به گزارش پایگاه خبری«عصرساختمان» به نقل از ایسنا، حجت‌الاسلام علی کشوری، در نشست تخصصی تبیین مدیریت شهری محله محور با زاویه دید الگوی پیشرفت اسلامی، که در اداره‌کل تبلیغات اسلامی خراسان‌رضوی برگزار شد، اظهار کرد: حرف اصلی ما این است که از محله تعریف غلطی اتفاق افتاده‌است. همه کسانی که در حوزه مدیریت شهری درگیرند باید این سوال را بپرسند که فلسفه مدیریت شهر چیست؟.

وی افزود: صحبت از فلسفه مدیریت شهری یک کارکرد مشخص دارد و آن این است که یک معیار بالادستی برای تصمیمات ما به ارمغان می‌آورد.

کشوری گفت: دو فرض وجود دارد، یک فرض این است که معیاری برای تصمیمات شهرداری و غیره وجود ندارد و فرض دوم هم این است که این دیدگاه نظری را می‌پذیریم و معیاری خواهیم داشت. می‌توانیم قضاوت کنیم که در یک دوره مدیریت‌شهری درست عمل کرده‌ایم یا خیر. آنقدر در مورد حکمت مدیریت شهری کم گفت‌وگو می‌شود و اطلاعات کم‌رنگ و سطحی در این حوزه مطرح می‌شود که این خاصیت علم ترجمه‌ایست که در ایران وجود دارد.

به گفته کشوری، دانشگاه‌های غربی از حیث مدیریت شهری از ما جلوتر هستند و ما معیاری برای تصمیمات حوزه شهری نداریم. باتوجه به مجموعه‌ای از مباحثات ادعا کرده‌ایم که فلسفه مدیریت شهری از نظر اسلام مسئله تربیت است و اگر شهری قرار است ایده‌آل اداره شود، مدیران شهری باید غایت آن شهر را تربیت قرار دهند که در اصطلاحات دینی تزکیه گفته می‌شود.

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی با اشاره به اینکه "در مدیریت شهری محله‌محور، مهم‌ترین مسئله، سازماندهی محل زیست انسان‌ها است"، اظهار کرد: اگر شهروندان با اختیار نظمی را بپذیرند تحمیل اتفاق نمی‌افتد. انتخاب با خود فرد مخاطب است.

وی افزود: ما در ادبیات فقهی و ادبیات حوزه علمیه این را می‌گوییم که نظم اختیاری بدون تزکیه وجود ندارد. ما در تزکیه در درونی‌سازی متمرکز هستیم و سعی داریم که با باطن افراد در مورد نظم مطلوب خودمان صحبت کنیم. تزکیه فرایند ایجاد نظم اختیاری و درونی‌سازی است. به شکل‌های مختلفی جبر تئوریزه شده‌است.در ذات قانون جبر خوابیده و نتیجه آن این است که جبر را دنبال می‌کنیم. تقریبا تمام دانشمندان این حوزه معتقدند، ابزار ایجاد نظم، مسئله قانون، جبر دائمی و همه‌جانبه است.

کشوری خاطر نشان کرد: اگر جامعه منظم داشته‌باشیم اما اختیار، مبنای ایجاد این نظم باشد، در حوزه شهر هم نظم و هماهنگی‌ای احتیاج داریم و باید این را از ابزار تربیت استفاده کنیم. کسی که به تربیت فکر نمی‌کند، ناگزیر از این است که جبر را بپذیرد.

وی تصریح کرد: تقریبا دوره عقب‌نشنی پرچم‌داران مدرنیته آغاز شده و آیا این را نمی‌شود به سایر حوزه‌ها تعمیم داد و شهری داشته‌باشیم که نظم اختیاری در آن وجود داشته‌باشد؟. خاصیت نظم جبری این است که این همه تزاحم در روابط انسانی ایجاد می‌کند. نظم اختیاری در مدیریت شهری اهمیتش بسیار درک می‌شود.

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی بیان کرد: اگر بخواهیم تربیت را جدی بگیریم، نهاد اصلی تربیت، نهاد خانواده است، اگر می‌خواهید تربیت و تزکیه را در جامعه‌ای فربه کنید، نمی‌توانید جایی غیر از خانواده سرمایه‌گذاری کنید. حتی مسجد و منبر متغیر اصلی این تربیت و تزکیه نیست. از طریق مسجد خانواده را تقویت کنیم درست است و می‌شود از آن دفاع کرد، وظیفه رسانه‌ها، امر به معروف و نهی از منکر است اما رسانه نهاد اصلی نیست، در هر جامعه‌ای که خانواده به چالش کشیده شود، تزکیه و تربیت هم به چالش کشیده می‌شود.

