عصر ساختمان- بازار مسکن آمریکا با «نیروی بازار» و «بدون دخالت دولت»، برای مستاجرها کلید طراحی کرد. بازار اجاره غرب به خاطر مشکلات خرید از ۲۰۲۲ تا کنون، با افزایش جمعیت مستاجر روبهرو شده و همین، تورم اجاره را بالاتر از سطح همیشگی برده است. وضع موجود اما برای «شرکتهای ساختمانی» تبدیل به فرصت شد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از دنیای اقتصاد؛ چشمانداز شهرهای آمریکا در حال دگرگونی است. برجهای بلندمرتبه مسکونی با سرعتی بیسابقه در حال ظهورند و خط آسمان این شهرها را به شکلی چشمگیر تغییر میدهند. این تحول، حاصل همافزایی عوامل مختلفی است. از یکسو، سازندگان املاک فرصتی مغتنم در ساخت انبوه این برجها یافتهاند. از سوی دیگر، مقامات محلی نیز با تسهیل قوانین و مقررات، راه را برای ساخت پروژههای بزرگتر هموار کردهاند. سرمایهگذاران نهادی نیز با تمایل به سرمایهگذاری در شهرهای کوچکتر، منابع مالی لازم برای این پروژهها را فراهم کردهاند.
اما این تحول، پرسشهای مهمی را نیز به همراه دارد. آیا این برجهای بلندمرتبه، پاسخگوی نیازهای واقعی جامعه هستند؟ آیا زیرساختهای شهری برای پاسخگویی به انبوه جمعیت ساکن در این برجها آمادگی لازم را دارد؟ تاثیرات اجتماعی و زیستمحیطی این پدیده نوظهور چه خواهد بود؟ پاسخ به این پرسشها، نیازمند بررسی دقیق و موشکافانه است. بدون شک، تحول در حال وقوع در بازار املاک آمریکا، چالشها و فرصتهای متعددی را به همراه خواهد داشت. آینده این تحول، به نحوه مدیریت و برنامهریزی آن بستگی خواهد داشت.
بازار مسکن آمریکا شاهد پدیدهای کمنظیر است؛ ورود انبوه آپارتمانهای اجارهای جدید به بازار که از دهه 1980 تاکنون سابقه نداشته است. این سونامی مسکن، ریشه در ساختوسازهای عظیم و احداث برجهای بلندمرتبه دارد.
در دو سال اخیر، شاهد تحولات چشمگیری در ساختوساز آپارتمانهای جدید در شهرهای ایالات متحده بودهایم. بر اساس گزارش والاستریت ژورنال و آمار شرکت مشاور املاک یاردی، تعداد آپارتمانهای جدید احداثشده در این شهرها، رشدی 17 درصدی در مقایسه با دو سال قبل از آن تجربه کرده است. نکته قابلتوجه در این میان، تمایل به ساخت ساختمانهای بزرگتر است. در حالی که پیش از این، ساخت املاک کوچکتر با حداقل 50 واحد آپارتمانی رواج داشت، اکنون شاهد افزایش ساخت آپارتمانهای بزرگتر با بیش از 200 واحد هستیم.
برای چند دهه، آسمان خراشهای اداری، عنصری غالب در خط افق شهرهای آمریکا بودند. اما این روند در حال دگرگونی است. امروزه، شاهد ظهور آپارتمانهای بلندمرتبهای هستیم که قامتی بلندتر از همیشه دارند و چهره شهرهای آمریکا را متحول میکنند. در دهه 1990، تنها 2درصد از واحدهای آپارتمانی جدید، بلندمرتبه محسوب میشدند. اما این رقم در سال 2022 به 14درصد افزایش یافته است.
این افزایش، نشاندهنده تقاضای فزاینده برای آپارتمانهای بلندمرتبه در ایالات متحده است. عوامل متعددی در این تحول نقش دارند. از یک سو، افزایش جمعیت و تمایل به زندگی در مراکز شهرها، تقاضا برای آپارتمانهای مناسب را افزایش داده است. از سوی دیگر، پیشرفت تکنولوژی و تسهیل قوانین و مقررات، ساخت آپارتمانهای بلندمرتبه را به امری آسانتر و مقرون به صرفهتر تبدیل کرده است.
