عصر ساختمان- زمین لرزه یا زلزله لرزش و جنبش زمین است که به علت آزاد شدن انرژی ناشی از گسیختگی سریع در گسلهای پوسته زمین در مدتی کوتاه روی میدهد. پیش از وقوع زمین لرزه اصلی معمولاً زلزله های نسبتاً خفیفتری در منطقه روی میدهد که به پیش لرزه معروفند.
به گزارش پایگاه خبری «عصرساختمان» به نقل از بازده، به لرزش های بعدی زمین لرزه نیز پس لرزه گویند که با شدت کمتر و با فاصله زمانی گوناگون میان چند دقیقه تا چند ماه رخ میدهند. در این نوشتار با ما همراه باشید تا 60 حقیقت شگفتانگیز درباره زلزله را برای شما بیان کنیم.
در ادامه 60 حقیقت شگفتانگیز درباره زلزله آمده است:
1. در 27 فوریهی 2010 وقوع زلزلهای به بزرگی 8.8 ریشتر در شیلی شهر کنسپسیون را 3 متر به سمت غرب جابهجا کرد. این زلزله همچنین روزهای کرهی زمین را کوتاهتر کرد و به صورت خفیف نحوهی دوران این سیاره را تغییر داد.
2. مرگبارترین زلزلهای که تا به امروز در 23 ژانویهی 1556 در شانکسی چین رخ داده است. آن طور که برآورد میشود 830000 نفر در این زلزله جان خود را از دست دادهاند.
3. زلزله هر ساله تقریبا جان 8000 نفر را میگیرد و طی 4000 سال گذشته باعث مرگ حدودا 13 میلیون نفر در جهان شده است.
4. مقیاس بزرگای گشتاوری(MMS) در دههی 1970 به عنوان شیوهای برای اندازهگیری بزرگی زلزله به لحاظ انرژی آزاد شده از آن، جایگزین مقیاس ریشتر شد.
5. زلزلهی اقیانوس هند در 2004 به قدری انرژی تولید کرد که برای تامین برق تمام خانهها و کسب و کارهای ایالات متحده را به مدت سه روز کافی بود.
6. به طور متوسط هر زلزله حدودا یک دقیقه طول میکشد.
7. در افسانههای ژاپنی، یک گربه ماهی غول پیکر باعث زلزله میشود.
8. پس لرزهها به خاطر آن رخ میدهند که در اثر زمین لرزهی اصلی خط گسل و پوستهی زمین جابهجا شده و جا میافتند. زلزلههای بزرگتر میتوانند پس لرزههایی داشته باشند که تا سالها به درازا بکشند.
9. امواج شوک تولید شده توسط امواج ریلی یا امواجی که در داخل پوستهی زمین پیچ میخورند – در مقایسه با امواج پهلو به پهلو یا امواج عشق – میتواند آنقدر رو به بالا حرکت کند که باعث آشفتگی در یونکره شود. یونکره لایهای از جو کرهی زمین است که حدود 80-480 کیلومتر بالای سطح زمین قرار دارد.
10. پارکفیلد کالیفرنیا، به “پایتخت زلزلهی جهان” معروف است و پلی دارد که دو صفحهی تکتونیکی را به هم وصل میکند.
11. زلزلهها بیشتر به علت وجود گسلهای زمینشناسی به وجود میآیند، اما ممکن است بر اثر زمین لغزه، آزمایش هستهای، آزمایشهای معدنی، و فعالیت آتشفشنانی نیز رخ بدهند.
12. “کانون” زلزله نقطهی آغازین از هم گسیختگی در زلزله است. “مرکز زلزله” نقطهای از سطح زمین است که بالای “کانون” زلزله قرار دارد.
13. در یونان باستان، مردم معتقد بودند که پوزئیدون، خدای دریا، باعث به وجود آمدن زلزله میشود. وقتی پوزئیدون عصبانی بود با نیزهی سه شاخهی خود ضربهای به زمین وارد میکرد و باعث زلزله میشد. رفتار غیرقابل پیشبینی و خشونت بارش باعث شد به او لقب “زمین-لرزان” بدهند.
14. بیشتر زلزله ها در نیمکره شمالی اتفاق میافتند تا در نیمکره جنوبی.
15. در اساطیر هندو، زمین توسط هشت فیل عظیم الجثه نگه داشته شده است، که همهی آنها روی گردهی یک لاکپشت سوار هستند، که خودش روی یک مار قرار گرفته است. اگر هر یک از این حیوانات حرکت کنند، زلزله رخ خواهد داد.
16. اگر زلزله در اقیانوس اتفاق بیفتد میتواند باعث سونامی شود، که به سمت بیرون و در تمامی جهتها تا سرعت 970 کیلومتر بر ساعت – سرعت یک جت – حرکت خواهد کرد. وقتی سونامی به ساحل میرسد، ناگهان تا 30 متر ارتفاع میگیرد و باعث خرابیهای گسترده میشود.
