به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان»، به همین دلیل یک انتخاب خوب در این زمینه برای مصرفکنندگان و خریداران سیستمهای سرمایشی بسیار ضروری است. از آنجا که سیستمهای تهویه و سرمایشی انواع مختلفی دارند و هر کدام از آنها دارای معایب و مزایایی هستند ، اگر به درستی انتخاب نشوند و در محل مناسب خود قرارنگیرند بازدهی درستی نیز نخواهند داشت .

اهمیت سیستمهای سرمایشی
به جرأت میتوان سیستمهای سرمایشی را جزو مهمترین و اساسیترین تجهیزات در ساختمانهای عصر حاضر برشمرد. در حال حاضر در ایران نزدیک به 70 درصد از کل جمعیت کشورمان از سیستمهای سرمایشی بهره میبرند. رشد و توسعه فناوریهای نوین در صنعت تهویه باعث شده بحث انرژی و صرفهجویی برای مصرفکنندگان این سیستمها بیش از پیش حائز اهمیت باشد.
سالانه در کشور ما بیش از 35 درصد انرژی مصرفی، در بخش ساختمانهای مسکونی واداری مصرف میشود. از این مقدار انرژی مصرفی در بخش ساختمانی حدود 30 درصد سالانه صرف سرمایش میشود واز آنجا که هزینه انرژی در بخش مصرف به بالاترین حد خود میرسد؛ کاهش هزینههای انرژی میتواند نقش مهمی در اقتصاد مصرفکننده و کشور ایفا کند. از این رو در دو دهه اخیر، استفاده بهینه از انرژی و به کارگیری فناوری های جدید تهویه در ساختمانها جهت کاهش مصرف انرژی توسعه روزافزون یافته است.
به عنوان مثال، یکی از پرمصرفترین سیستمهای سرمایشی کولر آبی است که در ایران به علت قیمت مناسب و هزینههای جانبی بسیار پایین مورد استقبال فراوانی قرار گرفته است. استفاده از سیستمهای سرمایشی در شرایط دمایی بسیار گرم، بسیار مرطوب یا بسیار خشک مزایای فراوانی را برای ما در بردارد که اینجا به چند نکته مهم اشاره میشود.
مزایای استفاده از سیستمهای سرمایشی در هوای گرم
به گفته پزشکان، گرمای شدید به صورت مستقیم روی عملکرد فیزیکی و ذهنی انسان تأثیر میگذارد. خستگی مفرط  یکی از عوارضی است که درشرایط دمایی بسیار گرم برانسان عارض میشود و توان انجام امور را از ما میگیرد. اینجاست که وجود یک سیستم سرمایشی و تهویه مطبوع می تواند بر عملکرد ما در محیط مورد نظر تأثیر گذار باشد.
یکی از نکات دیگری که در گرما گریبانگیر ما میشود تعرق شدید در محیط بسیار گرم است. به این ترتیب بخشی از آب بدن به صورت نامتعادل خارج شده و سبب بروز مشکلات و اختلالاتی در اندامها می گردد. از این رو استفاده از سیستم های سرمایشی می تواند در حفظ سلامتی و رفاه حال ما حائز اهمیت باشد.
نکته مهمی که بسیار باید به آن توجه کرد کیفیت هوای تنفسی به ویژه درشهرهای بزرگ و آلوده است. اگر ساختمانها در شهرهای صنعتی از سیستمهای تهویه مناسب و خوب برخوردار نباشند، همین امر آلودگی های کربنی، قارچ ها و برخی باکتری ها را سبب میشوند که  بسیاردردسر ساز است . سیستم های سرمایشی نوین با استفاده از تکنولوژیهای جدید به کار رفته در طراحی و ساخت قادرند بخشی از این آلاینده ها را تصفیه نمایند.
