به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از ایرنا، برخی از شهردار اسبق و شهرداران مناطق گلایه‌مندند که ساخت این شهرک‌ها براساس طرح تفصیلی و آمایش شهری نبوده است و برخی دیگر عنوان می‌کنند، مساله کمبود نظارت‌ بر عملکرد سازندگان این منازل و همچنین مجتمع‌های تجاری است. هرچند ساخت مال‌ها در برخی مناطق مانند دو و پنج ساکنان آنها را به دردسر انداخته است، اما برج‌های مسکونی نامناسب و ناایمن نیز مشکل کوچکی برای تهران نیستند و باید به آنها رسیدگی شود.

با اندکی دقت در ساختار شهری پایتخت درمی‌یابیم، بنا بوده یک آرمان شهر باشد و الگوی ساختاری بهترین شهرهای دنیا را یدک بکشد، اما اکنون به نظر می‌رسد تلاشی ناشیانه به این منظور است، زیرا ساختمان‌ها در تهران هیچ الگوی مشخص و ثابتی ندارند و حتی نمای آنها یک شکل نیست. در واقع ترکیب ساختمان‌های بلند و کوتاهی که صاحبان آنها هر طور علاقه‌مند بوده‌اند این ساختمان‌ها را تزیین کرده‌اند.

اگر از بالا به این شهر نگاه کنید هیچ سمفونی هماهنگی را در ساخت‌و ساز در آن نمی‌بینید، وجهه‌های مختلف ساختمان‌ها هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند و سقف‌ها نیز دارای نما نیستند. خانه‌هایی که هیچ کمکی به زیبایی شهر نکرده و نمی‌کنند. اگر بپرسید زیباسازی مناظر شهر چه زمان مدنظر مدیران شهری تهران بوده است، پاسخ هرگز است، زیرا منظور از زیباسازی رنگ‌آمیزی در، دیوار، میادین و پل‌ها نیست و این اقدامات تلاش برای تمیزی و آراستگی شهر و نه زیبایی آن است.

تهران، امروز شهری نیست که بتوان از سکونت در آن به خود بالید. هر‌چند تلاش‌هایی برای زیباسازی آن در بخش‌های تازه‌ساخت این شهر و مناطق جدید شده است، اما در مناطق قدیمی‌تر بافت فرسوده جان زیبایی را از شهر ستانده و مسئولان شهری سال‌هاست نسبت به آنها بی‌توجه بوده‌اند. اگر مساله صرفا وجود ساختمان‌های ناموزون بود ایرادی نداشت، اما وجود ساختمان‌های بلندمرتبه در سراسر تهران مساله دیگر این شهر است.

مجتمع‌هایی که به گفته کارشناسان یکی از مهم‌ترین دلایل برای آلودگی هوا و کاهش میزان باران و باد در تهران هستند. در واقع هنگامی که محدوده‌ وسیعی برای تشکیل ابرهای متراکم بالای سر این شهر نباشد، بارانی نیز وجود ندارد، مگرآنکه ابرها بالاتر از ارتفاع برج‌های مسکونی تشکیل شوند.

**منظر «زشت» تهران
محیط شهری باید امن، سالم و زیبا باشد، بنابراین هرگونه ساخت و ساز در شهر باید به گونه‌ای رقم بخورد که به این سه عامل خدشه‌ای وارد نکند. ساختمان‌های دودکشی به گفته محسن افشانی، شهردار تهران ساختمان‌هایی هستند که مانع آفتاب‌گیری سایر ساختمان‌ها شده و همچنین مردم را از دیدن مناظر طبیعی پیرامونی خود محروم می‌کنند. سقف اغلب منازل مسکونی در تهران ترکیبی از ایزوگام و آهن‌پاره و آنتن است. این شرایط درحالی است که منظر شهر سیستمی زنده است که تجمع جریانات پیچیده، ساختارها، ارتباطات و مالکان آن را شکل می‌دهند.