ماه آینده، میلواکی شاهد اتفاقی مهم خواهد بود: افتتاح بلندترین برج اجارهای در تاریخ این شهر. این برج با قامت بلند حدود 530 فوتی خود، آسمانخراشهای شهر را به چالش میکشد و چهرهای نو به میلواکی خواهد بخشید.
رقابت برای ساخت بلندترین آسمانخراشها، آتلانتا را نیز درنوردیده است. برجی 60 طبقه که ترکیبی از واحدهای آپارتمانی لوکس و فضای اداری خواهد بود، در حال ساخت است. این برج، پس از 30 سال، عنوان بلندترین ساختمان شهر را از آن خود خواهد کرد.
گرایش به ساخت برجهای بلند، نمادی از تقاضای فزاینده برای آپارتمانهای لوکس و فضای اداری در شهرهای بزرگ ایالات متحده است.
این روند، چهرهای نو به خط آسمان این شهرها خواهد بخشید و منظرهای بدیع خلق خواهد کرد. برجهای بلندمرتبه، مزایا و معایب خاص خود را دارند. برجهای بلندمرتبه، پدیدههایی با ابعاد گوناگون هستند. از یک طرف، با بهینهسازی مصرف زمین، به پویایی و تنوع شهرها میافزایند و چشماندازهایی بدیع خلق میکنند. از طرف دیگر، ترافیک و آلودگی هوا، تشدید نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی و مخاطرات زیستمحیطی، از پیامدهای ناخوشایند این غولهای آسمانی است. با وجود این چالشها، به نظر میرسد که روند ساخت برجهای بلندمرتبه در شهرهای بزرگ آمریکا، همچنان رو به رشد خواهد بود.
تحول عمیق در اقتصاد مسکن
رویکرد نوین در توسعه املاک چندخانواری، حاکی از تحولی عمیق در اقتصاد این صنعت و پویاییهای حاکم بر بازار مسکن کنونی است. این رویکرد، بر ساخت مجتمعهای بزرگتر و متراکمتر با امکانات رفاهی متنوع متمرکز است. رشد فزاینده هزینههای ساختوساز و سایر مخارج، چالشی بزرگ پیش روی سازندگان املاک و مستغلات قرار داده است. حفظ سودآوری در این شرایط، ناگزیر آنها را به سمت افزایش تراکم ساختوساز و احداث واحدهای بیشتر در هر پروژه سوق میدهد. راهحل اتخاذ شده برای عبور از این چالش، طراحی آپارتمانهای کوچکتر است.
در سالهای اخیر، شاهد روند کاهشی تدریجی در متراژ آپارتمانهای نوساز بودهایم. آمار یاردی نشان میدهد که میانگین متراژ یک واحد آپارتمانی نوساز از سال 2013 تا 2022، ششدرصد کاهش یافته است.
کمبود زمینهای قابل دسترس، معضلی نوظهور در دنیای امروز است که تبعات مختلفی به دنبال دارد. یکی از این پیامدها، گرایش فزاینده به ساخت آسمانخراشهاست. بن بروئر، مدیر ارشد شرکت ساختمانی هاینز، در بررسی وضعیت مسکن شهر دالاس، به موضوع کمبود زمینهای مناسب برای ساخت آپارتمانهای بلوکی سنتی اشاره میکند. او اذعان میکند که در دالاس، به دلیل محدودیت زمینهای مرغوب، شاهد افزایش ساخت برجهای بلندمرتبه هستیم.
با وجود آنکه بسیاری از ساختمانهای بزرگ در حال ساخت، در دورهای از رونق بازار و افزایش سریع اجارهها برنامهریزی شده بودند، اما تقاضای پایدار مستاجران، بهرغم کند شدن رشد اجارهبها در اکثر نقاط آمریکا، جذابیت توسعه املاک چندخانواری را حفظ کرده است. رکوردشکنی قیمت مسکن، محدودیت موجودی خانههای قابل فروش و نرخهای بالای وام مسکن، اجاره را به گزینهای جذاب برای افراد با درآمد نسبتا بالا تبدیل کرده و تمایل به آپارتماننشینی را در این گروه افزایش داده است.