17. بدترین بهمنی که به خاطر وقوع زلزله رخ داد در 1970 در پرو اتفاق افتاد. یک موج 800 متری از یخ، گل، و تخته سنگ با سرعت 400کیلومتر بر ساعت از کوهی در اوآسکاران فرو ریخت. این بهمن سرتاسر دهکده را درنوردید و بیش از 18000 نفر را کشت.
18. بدترین زمین لغزه با وقوع زلزلهای در 1920 در استان گانسو چین شروع شد. این زمینلغزه حدودا 200000 نفر را کشت.
19. مرتفعترین سونامی به وجود آمده توسط زلزله در 1771 در ژاپن اتفاق افتاد. در این سال یک سونامی 85 متری با جزیرهی ایشیگاکی برخورد کرد.
20. شکل ساختمانهای پاگودا به خاطر مقاومتشان در برابر زلزله معروف است.
21. صفحههای تکتونیک هر سال کمتر از 17 سانتیمتر حرکت میکنند. با وجود این، تنها یک جابهجایی 20 سانتیمتری در صفحههای تکتونیک کافی است تا یک زلزلهی بزرگ به وقوع بپیوندد، مثل زلزلهی 6.9 ریشتری شهر کوبه در سال 1995.
22. دانشمندان نظریهی تکتونیکهای صفحهای را در اواسط قرن بیستم ارائه کردند.
23. چهار نوع گسل در کرهی زمین وجود دارد: نرمال، معکوس، راندگی، و امتدادی.
24. یک زلزله در صورتی بزرگ به حساب میآید که اندازهی آن 7 بزرگای کشتاوری به ثبت رسیده باشد. بزرگی 3 یا کمتر تقریبا نامحسوس است.
25. زلزلهی سال 1906 در کالیفرنیا قبل از ابداع مقیاس ریشتر به وقوع پیوست اما دانشمندان برآورد میکنند که حدود 7.8 ریشتر بوده است. 90% از خرابیهای سانفرانسیسکو به خاطر آتش به وجود آمده در اثر شکسته شدن لولههای گاز بود. سه روز و سه شب سانفرانسیسکو در آتش سوخت.
26. زلزلهی 1906 کالیفرنیا یکی از نخستین فجایع بزرگ ثبت شده توسط عکاسان است.
27. تقریبا 2000 سال پیش، یک منجم چینی به نام ژانگ هنگ(78-139 بعد از میلاد) نخستین زلزله نگار جهان را اختراع کرد. این دستگاه میتوانست زلزلهها را تا فاصلهای بیش از 600 کیلومتری تشخیص دهد و ثبت کند.
28. تقریبا 80% از بزرگترین زلزلههای زمین نزدیک “حلقهی آتش” رخ میدهند که یک منطقهی نعل اسبی شکل در اقیانوس آرام است جایی که صفحههای تکتونیک بسیاری به هم میرسند. دومین زلزلهخیزترین ناحیه منطقهای است به نام کمربند آلپاید که شامل کشورهایی مثل ترکیه، هند و پاکستان میشود.
29. از زلزلهای که در 1201 بعد از میلاد در مدیترانهی شرقی اتفاق افتاد به عنوان بدترین زلزلهی تاریخ یاد و ادعا میشود که جان یک میلیون نفر را گرفته است.
30. آسمان خراش 260 متری ترانزامریکا پیرامید در سانفرانسیسکو به نحوی طراحی شده است که در برابر زلزله های قوی نیز مقاوم است.
31. زلزله فقط در پوستهی زمین اتفاق میافتد. زلزلههای عمیق در پوستهای رخ میدهند که زیر یک صفحهی تکتونیک دیگر میلغزد. ویرانگرترین زلزلهها آنهایی هستند که شدت زیادی دارند، کم عمق هستند، نقطهی کانونیشان کمتر از 32 کیلومتری زمین است و در نواحی پر جمعیت رخ میدهند.
32. زلزله میتواند باعث فوران آتش فشانها شود، مثل فوران کوه سنت هلنز در 1980 و فوران کوه اتنا در 2002.
33. دانشمندان فکر میکنند که حیوانات ممکن است قبل از وقوع زلزله لرزشهای خفیفی احساس کنند. دانشمندان دیگری فکر میکنند که حیوانات ممکن است سیگنالهای الکتریکی صادر شده بر اثر تغییر مکان سنگهای زیرزمینی را احساس کنند.
34. یونانیان باستان معتقد بودند که زلزلهها به خاطر خروج انبوه بادها از غارهای زیر زمین به وجود میآیند.
35. در 2004 زلزلهی اقیانوس هند تقریبا 10 دقیقه طول کشید – که طولانیترین مدت ثبت شده است.
36. جان میلن انگلیسی در 1880 لرزهنگار را اختراع کرد.
37. دانشمند امریکایی چارلز ریشتر در 1935 مقیاس ریشتر را ابداع کرد.
38. هر سال در جهان حدود 1.300.000 زلزله(هر روز دو زلزله) با بزرگی 2.9 ریشتر یا کمتر رخ میدهد.