اهمیت استفاده از تجهیزات با کیفیت در سیستمهای سرمایشی
برخی از لوازم و تجهیزات الکترونیکی به ویژه در صنایع ممکن است تحت تاثیر درجه حرارت بالا بیش از اندازه گرم شده (Overheating) و دچار آسیب شوند. استفاده از فن برای پی سی (PC) کامپیوترها دقیقا به همین منظور می باشد. در سیستمهای سرمایشی نیز فنها به همین منظور استفاده میشوند.
سیستم های سرمایشی را میتوان یکی از سیستم های امنیتی نیز برشمرد؛ چون زمانی که  از یک سیستم خنک کننده  استفاده میکنیم دیگر نیازی به باز گذاشتن پنجره ها و درب ها نیست و به همین دلیل ساختمان از تهدید سارقین دور می ماند.
موضوع دیگر به مکان استفاده سیستم های سرمایشی مربوط می شود. در واقع محیط های کاربری مختلف دارای اهمیت متفاوتی از لحاظ کاربرد کولرها و خنک کننده ها است. برای مثال، در یک مرغداری استفاده از سیستم های سرمایشی مناسب امری غیر قابل اجتناب است. اولین گام برای اقدام به ساخت یک مرغداری تعیین نحوه سرمایش و تهویه آن است.
دریک مرکز تجاری نیز بدون در نظر گرفتن سیستم های تهویه و سرمایش مناسب برای آن، نمی توان مشتریان و بازدیدکنندگان را متقاعد به استقبال از آن محیط کنید. سایر مراکز عمومی نیز از این قاعده مستثنی نیستند.سالنهای تولیدی و صنعتی بزرگ، نیز همین طور هستند که اگر سیستم سرمایشی مناسب نداشته باشند نمی توانند راندمان خوبی داشته باشند.

با توجه به مثال هایی که بیان شد، اهمیت کولرهای آبی و اسپلیت ها در ساختمان ها بیش از پیش نمایان می شود و به خوبی می توان فهمید چرا این حجم از این تجهیزات توسط ما به کار گرفته می شود. بشر امروز، نیاز به راحتی و نیل به رفاه بیشتری نسبت به گذشته دارد و بر همین اساس استفاده از سیستم های جدید و به روز نیز بسیار بیش از گذشته حس می شود.
برخی از مولدین آب سرد که هم فناوری نوین در آنها رعایت شده و هم کاهش هزینه عبارتند از: مینی چیلر هواخنک (Air cooled)، چیلر مرکزی جذبی یا ابزوربشن ( (Direct fired)، چیلر مرکزی هواخنک (Air cooled)، چیلر مرکزی اسکرو، فن کوئل سقفی توکار (سنتی)، فن کوئل دیواری ،
مینی چیلر هواخنک (Air cooled)

هزینه نگهداری و تعمیرات این خنک کننده کم است و استقلال کامل آپارتمانی در سرمایش دارد. در پشت بام یا بالکن نصب می شود و از مسیر لوله کشی آب رفت و برگشت گرمایش استفاده میکند.  نیازی به فضای موتورخانه و برج خنک کننده ندارد. فضای رایزر عمودی به دلیل عدم نیاز به لوله کشی رایزری آزاد است. قابلیت اتصال به انواع فن کوئل (زمینی، دیواری و کاستی) دارد. (جهت استقرار در پشت بام)محدودیتی در طول و مسیر لوله کشی ندارد. منطبق با هر نوع معماری بدلیل امکان استفاده از هر نوع فن کوئل است. عمر مفید بالا ، برودت قوی و اقتصادی دارد. دارای آمپر برق مصرفی اقتصادی بدلیل استفاده از کمپرسورهای مرحله ای است.
