و خوانندگان هم معمولا همان تیتر را می‌خوانند و توجه چندانی به ادامه خبر ندارند! برخی رسانه‌ها هم به نظر می‌رسد به دنبال سوءاستفاده از این تیترها برای رسیدن به مقاصد سیاسی، حزبی و... خود هستند! در مورد این خبر هم به نظر می‌رسد جامعه به اصل قضیه توجهی نکرده است. صحبت من این بوده و هست که بررسی‌های ما نشان می‌دهد برخی ایستگاه‌های قدیمی، ظرفیت و فضای نصب آسانسور و پله‌برقی را ندارند یا اگر بخواهیم و فضا هم اجازه بدهد این ابزار را نصب کنیم، باید هزینه‌های کلانی متقبل شویم که واقعا توجیهی ندارد. یعنی در این گیرودار مشکلات مالی شهرداری و بودجه اندکی که برای مناسب‌سازی شهر تهران در نظر گرفته شده است؛ باید چندین برابر بودجه مناسب‌سازی را صرف نصب آسانسور در چند ایستگاه کنیم.

او با ذکر اینکه هیچ اصل مدیریتی و اخلاقی نمی‌گوید که شما کل بودجه یک بخش را صرف چند قسمت بکنید، گفت: من واقعا نمی‌دانم این‌همه واکنش‌های احساسی و غیرمنطقی به یک موضوع کارشناسی به چه دلیلی است. حتی من با انجمن‌های مرتبط با معلولان هم در چندین نوبت صحبت کردم و قرار شد در جلسات مشترکی که خواهیم داشت این موارد را بررسی کنیم اما باز هم بسیاری از شهروندان بنده را محکوم به بی‌توجهی به حقوق معلولان و کم‌توان‌ها می‌کنند و حتی من را دشمن این قشر می‌دانند، در حالی که من به صورت داوطلب دو سال است که به عنوان نماینده شورای شهر در کمیته مناسب‌سازی شهرداری فعالیت می‌کنم و با دوندگی‌هایی که داشتم خوشبختانه این ستاد که عملا تعطیل شده بود و دستاوردی نداشت، دوباره فعال شد. ما در طول این دو سال اجازه ندادیم که حتی یک پروژه عمرانی شهری بدون مناسب‌سازی افتتاح شود. آن وقت این بی‌انصافی است که بنده را متهم به بی‌توجهی به مشکلات معلولان می‌کنند.

این عضو ستاد مناسب‌سازی شهرداری تهران در پایان تاکید کرد: من هم واقعا و از ته دل خوشحال می‌شوم که همه متروهای ما دارای پله‌برقی و آسانسور شوند. ولی وقتی که بررسی‌های فنی، آن را ممکن نمی‌داند یا شهرداری هم نمی‌تواند از پس بودجه سرسام‌آور مناسب‌سازی متروها برآید، چه می‌توان کرد؟ برای همین هم بود که گفتم به دنبال آن هستیم تا نقشه و مکان ایستگاه‌های فاقد آسانسور و پله‌برقی را منتشر کنیم تا کم‌توانان عزیز بتوانند مسیرشان را به گونه‌ای انتخاب کنند که از ایستگاه‌های دارای تجهیزات یادشده استفاده کنند. در حال حاضر این شاید بهترین و عملی‌ترین کاری باشد که بتوانیم برای معلولان و سالخوردگان انجام دهیم.