عصر ساختمان- سطح آب در سد کوچری در گلپایگان در حال فروکش است تا باستانشناسان بتوانند عملیات نجاتبخشی و مطالعه بخشهایی از سنگنگارههای این محوطه را انجام دهند، اما از سوی دیگر یک دوستدار میراث فرهنگی از زیر آب رفتن بخشی از سنگنگارههای منحصربفرد در این منطقه خبر میدهد.
به گزارش پایگاه خبری «عصرساختمان» به نقل از ایسنا، با تخلیه اهالی روستای کوچری در توابع شهرستان گلپایگان در استان اصفهان و جابجا کردن این روستا، سد «کوچری» ساخته و از یک سال گذشته دو هزار بوم سنگنگاره تاریخی که بخشی از آنها تا امروز زیر آب رفته و در معرض فرسایش و تخریب جدی قرار گرفتهاند، به صورت جدی تهدید به تخریب میشوند؛ حتی محسن جمالی، پژوهشگر سنگنگاره و نقوش صخرهای کمتر از یک ماه پیش هشدار داده بود که با آغاز آبگیری سد «کوچری» در گلپایگان، تا امروز حدود 70 سنگنگاره تاریخی در این محدوده زیر آب رفتهاند.
او یکی از مهمترین سنگنگارههای قرار گرفته در این محوطه را «سنگنگاره صورت فلکی سرطان» یا «خرچنگ» دانسته و بیان کرده بود: متاسفانه هیچ نمونهی دیگری از این سنگنگاره در هیچ نقطهی دیگری در ایران نداریم، در واقع میتوان گفت آن سنگنگاره یکی از مهمترین قربانیان آبگیری سد کوچری است که با این اتفاق به طور کامل نابود میشود.
این در حالی است که حمیده چوبک، رئیس پژوهشکده باستانشناسی در این زمینه میگوید: قرار است مطالعات روی سد ادامه داشته باشد، با مسئولان سد صحبت داشتهایم و قرار است با تامین اعتبار از سوی مسئولان آن پروژه، بقیه مطالعات، به همراه بخشی از نجاتبخشی سنگنگارهها در دستور کار قرار گیرد.
وی با این وجود میگوید: اما هنوز کارهای اداری و مالیِ آن در حال پیگیری است.
چوبک ادامه میدهد: در حال حاضر سطح آب در سد در حال پایین آمدن است تا حدی که بتوانیم روی آثار کار کنیم، در واقع هنوز آب محوطههای مورد نظر را نگرفته است.
این صحبتها در حالی مطرح میشوند که جمالی، نویسنده کتاب «سنگنگارههای گلپایگان، گذرگاه تاریخ» 18 تیر 96، گفته بود: «با بالا آمدن تراز آب تعدادی از آنها تا امروز زیر آب رفتهاند، که «صورت فلکی سرطان»، «نقش گاوآهن» و« نقش ارابه با چهار اسب» از مهمترین آنها هستند. همچنین در منطقه نقوش دیگری مربوط به تنوع جانوری وجود دارد که تصاویر قدیمی حک شده روی آنها حضور جانورانی که اکنون نسل بسیاری از آنها منقرض شده را نشان میدهد، آنها نیز با این اقدام به زودی از بین میروند.»
هر چند کاظم عرب، معاون اجرائی پژوهشکده باستانشناسی در آبان ماه سال گذشته، ادامهی همکاری و نجاتبخشی آثار در محوطهی تاریخی «کوچری» را منوط به همکاری شرکت آب منطقهای تهران دانسته و به ایسنا گفته بود: بحث مهم کنونی آنجاست که در حال حاضر نقوش صخرهای که دیدگاههای کارشناسان نسبت به آنها متفاوت است، از یک سو هنوز کارشناسی نشدهاند از سوی دیگر باید چگونگی حرکت و انتقال آنها مورد بررسی کارشناسی بیشتر قرار بگیرند. در حال حاضر مدت یک سال است که در این زمینه با مشکلاتی مواجه هستیم، چون شرکت آب منطقهای به دلیل داشتن مشکلات مالی امکان امضای قرارداد برای ادامهی کاوش و مطالعه در این محوطه را ندارد، هر چند تا کنون تراز آب در منطقه ثابت مانده است.
با این صحبتها مشخص نیست که وضعیت سنگنگارههای مهمی مانند «صورت فلکی سرطان» چگونه است، احتمالا پاسخ دربارهی وضعیت کلی این محوطه به آغاز دور بعدی مطالعات در این محوطه منوط میشود.