چیلر مرکزی جذبی یا ابزوربشن ( (Direct fired) 

برق مصرفی این چیلر کم است  و سوخت آن گاز است. هزینه نگهداری و تعمیرات آن مشترک است . قابلیت اتصال به انواع فن کوئل (زمینی دیواری کاستی) دارد. در نتاژهای بالا اقتصادی تر است. احتیاج به فضای موتورخانه، برج خنک کن ، داکت ها و رایزرهای عمودی دارد. مصرف گاز و آب آن بالا است. هزینه شارژ ماهانه آن مشترک است. دارای Cop پایین است.عمر مفید آن متوسط است. برای تناژهای کمتراز 100 تن اقتصادی نیست. تعداد مسیر لوله کشی رایزر عمودی در این سیستم افزایش می یابد.
چیلر مرکزی هواخنک (Air cooled) 
نیازی به فضای موتورخانه ندارد. احتیاج به فقط فضای پشت بام دارد. قابلیت اتصال به انواع فن کوئل (زمینی، دیواری و کاستی) دارد. نیاز به برق سه فاز مرکزی دارد. برج خنک کننده را می توان حذف کرد. برای نصب تعداد لوله های رایزر عمودی کم می شود. لوله کشی رایزرعمودی ندارد. به لوله کشی رایزرعمودی موتورخانه متصل می شود.
چیلر مرکزی اسکرو 
نیاز به برج خنک کننده دارد. مصرف برقش اقتصادی تر است.  نیاز به (آب تبخیری از برج خنک کننده) دارد. به یک کمپرسور باید وصل شود و در نتیجه آمپر استارت بالا می رود. نیاز به فضای موتورخانه دارد. برج خنک کننده فضای پشت بام را اشغال میکند. نیاز به سختی گیر و شارژ ماهیانه دارد. سرمایه اولیه  برای خرید  این چیلرکمتر از جذبی است.
فن کوئل سقفی توکار (سنتی) 
قابلیت توزیع هوای گرم و سرد دارد. به دریچه رفت و برگشت (زیر فن کوئلی) وابسته است.  قاب چوبی یا فلزی جهت اتصال فن کوئل به دریچه باید تهیه شود.  به برزنت ، ترموستات، فیلترنیاز دارد. باید جهت تعبیه لوله Pvc از محل ترموستات تا فن کوئل شیار زنی شود. جهت بازشوی دریچه رفت اظافه بها دارد. زون های حرارتی این فن مستقل است و برق مصرفی در کمترین حد آن است.
فن کوئل دیواری  
قابلیت توزیع هوای گرم و سرد و زون های حرارتی مستقل دارد. سرمایش و گرمایش  آن قوی و اقتصادی است. مجهز به ریموت کنترل جهت تنظیم درجه برودت و حرارت است. لوله های رفت و برگشت آن به سختی نصب می شود. کوئل آن ضعیف است و در نتیجه بازده حرارتی و برودتی پایین است. فضا روی دیوار را اشغال می کند. با معماری داخلی متناسب نیست. نصب لوله درین آن دشوار است. کمترین آمپر برق مصرفی از آن این فن کوئل است.
فن کوئل زمینی
قابلیت توزیع هوای گرم و سرد دارد. زون های حرارتی این فن کوئل مستقل عمل می کند. سرمایش و گرمایش قوی و اقتصادی دارد.کمترین آمپر برق مصرفی را داراست . بر روی زمین و در کناره ها نصب می شود.
فن کوئل کاستی دکوراتیو

قابلیت توزیع هوای گرم و سرد را دارد.  انواع 1 طرفه و 2 طرفه و 4 طرفه آن موجود است. لوله های مسی با فین داخلی  دارد که راندمان انتقال حرارت به میزان 20% بیشتر از فن کوئل سنتی می شود. پمپ آب تقطیر شده (درین)، دارد که در نتیجه  می توان از حداکثر ارتفاع فضا استفاده کرد.  زیبایی فوق العاده و متناسب با هر نوع معماری داخلی را داراست. فیلترهوای آن به خوبی شستشو و تعویض می شود. مجهز به ریموت کنترل جهت تنظیم درجه برودت و حرارت، تایمر و  سرعت فن است. صدای آن کم و در حد 35 db است.  نیاز به ارتفاع سقف کاذب 27 سانتیمتر دارد. به هیچ کانال کشی نیاز ندارد. آمپر برق مصرفی آن کم است.  سرمایش و گرمایش قوی و اقتصادی دارد.  زون حرارتی و برودتی این فن دلخواه و منطبق با معماری داخلی ساختمان است. پالایش هوا به کمک فیلتر صورت می گیرد. موتور هواگردان آن باعث توزیع هوا تا شعاع 70 درجه طولی و 50 عرضی می شود. دارای پمپ درین (آب تقطیر شده) ، سبک و نصب آسان است . هوای خروجی آن نیز به صورت خودکار عوض می شود.
