به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان»، در یک ساختمان مقدارانرژی که در هر متر مربع از مساحت ساختمان اندازه گیری می‌شود را بهره ‌وری انرژی گویند و معیار مصرف انرژی را برای نوع خاصی از ساختمان با توجه به نوع معماری و تجهیزات مکانیکی و برقی مورد استفاده در تاسیسات آن، تحت شرایط آب و هوایی تعریف شده به مهندسین ساختمان و مجریان تاسیسات برقی و مکانیکی می دهد.
اهمیت بهره وری انرژی در ساختمان‌ها
دولت‌ها موظف به تأمین انرژی ایمن در جهت رشد اقتصادی هستند. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، اختلاف بسیار کمی بین منبع تأمین برق و تقاضای مصرف برق وجود دارد. با افزایش مصرف برق مصرف کنندگان، ارتباطات جدید و نسل جدید نیازمند به کارگیری روشی مطمئن برای پاسخگویی به افزایش تقاضای خود هستند. علاوه بر این، با توجه به تغییر الگوهای آب و هوا و خطر افزایش خشکسالی، کشورهایی که به شدت وابسته به انرژی برق آبی به عنوان منبع اصلی تولید برق خود هستند، بسیاری از ظرفیت تولید خود را در نتیجه سهمیه بندی از دست داده‌اند.
انرژی ناخالص مورد نیاز ساختمان، نشان دهنده الزامات پیش بینی شده ساختمان برای گرمایش، روشنایی، سرمایش، تهویه مطبوع و رطوبت زنی است. درجه حرارت مورد نیاز محیط داخل ساختمان، شرایط آب و هوایی در فضای خارج از ساختمان و خصوصیات ساختمان (انتقال حرارت سطح و انتقال حرارت ناشی از نفوذ هوا) پارامترهایی هستند که انرژی ناخالص مورد نیاز ساختمان را مشخص می‌کنند.
بهره وری انرژی – انرژی طبیعی کسب شده
انرژی طبیعی شامل حرارت خورشیدی، خنک کننده غیر فعال، جریان تهویه طبیعی و روشنایی روز می‌شود. ماکزیمم کردن هوشمندانه میزان انرژی طبیعی جذب شده توسط ساختمان، می‌تواند منجر به کاهش قابل توجه انرژی مورد نیاز برای تأمین نیازهای ساختمان شود.
ساختمان‌های سازگار با محیط زیست، علاوه بر اینکه که اتلافات انرژی را به حداقل می‌رسانند باعث استفاده هوشمندانه از منابع انرژی نیز می‌شود. انرژی طبیعی جذب شده توسط ساختمان را می‌توان با بهره برداری از پتانسیل عملکرد یک ساختمان توسط موقعیت و محیط اطراف آن و از طریق روش‌های زیر ماکزیمم  کرد:
• نقشه ساختمان، که در آن مکان‌هایی مشخص شده که با آنها می‌توان انرژی مورد نیاز ساختمان را به حداقل رساند.
• طراحی ساختمان به نحوی که از روشنایی روز و تهویه طبیعی استفاده شود تا با این رویکرد، تلفات حرارتی کاهش یابد.
• جهت ساختمان طوری طراحی شده باشد، که استفاده از نور خورشید امکانپذیر باشد در حالی که مانع از تابش مستقیم نور خورشید به داخل ساختمان و گرمای بیش از حد محیط داخل گردد.
• استفاده از تهویه طبیعی هر کجا که امکانپذیر و مناسب است به همراه استفاده از تهویه مکانیکی یا تهویه مطبوع در مکان‌هایی که نیاز است.
• عایق کاری حرارتی و پیشگیری از نفوذ هوای ناخواسته از طریق پوشش ساختمان.
بهتر است که موارد ذکر شده در مرحله طراحی  بنا و تاسیسات برقی و مکانیکی ساختمان انجام شود در غیر این صورت می‌توان در طول مرحله نوسازی انجام گیرد.