امروز سایه شوم آسیب‌های اجتماعی بیش از همیشه بر این شهر سایه افکنده است. به گفته عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور، تهران در حوزه آسیب‌های اجتماعی در صدر استان‌های کشور است. این شهر اساسا گفت‌و‌گو محور نیست و محیط‌های‌اجتماعی و حوزه عمومی که بتوان در آن شهروندان را به گفت‌و‌گو و مشارکت با یکدیگر ترغیب کرد به میزان انگشت‌های یک دست نمی‌رسند. به نظر می‌رسد میان حجم قابل‌توجه آسیب‌های‌اجتماعی با نبود گفت‌وگو محوری در معابر شهری ارتباط معناداری وجود دارد.

در واقع هنگامی که شرایط برای مشارکت فعال شهروندان در امور مربوط به خود و شهر وجود نداشته باشد ناخودآگاه ضریب اطمینان برای داشتن شهری امن و سالم نیز از میان می‌رود. میادین تهران کاربری انسانی خود را از دست داده‌اند و صرفا مکانی برای دور زدن انبوه خودرو هستند. هویت یک شهر در گرو توجه به ارزش‌های بومی- منطقه‌ای آن است، اما پیاده‌روها و معابر تهران نمایانگر هویت شهری پایتخت اصیل نیستند و صرفا گذرگاهی برای شهروندان محسوب می‌شوند.

اگر پاریس را به برج ایفل یا آگرا را به تاج محل می‌شناسند، برج میلاد نیز نماد تهران است. هرچند این برج به عنوان نماد شهر تهران هماهنگی چندانی با بافت‌عمومی شهر ندارد و به نوعی تافته جدابافته است. شهرها باید برای ساکنان خود یادآور، امید، انگیزه، نشاط و زندگی باشند و مسئولان شهری تهران امیدوارند بتوانند تهران را به نقطه اوج خود بازگردانند و روحی تازه در این شهر بدمند. هرچند این شهر امروز به نقطه‌ای از بحران نزدیک شده که نیازمند دم مسیحایی است، اما شهروندان همچنان منتظر اقداماتی به منظور بهبود وضعیت زندگی شهری در تهران هستند.

**تهران، دوست‌داشتنی در ادوار تاریخ
نمی‌توان تهران را نخواست، زیرا این شهر بخش مهمی از تاریخ ایران را یدک می‌کشد و روزهای سخت و شیرینی را تجربه کرده، در واقع تهران آغازکننده و پایان‌دهنده اغلب رخدادهای بیادماندنی در ایران بوده است. ارادت قلبی تمام ایرانیان به تهران سبب می‌شود که آنها امیدوار به بهبود شرایط زندگی شهری در آن باشند. نیمی از سازه‌های شهری از نمونه‌های موجود در سایر کشورها تبعیت می‌کنند و ردپای چندانی از معماری اصیل و باشکوه ایرانی در نماسازی و ساخت ساختمان‌ها نمی‌بینیم.

باتوجه به دلایل فوق‌الذکر ناخودآگاه این فکر در اذهان عمومی متبلور می‌شود که تهران برمبنای نوعی رقابت با دیگر شهرهای بزرگ آسیایی و اروپایی ساختار پذیرفته است. مال‌های افسارگسیخته در سراسر شهر، اتوبان‌های متعدد، مراکز خرید پر زرق و برق، کافه‌های متعدد و پرازدحام و پیاده‌روهایی مملو از شهروندان سراسیمه که تنها به فکر رفتن هستند، بسیار دورتر از مفهوم شهرنشینی و زندگی شهری در فرهنگ اصیل ایرانی است. در واقع شهروندان تهرانی در تلاشی نافرجام در رقابت با نحوه سبک زندگی در شهرهای اروپایی، آمریکایی و همچنین آسیایی مهم هستند.

البته تقلید از سبک زندگی شهری در بهترین شهرهای دنیا مستلزم یکسانی کیفیت زندگی شهروندان تهرانی با ساکنان این شهرهاست. امری که باتوجه به مشکلات متعدد زندگی شهری در تهران نیازمند تلاش‌های روز‌افزون و هدفمند بسیار از سوی شهروندان و مسئولان شهری است. به نظر می‌رسد تقلید ناشیانه ما از زندگی غربی در تهران گاهی مصداق بارزی از ضرب‌المثل «کلاغ می‌خواست راه‌رفتن کبک را یاد بگیرد، اما راه رفتن خودش هم یادش رفت.» است. دیگر زمان اتمام دور باطل در شهر است و شاید اولین قدم ممنوعیت ساخت خانه‌های دودکشی در تهران باشد.