39. تقریبا هر سال یک زلزله با بزرگی 8 ریشتر یا بیشتر رخ میدهد.
40. بزرگترین زلزله در تاریخ معاصر یک زلزلهی 9.5 بود که در 1690 در شیلی اتفاق افتاد. این زلزله باعث به وجود آمدن امواجی در فاصلهی 10.000 کیلومتری شد.
41. بزرگترین زلزلهی ثبت شده در امریکا یک زلزلهی 9.2 مقیاس بزرگای گشتاوری بود که در 1964 در آلاسکا رخ داد.
42. یک زلزله میتواند تا صدها برابر بمب اتمی که در 1945 در هیروشیمای ژاپن انداخته شد انرژی آزاد کند.
43. قبل از وقوع زلزله ممکن است از حوضچهها و کانالها بوی عجیبی برخیزد. این اتفاق به خاطر آزاد شدن گازهای زیرزمینی میافتد. دمای آبهای زمین نیز ممکن است بیشتر شود.
44. به زلزلهای که در کرهی ماه اتفاق بیفتد ماهلرزه میگویند. ماهلرزهها معمولا از زمینلرزهها ضعیفتر هستند.
45. هرچند در زلزلهی کوبهی ژاپن در 1995 زمین تنها به مدت 20 ثانیه تکان خورد، اما بیش از 5000 نفر کشته و 300000 نفر بیخانمان شدند و بیش از 100000 ساختمان خراب شد.
46. زلزلهی سال 1775 لیسبون پرتغال باعث به وجود آمدن امواجی در سطح دریاچهی لخنس اسکاتلند واقع در فاصلهی 2000 کیلومتری شد.
47. زلزلهی 9.2 مقیاس بزرگای گشتاوری سال 1946 آلاسکا چهار دقیقه طول کشید و باعث نشست 6 متری خیابانها شد. این زلزله موجب به راه افتادن سیلاب در ساحل هاوایی، در فاصلهی بیش از 5000 کیلومتری شد.
48. نخستین زلزلهی ثبت شده در کالیفرنیا توسط گاسپر دو پورتولا کاشف و افسر نظامی اسپانیایی در 1769 به ثبت رسید.
49. گسل سن آندریاس هر سال حدود 5 سانتیمتر حرکت میکند، تقریبا برابر با میزان رشد ناخن در سال. با این سرعت، در 15 میلیون سال دیگر سانفرانسیسکو و لسآنجلس کنار یکدیگر قرار خواهند گرفت.
50. زلزله خیزترین ایالت امریکا، آلاسکا است.
51. نخستین زلزلهی ثبت شده در 1831 قبل از میلاد در استان شاندونگ چین اتفاق افتاده است.
52. ارسطو نخستین کسی بود که اعلام کرد زمین نرم از زمین سفت بیشتر دچار لرزش میشود.
53. ژاپن یکی از زلزلهخیزترین کشورهای جهان است. هر ساله هزاران زلزله در ژاپن اتفاق میافتد اما بیشتر آنها بسیار ضعیف هستند.
54. در 2006، زمینشناسان در شمال کالیفرنیا سه گسل جدید کشف کردند. این گسلها زیر شهرکهای کوچک و تاکستانهای شهرستان مندوسینو قرار گرفتهاند.
55. سن آندرس یکی از طویلترین مناطق گسلی جهان است. این یک گسل امتداد-لغز است و از سانفرانسیسکو تا کالیفرنیای جنوبی و مکزیک به طول 1280 کیلومتر گسترده شده است. گسل سن آندرس فقط یک گسل نیست بلکه در واقع از چندین گسل تشکیل شده است.
56. زلزلهای به بزرگی 9 بزرگای گشتاوری که در 11 مارس 2011 در ژاپن اتفاق افتاد بدترین زلزله در تاریخ ژاپن بوده است. این زلزله یک سونامی با امواجی به ارتفاع 10 متر به وجود آورد و شدیدا به نیروگاههای هستهای خسارت وارد کرد.
57. زلزلهی 9 بزرگای گشتاوری 2011 ژاپن نه تنها این جزیره را به ایالات متحده نزدیکتر کرد، بلکه محور سیارهی زمین را نیز تا 17 سانتیمتر جابهجا کرد.
58. زلزلهی مخرب 2011 ژاپن یک شکاف به طول 300 و عرض 150 کیلومتر در عمق اقیانوس ایجاد کرد.
59. زلزلهی عظیم 2011 ژاپن جرم زمین را به سمت مرکز آن حرکت داد، و باعث شد زمین سریعتر بچرخد و روزها تا 1.6 میکروثانیه کوتاهتر شوند. زلزلهی 2004 سوماترا روزها را تا 6.8 میکروثانیه کوتاهتر کرد.
60. از آنجایی که بعد از زلزله 1995در سراسر کشور زلزلهخیز ژاپن سنسورهای پیشرفتهای نصب شد، زلزلهی 2011 در این کشور از نظر کیفیت ثبت بهترین مورد در طول تاریخ است.