بهره ‌وری انرژی – حرارت داخلی کسب شده
حرارت داخلی، انرژی حرارتی ای است که از طریق افراد، روشنایی و لوازم به محیط داخل ساختمان افزوده می‌شود. از آنجایی که در هوای سرد، حرارت داخلی نیاز به انرژی برای گرمایش ساختمان را کاهش می‌دهد مطلوب است،  اما در آب و هوای گرم انرژی مورد نیاز برای خنک کردن ساختمان را افزایش می‌دهد. در ساختمان‌های اداری، فروشگاه‌های تجاری، مراکز خرید، سالن‌های تفریح و… مشکل گرم شدن بیش از حد داخل ساختمان‌ها در طول  فصل تابستان ناشی از حرارت تولید شده توسط تجهیزات یا به وسیله روشنایی مصنوعی است. زمانی که تعداد ساکنین یا مشتریان بیشتر شود، حرارت سوخت و ساز بدن آن‌ها باعث گرمتر شدن محیط داخل ساختمان می‌شود.

بهره ‌وری انرژی – انرژی تحویل داده شده
انرژی تحویل داده شده، مقدار انرژی برای تأمین تقاضای انرژی خالص یک ساختمان از قبیل گرمایش، سرمایش، تهویه، آب گرم و روشنایی است. انرژی تحویل داده شده معمولاً توسط کیلووات ساعت بیان می‌شود و به وسیله سوخت‌های گازی، نفتی یا برقی تأمین می‌شود. همچنین درساختمان های نوین با تکنولوژی بالا انرژی تحویل داده شده ساختمان می‌تواند توسط انرژی‌های تجدید پذیر و توسط پنل خورشیدی، آب گرم کن خورشیدی یا بادی تأمین شود.
بهره ‌وری انرژی – اتلافات سیستم
تلفات سیستم در اثر ضعف در انتقال و تبدیل انرژی تحویل داده شده به وجود می‌آید، هنگامی که به موضوع بهره وری انرژی در ساختمان‌ها پرداخته می‌شود، تمرکز اصلی روی انرژی مورد استفاده برای رسیدن به استانداردهای دمای مطلوب در محیط داخل ساختمان است و مقدار انرژی که یک ساختمان نیاز دارد تا به استاندارد مطلوب برسد، بستگی خصوصیات ساختمان دارد.
خصوصیات ساختمان را المانها و شناسه های به کار گرفته شده در ساختمان تشکیل می دهند که شامل: سطح انتقال حرارت، متریال استفاده شده در سطوح و در و پنجره ها، عایق های استفاده شده، تعداد طبقات و... می شود. به طور مثال: انتقال حرارت پایین باعث پایین آمدن میزان گرمای از دست رفته در فصل سرما و مانع از افزایش درجه حرارت بیش از حد در فصل گرما می‌شود؛ این کار منجر به کاهش انرژی مورد نیاز برای سرمایش یا گرمایش ساختمان می‌شود.
شاخص‌های مصرف انرژی
محاسبات مصرف انرژی در ساختمان بر اساس ویژگی‌های ساختمان و تجهیزات نصب شده در آن انجام می گیرد.
1. گام اول محاسبات انرژی مورد نیاز خالص ساختمان، یعنی تهیه مقدار انرژی مورد نیاز برای دمای مطلوب داخل ساختمان.
2. گام دوم تعیین انرژی تحویل داده شده ساختمان، یعنی عملکرد انرژی ساختمان در استفاده واقعی.