هوا ساز 
قابلیت توزیع هوای گرم و سرد دارد. نیاز به آب خنک تولیدی از چیلر و آب گرم تولیدی از موتور خانه دارد. به دلیل بالا بودن فشار استاتیکی می توان تا مسیرهای طولانی کانال کشی کرد. دارای یک زون حرارتی است و توان سرمایشی خوبی دارد و باید کانال رفت و مکش آن طراحی شود.
سیستم گازی ((ِDX
اسپلیت دیواری و نمونه تکامل یافته کولرهای گازی پنجره ای است. زون های آن مستقل وفوق العاده آرام و بی صدا هستند. در 42 حالت مختلف و تا 12 متر هوا را توزیع می کند. کمترین برق مصرفی از آن این سیستم است. از سرمایش قوی و اقتصادی خوبی برخوردار است. همچنین دارای فیلتر گیاهی کاتیشن است.
اسپلیت داکت کانالی  
دارای 1 کندانسور است که می تواند تا 5 طبقه با یونیت داخلی فاصله داشته باشد. استقلال واحدی  دارد و شدت صدای آن متوسط است. زون حرارتی دلخواه ندارد. از سرمایش قوی و اقتصادی برخوردار است. قابلیت کارکرد در 52 درجه سانتی گراد را داراست. امکان استفاده از کویل آب گرم را دراد. به رله حرارتی ، های پرشر ، سوئیچ و کنترل فاز است. دارای بالاترین طول و ارتفاع لوله کشی ( جهت استقرار در پشت بام ) و همچنین شیب دار بودن تشتک (سینی) درین جهت کم کردن احتمال ریزش آب است. مناسب جهت مجتمع های مسکونی و اداری در حال ساخت است. مصرف انرژی این اسپلیت در زمستان کم است. نیاز به کانال در رابیتس دور و ترموستات دیواری دارد.
اسپلیت مرکزی 
دو تا 38 پنل را به صورت مستقل می تواند ساپورت کند. زونها در کنترل کامل و متناسب با هر نوع معماری است.از 5 تا 52 درجه خنک و از 15 تا 21 درجه گرم می کند. در مسیر های طولانی (حداکثر 150 متر بین یونیت داخلی و خارجی) لوله کشی می شود. گرمایش نیز تولید می کند. نیاز به گرمایش از کف به عنوان پشتیبان دارد. امکان کنترل کلیه پنل های داخلی به صورت مرکزی و مستقل را داراست. آمپر استارت آن به دلیل وجود کمپرسور اسکرال دیجیتال کم است. از تکنولوژی روز دنیا بهره برده و بالاترین Cop(ضریب بهره) را دارد. به آب و گاز وابستگی ندارد. استقلال واحدی و تنوع پنل ها (زمینی دیواری کاستی) از دیگر مزیت های آن است.
در نتیجه با توجه به شرایط سیستم های سرمایشی که در بالا به آنها اشاره شد، مصرف کننده باید تمام نکات یک سیستم سرمایشی را برای مکانی که قصد دارد آن را در آنجا به کار گیرد، مورد توجه قرار دهد. در این خصوص، سیستم های سرمایشی که به کاهش مصرف انرژی و هزینه کمک می کنند بیشتر باید مد نظر مصرف کنندگان قرار گیرند .