وی ادامه داد: نظام آموزشی ما نظام علیلی است که نمی‌تواند حتی این توصیه‌ها را ارائه دهد. در خانواده‌ای که ایثار و محبت باشد، حتما نظم اختیاری ایجاد می‌شود چون درون مایه‌اش محبت است. از نظر ما اگر کسی بخواهد نظم اختیاری داشته‌باشد باید تربیت را پیش گیرد و از طریق خانواده جلو ببرد. چه عواملی کمک می‌کند تا خانواده به عنوان نهاد اصلی متکلف تربیت شود؟ دو دسته عوامل موثر وجود دارد، عوامل درونی و دسته دیگر عوامل بیرونی موثر بر تقویت نهاد خانواده، عواملی که تاثیر بر روی خانواده دارد، اما اختیارش به دست خانواده نیست و تفاوت آن‌ها در مسئله اختیار خانواده‌است.

کشوری با بیان اینکه "ازدواج به موقع سلامت جسمی و رشد عقلی می‌آورد"، اظهار کرد: یکی از کارکردهای اصلی ازدواج این است که باعث تقویت درونی نهاد خانواده می‌شود. نوع شغل یکی دیگر از عوامل بیرونی موثر است. ما با پدیده شهرهای خوابگاهی روبرو هستیم. کرج خوابگاه تهران، اسلام‌شهر، ورامین و غیره است. فرد چهار ساعت در مسیر است، 8 ساعت کار می‌کند و دیگر نمی‌تواند، پدر و یا همسر خوبی باشد. مدرنیته شغل ایجاده کرده‌است، اما به قیمت به چالش کشیدن نهاد خانواده‌است. شغل باید حداکثر یک‌چهارم زمان فرد را بگیرد.

وی ادامه داد: طراحی شغل و سنجه‌های ارزیابی بازار کار باید تغییر پیدا کند، ما نمی‌توانیم ارزیابی بازار کار ایران را به دست سازمان بین‌المللی کار بدهیم. سنجه‌های ارزیابی کار باید بر اساس فقه شیعه طراحی شود.

کشوری عنوان کرد: سوال مهم این است که مدیریت شهری در نهاد خانواده، چطور عمل کند که از باب عوامل بیرونی خانواده را تضعیف نکند، چطور مدیریت کنیم که نهاد شهری خانواده را تضعیف نکند؟ محله را می‌توان غلط تعریف کرد تا نهاد خانواده تضعیف شود و می‌توان درست تعریف کرد و خانواده را تقویت کرد. محله با تعریف غلطش یعنی، محل استقرار خانه و محل استراحت اهالی خانه و اعضای خانواده، در وضعیت فعلی به این شکل است و خانه خوابگاه شده‌است.

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی خاطر نشان کرد: افراد از خانه بیرون می‌آیند، شهر و خانه مبتنی بر تفریح نیست. مورد دوم مسئله شغل است که نزدیک محله خانه و یا شهر نیست و این هم به خوابگاه شدن خانه کمک می‌کند. با طراحی‌هایی که آموزش‌وپروش کرده‌است، محل تدریس هم خارج از محله زندگی است و مدارس منطقه‌ای توزیع شده‌ و سرویس‌های مدارس موضوعیت پیدا کرده‌ و فاصله مدرسه و خانه زیاد است.

وی عنوان کرد: با بوجود آمدن مگامال‌ها، هایپرمارکت‌ها هم نیازهای روزمره به بیرون از محله انتقال داده‌شده. محله یعنی تامین نیازهای چهارگانه خانواده. من طلبه اصلا از همه کانال‌ها شروع به حرف زدن هم بکنم، مرد خانه در خانه نیست که هوای دخترش را داشته‌باشد. مدیریت شهری که محله را تعریف غلط کرده‌ است و طلبه‌هایی که بحث را انتقال نداده‌اند. اگر محله را به این شکل تعریف کردیم، سه دسته خاصیت برای ما بوجود می‌آید؛ دسته اول این است که اعضای خانواده بیشتر کنار هم هستند و از پدیده خانواده‌های هسته‌ای عبور خواهیم کرد. به سمت خانواده‌های تفصیلی می‌رویم، خانواده‌هایی که اعضای آن برای هم وقت بیشتری می‌گذارند.