**لزوم «زوم بندی یا الگودهی»‌ ساخت
یک عضو کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شهری شورا در ارتباط با توقف ساخت خانه‌های دودکشی در تهران می‌گوید: باتوجه به رویکرد شورای شهر پنجم و شهرداران منتخب در ارتباط با پیروی شهر از الگوهای عمرانی و ساخت و ساز باید گفت دوره طولانی مسابقه ساخت و ساز بی‌رویه در تهران پایان یافته است. شهربانو امانی می‌افزاید: در کوچه‌ای شش‌متری مجوز 22 طبقه ساختمان داده شده و اینگونه تخلفات بسیار زیاد است. در نتیجه شورا امروز یکی از مطالبات بحق مردم تهران را دنبال می‌کند، آنها خوستار شباهت نمای‌ظاهری ساختمان‌ها، نظم، الگوی مشخص و ایمنی سازه‌ها در شکل‌گیری محلات هستند.

او تاکید می‌کند: سخنان شهردار تهران باتوجه به سابقه عمرانی ایشان، به نظر یکی از مطالبات بحق مردم است. نیازمند معرفی یک استاندارد ساخت و ساز براساس نیازهای منطقه‌ای به منظور سامان‌دهی محلات هستیم. امانی می‌افزاید: قطعا امروز فعالیت‌های عمرانی در تهران تعطیل نمی‌شود، اما استانداردهای ساخت‌و ساز در اختیار مردم قرار می‌گیرد. در سراسر دنیا، اگر قصد ساخت و ساز در محلات را داشته باشید برای نمای بیرونی و تعداد طبقات آن نیز الگوی مشخص وجود دارد.

او خاطرنشان می‌کند: قوانین وجود دارند، اما عوامل دورزدن قوانین نیز در شهرداری بسیار زیاد بوده است. امیدواریم شهردار جدید با قاطعیت این مساله را پیگیری و معاون معماری و شهرسازی استانداردهایی برای محلات تدوین کنند. در مناطق به دفعات یک ساختمان سه طبقه یا یک طبقه در کنار یک ساختمان 10 طبقه ساخته شده است. قطعا اگر الگویی وجود داشته باشد شهروندان نیز براساس آن اقدام به ساخت می‌کنند. این اقدام را می‌توان «زوم بندی» یا الگودهی بنامیم.

امانی می‌گوید: بسیاری از ساخت و سازها و مجوزهای داده شده از نظر ایمنی مشکل دارند و قوانین را دور زده‌اند. سازمان آتش‌نشانی به عنوان یکی از سازمان‌های ذینفع ناظر ایمنی ساختمان‌های بلند مرتبه است، اما مسئولان آتش‌نشانی اذعان دارند برخی صاحبان این اماکن تجهیزات آتش‌نشانی را اجاره و در محل نصب می‌کنند و بعد از دریافت مجوز تجهیزات را به آتش‌نشانی پس می‌دهند. این مسائل نیازمند نظارت جدی است. او می‌افزاید: باتوجه به اینکه تهران روی گسل‌هاست و ساختمان‌های بلندمرتبه و غیرمقاوم فاقد استانداردهای وزارت مسکن و شهرسازی هستند اگر حادثه‌ای در یکی از کوچه‌های باریک در شهر بیفتد تبعات غیرقابل‌ پیش‌بینی است.

تهران شهر ریسک پذیری نیست و بر گسل‌ها مجوز ساخت داده شده است، در نتیجه امروز ایمنی جان مردم ایران برای مسئولان مهم و دغدغه اصلی آنهاست و براساس این دیدگاه چندین پاساژ به دلیل نبود امکانات ایمنی تعطیل شدند. براین اساس شهرداری و دولت باید شرایطی را برای ساخت اقتصادی در بافت فرسوده ایجاد کنند تا انبوه‌سازان به این مناطق بیایند و مالکان، ساکنان و سرمایه‌گذاران مسکن با الگوهای درست و پروانه‌های صحیح اقدام به ساخت کرده و در ارتباط با عملکردشان به مردم نیز اطلاع‌رسانی کنند. نیازمند شفافیت در عملکرد هستیم. ایمنی در اولویت باشد، ساختمان‌های بی‌قواره و استاندارد ساخته نشوند و ناظران بیشتر دقت کنند.