عصر ساختمان- براساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، تعداد خودروهای ایران از مرز ۱۹ میلیون دستگاه عبور کرده است و در کنار این تعداد خودرو، ۱۲ میلیون موتورسیکلت هم در خیابانها و جادهها تردد میکنند.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان»، آنطور که آمارها میگویند مصرف سوخت هیچ کدام از خودروهای ساخت داخل کمتر از 6.5 لیتر در هر صد کیلومتر نیست و این میزان مصرف سوخت حتی در خودرویی مثل زامیاد به 13 لیتر هم میرسد.
بر اساس آنچه که روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی اعلام کرده است در 16 شهریورماه مصرف بنزین خودروها به 104 میلیون و 700 هزار لیتر رسید.
این میزان مصرف بنزین علاوه بر تولید آلایندههای هوا که امروزه گریبانگیر هوای شهرهای کشور شده است و معضلات بهداشتی فراوانی را برای ساکنین این مناطق به وجود آورده است، بار مالی فراوانی هم از نظر تولید و مصرف انرژی در کشور دارد.
به هزینههایی که در اثر مصرف این میزان بنزین برای کشور تولید میشود باید هزینههای بالای درمان بیماریهای ناشی از آلودگی هوا، هزینه ناشی از ترافیک و ساعات مفیدی که در ترافیکهای سنگین هدر میرود، هزینههای ناشی از آلودگی هوا بر محیط زیست، و از سویی ایجاد گازهای گلخانهای و تاثیر بر تغییرات اقلیم و در نتیجه بار مالی تغییرات اقلیم بر محیط زیست انسان و جانداران را نیز باید اضافه کرد.
به تجربه ثابت شده است که حتی گسترش طرحهای زوج و فرد و طرح ترافیک نتوانسته است در زمینه کنترل استفاده از خودروی شخصی تاثیرگذار باشد.
شاید اولین دلیل این عدم تاثیر، فرهنگ اشتباه حاکم بر عامه مردم برای استفاده از خودروی شخصی است. فرهنگی که به راحتی در کشورهای توسعه یافته هم پای توسعه و تولید خودروهای کمآلاینده، رویه حاکم بر جامعه هم به سوی استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی پیش میرود.
از دیگر دلایل عدم استقبال مردم از این نوع طرحها را میتوان به کمبود وسایل نقلیهای چون اتوبوس و مترو و تاکسی در شهرها مربوط دانست.
تقویت ساختار توسعه شهری بر اساس معیارهای جهانی
به هر روی برگزاری مراسمهایی چون روز بدون خودرو در ایران بایستی همراه با پیشزمینهها و ایجاد زیرساختهای مناسب برای بهرهمندی عموم مردم از وسایل حمل و نقل عمومی همراه باشد.
ساختار توسعه شهری نیز در این برنامهها جایگاه ویژهای دارد به طوری که به اذعان کارشنان طراحی شهری، شهر تهران و اکثر کلانشهرهای ایران، خودرو محور بوده است. دلیل واضح این گفته، رشد قارچ گونه بزرگراههای عریض و طویلی است که گویی این روزها به عنوان المان رقابتی برای تمام شهرهای ایران در حال پیاده شدن است.
آن هم بر اساس این باور غلط که رشد بزرگراهها و توسعه تقاطع غیر هم سطح بزرگ و تونلها و پلها مشابه آنچه که در پایتخت اتفاق افتاده است، نشانههای بارز رشد و پیشرفت کلانشهرهای ایران است. بزرگراهها و پلها و تونلهایی که احتمالا در کمتر موردی به نیاز واقعی به وجود آنها برای شهرها توجه شده و برعکس به عنوان شعارهای پوپولیستی در انتخابات شوراها، شهرداریها، نمایندگان مجلس و حتی انتخابات ریاست جمهوری تبدیل شده است.
نمونه مشخص این شعارها، در ساخت بزرگراه صدر و استفاده ابزاری از این بزرگراه در تبلیغات انتخاباتی محمد باقر قالیباف بود که امیدوار بود در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، تمام ایران را تهران نماید.
با نگاهی موشکافانه به شعارهای پوپولیستی این چنینی، مشخص است که برای بسیاری از مسولین شهری در ایران طراحی بر اساس معیارهای جهانی هیچ گونه جایگاهی در برنامهریزیهای شهری آنها ندارد.