3. گام سوم تعیین شاخص‌های عملکرد کل انرژی
این مرحله نتایج حاصل از مرحله 2 به بالا را برای مقاصد مختلف و سوخت‌های متفاوت به منظور دستیابی به مصرف انرژی کل به هم پیوند می‌دهد و با شاخص‌های عملکردی در ارتباط است. از آنجا که یک ساختمان می تواند بیش از یک سوخت (به عنوان مثال گاز و برق) استفاده کند، منابع مختلف انرژی می‌بایست برای تأمین انرژی اولیه با هم ترکیب (یا تبدیل) شوند. شاخص انرژی استفاده شده برای ساختمان‌ها معمولاً کیلووات ساعت بر متر مربع است (مصرف انرژی بر حسب کیلووات ساعت در هر متر مربع از مساحت طبقه)
به منظوررسیدن به اهداف این محاسبات، ساختمان‌ها به دسته بندی‌هایی از قبیل مسکونی و یا غیر مسکونی بودن، نوع طراحی ساختمان، اندازه و کاربرد ساختمان طبقه بندی می‌شوند. علاوه بر محاسبه عملکرد ساختمان‌های موجود، محاسبات عملکرد انرژی در مرحله طراحی برای ساختمان‌های جدید و ساختمان‌های بازسازی شده نیز باید انجام شود.
این مسئولیت دولت است که در سطح ملی یا محلی، دستورالعمل‌ها و روش‌های محاسبات برای تعیین عملکرد انرژی در ساختمان‌ها را فراهم کند. در بیشتر موارد، برای انجام این محاسبات از نرم افزارهای موجود استفاده می‌شود.
معیارهای مصرف انرژی ساختمان
معیارهای مصرف انرژی ساختمان، مقایسه مقادیر انواع ساختمان‌های متداول در برابر عملکرد واقعی یک ساختمان را نشان می‌دهد.
دو هدف اصلی معیارها عبارتند از:
• شناسایی عملکرد انرژی ساختمان در مقایسه با ساختمان‌های دیگر از نوع خود که می‌تواند خوب، متوسط و یا ضعیف باشد؛
• شناسایی صرفه جویی بالقوه، توسط اختلاف نشان داده شده بین داده‌های واقعی و معیار ها
معیارها را می‌توان به دو نوع معیارهای مدلسازی شده و معیارهای تجربی طبقه بندی کرد. معیار مدلسازی شده با استفاده از مدل شبیه سازی برای تعیین عملکرد یک ساختمان به دست می‌آید و معمولاً در مرحله طراحی یا نوسازی ساختمان انجام می‌شوند. با این رویکرد انرژی تحویل داده شده بر اساس استفاده مورد نیاز ساختمان در محیط داخل و خارج محاسبه می‌شود. معیار تجربی از داده‌های آماری مطالعه دقیق 20 تا 100 ساختمان به دست می‌آید. حداقل اطلاعات مورد نیاز برای تعیین معیار تجربی، مقدار انرژی استفاده در سال گذشته توسط خواندن قبض میزان مصرف انرژی و سطح زیر بنای ساختمان است.
تأیید بهره ‌وری انرژی
گواهی بهره وری انرژی خلاصه‌ای از بازرسی انرژی در ساختمان است. همچنین گواهی بهره وری انرژی نشان دهنده، اطلاعات مربوط به مصرف انرژی در ساختمان و میزان بهره وری انرژی در ساختمان است.
هدف از گواهی بهره وری انرژی :
• اطلاع مستاجران و خریداران آینده نگر از هزینه‌های مورد انتظار جاری
• ایجاد آگاهی عمومی
• عمل به معیارهای لازم به منظور بهبود بهره وری انرژی
• به منظور اثرگذاری تشویق‌ها، جرائم و یا اقدامات قانونی
علاوه بر اطلاعات مربوط به عملکرد انرژی ساختمان، طیف وسیعی از اطلاعات از قبیل دمای متداول محیط داخلی و دیگر عوامل آب و هوایی مربوط به ساختمان ممکن است در گواهی نمایش داده شود. به منظور تسهیل در مقایسه بین ساختمان‌ها، گواهی عملکرد انرژی باید شامل مقادیر مرجع مانند استانداردهای قانونی رایج و معیارها و توصیه نامه‌ها باشد تا بتوان این کار را برای بهبود عملکرد انرژی در ساختمان انجام داد.
به منظور تکمیل صدور گواهینامه در برخی کشورهای اروپایی بازرسی منظم از سیستم‌های گرمایشی و تهویه مطبوع انجام می‌گیرد تا ارزیابی خوبی از بهره وری گرمایش و سرمایش مورد نیاز انجام شود.