عصر ساختمان- حدود سال ۹۰ بود که برخی از رسانهها از فروش ملک به گردشگران خارجی که عمدتا از کشورهای عربی و عراق بودند، خبر دادند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرساختمان» به نقل از آرمان، در طی این سالها نیز اخبار فراوانی از خرید ملک توسط آنها در شهرهای شمالی کشور و مشهد منتشر شده، که گاهی این اخبار توسط برخی از مسئولان تکذیب میشود، اما کارشناسان معتقدند که یکی از دلایل افزایش چشمگیر قیمت ملک در شمال کشور، ورود گردشگران ثروتمند به حوزه خرید ملک است، اتفاقی که با تداوم آن میتواند تبعات اجتماعی را برای این استانها رقم بزند. خریداران عرب خارجی در بخشهای غربی استان مازندران و شرق استان گیلان، تمایل زیادی برای خرید املاک دارند و این نکته ای است که شهروندان بومی منطقه هم آن را تایید میکنند. یکی از شهرک سازان و فروشندگان املاک که در استان مازندران فعالیت میکند، درباره حضور مشتریان عرب در بازار املاک شمال می گوید: واقعیت این است که آنها دلار میآورند، نرخ ها را بالا می برند و مشتریان عرب هم بهتر از ایرانیها، زمین و ملک میخرند، مثلا یک ویلا به ارزش یکمیلیارد تومان را حداقل 20درصد بیشتر می خرند و این به نفع فروشندگان است و فروشندهها ترجیح میدهند بیچک و چانه، ملک را به مشتری عرب بفروشند.
علاقه عراقیها به املاک همدان
بعد از اینکه اخبار متعددی درباره خرید ملک توسط عراقیها و اماراتیها در مشهد منتشر شد، این بار براساس برخی مشاهدات عینی شهروندان همدانی و برخی مشاوران املاک گویا اتباع خارجی همدان که اغلب آنها عراقی هستند، علاقمند به خرید ملک در همدان بوده و حتی در مواردی تلاش کردهاند به نام افراد دیگر این اموال غیرمنقول را خریداری کنند. ابراهیم جمالی رئیس اتحادیه املاک همدان نیز با بیان اینکه تا به حال چنین چیزی نبوده است و اطلاعاتی در این مورد به او داده نشده، عنوان کرد: هرگونه فعالیت در رابطه با اتباع خارجی زیر نظر اداره اماکن باید صورت پذیرد. متاسفانه راهی برای جلوگیری از این اتفاق نداریم، به لحاظ اطلاعرسانی ما به اعضا اعلام کردهایم؛ مطمئن باشید از سوی املاک چنین اتفاقی نخواهد افتاد. وی افزود: خیلی از اتباع قانونی میتوانند در ایران فعالیت داشته باشند؛ اما ورود اتباع غیرقانونی برای هر کشوری دردسرساز است و نمیتوان آن را انکار کرد.
قانون چه میگوید؟
همواره خلأ قانونی درباره حضور بیگانگان بهعنوان مالک، غیرمستقیم وجود دارد. هیات دولت، تصویب نامه ای با عنوان آییننامه چگونگی تملک اموال غیرمنقول توسط اتباع خارجی غیرمقیم در جمهوری اسلامی ایران را در سال 1374 به تصویب رسانده که در آن، اتباع خارجی که بدون داشتن پروانه اقامت دائمی به منظور سیاحت و استفاده ییلاقی مسافرتهای منظم فصلی در سنوات متعدد و متوالی به ایران میکنند هرگاه بخواهند در ایران محلی را برای سکونت شخصی خریداری کنند باید تقاضای خود را در اظهارنامهای در بر دارنده مشخصات ذکر شده در این آییننامه و مدارک و اسناد مربوط از طریق یکی از نمایندگیهای سیاسی و کنسولی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و یا استانداری محل وقوع ملک به همراه مدارک واسناد مربوط به وزارت امور خارجه تقدیم کند.سعید بدخش، وکیل پایه یک دادگستری در این باره میگوید: پایهای قانونی در مورد تملک اموال غیرمنقول توسط گردشگران خارجی وجود ندارد. پس با استناد به اصول کلی حقوقی نیز نمیتوان برای گردشگران، بدون مجوز قانونی نیز چنین حقی قائل بود. از منظرگاه گردشگری نیز، حقوق گردشگران خارجی یا بهطور کلی اتباع خارجی را به حقوق سیاسی- حاکمیتی و حقوق خصوصی تقسیمبندی میکنند. حقوق سیاسی- حاکمیتی مختص اتباع همان کشور است مانند رأی دادن، تعیین نمایندگان، نماینده شدن و ... که دلیل آن کاملا مشخص است. در مقابل، حقوق خصوصی شامل حق تردد، حق آزادی و... میشود که تمامی انسانها حتی در کشورهای دیگر نیز از آن بهعنوان اصل برخوردار هستند. مالکیت هرچند در نگاه اول بهنظر میرسد که جزو حقوق خصوصی باشد و میبایست همه افراد از جمله گردشگران از آن برخوردار باشند، اما در پذیرش مالکیت بر اموال غیرمنقول (خاک و سرزمین یک کشور) موضوع کمی متفاوت است.