اگرچه نرخ اشغال آپارتمانهای واقع در مرکز شهر در حال حاضر با کاهش روبهرو شده، اما در اکثر شهرها همچنان در سطحی بالا باقی مانده است. این امر نشاندهنده آن است که بهرغم گرایش روزافزون به دورکاری و ابهامات موجود در مورد آینده بازار املاک اداری، تقاضا برای آپارتمانهای مرکز شهر کماکان قوی و پویاست. برخی از مراکز شهر، با وجود این چالشها، شاهد روندی مثبت در جذب مشاغل شرکتی و ساکنان جدید بودهاند. ریک بارت از جمله سازندگان نوپایی است که به تداوم تقاضا برای آپارتمانهای اجارهای در مرکز شهر باور دارد و معتقد است که این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
«کوتور»، آسمانخراش برافراشته و دلربای میلواکی، با 322 واحد مسکونی در 46 طبقه، به همت شرکت بارت خلق شده است. سرمایهگذاران نامدار ساحل شرقی، از جمله وایتاستار ادوایزرز (مدیر صندوق بازنشستگی)، حامیان مالی این پروژه بودهاند. این برج مجلل در ماه آوریل به روی ساکنان گشوده خواهد شد و اجاره واحدها از حدود 2هزار دلار در ماه برای آپارتمانهای کوچکتر تا 12هزار دلار برای پنتهاوس متغیر خواهد بود.
«کوتور» با استخری هلالمانند که همچون نگینی درخشان بر تارک این برج مجلل میدرخشد و چشماندازی بینظیر به دریاچه میشیگان، مامنی دلنشین برای ساکنان خود فراهم کرده است. این مجموعه در فضایی به وسعت 10هزار فوت مربع، امکاناتی نظیر سالن ورزشی مجهز، سالن اجتماعات مجلل و پارک مخصوص سگ را به ساکنان خود ارائه میدهد، امکاناتی که در بسیاری از مجتمعهای مسکونی لوکس دیگر نیز به صورت استاندارد وجود دارد.
بارت، سازنده این برج باشکوه، معتقد است که پروژههای بزرگتر، امکانات بیشتری را به ارمغان میآورند و برنده رقابت در این زمینه، کسی است که تنوع و کیفیت خدمات رفاهی در برجهای مسکونی را در اولویت قرار دهد. بارت، مانند بسیاری از سازندگان دیگر، برای ساخت «کوتور» به مجوز تغییر پهنهبندی از سوی مقامات شهری نیاز داشت. این وابستگی به چراغ سبز دولت محلی، در مورد سایر پروژههای غولآسای آپارتمانی در دیگر نقاط نیز وجود دارد.
پژوهشی که در سال 2023 توسط شرکتهای مشاور املاک در آمریکا انجام شده گویای راز جدیدی در بازار مسکن است: زوجهای جوان و مجردها، نبض تپنده این بازار را تشکیل میدهند.
بازنگری در قوانین
در راستای تسهیل ساختوسازهای بزرگمقیاس، برخی از شهرها در حال بازنگری و اصلاح قوانین منطقهبندی و سایر مقررات ساختمانی خود هستند. سال گذشته، شهر آستین در تگزاس، به عنوان اولین شهر بزرگ در ایالات متحده، گامی مهم در جهت کاهش هزینههای ساختوساز برداشت و الزام حداقل پارکینگ برای پروژههای ساختمانی جدید را لغو کرد. پورتلند در اورگن، مینیاپولیس و سنخوزه در کالیفرنیا نیز تغییراتی مشابه را در قوانین مربوط به حداقل پارکینگ اعمال کردهاند.
در سالهای نهچندان دور، شور و اشتیاق به آپارتمانهای شهری بیشتر معطوف به واحدهای شخصی بود تا واحدهای اجارهای. اما این روزها، بسیاری از سازندگان، آپارتمانهای شخصی را سرمایهگذاری پرخطرتری میدانند و تامین مالی آنها نیز دشوارتر شده است. افزایش نرخ بهره نیز مزید بر علت شده تا تعداد کسانی که توان خرید آپارتمان شخصی را دارند، رو به کاهش باشد و در مقابل، تقاضا برای واحدهای اجارهای افزایش یابد.
چشمانداز آپارتمانهای شیکاگو نیز در حال تحول است. شرکت ساختوساز ریلیتد میدوست، طرحی بلندپروازانه برای ساخت دو برج مرتفع تماما اجارهای در قلب شهر در نظر دارد. یکی از این برجها، با ارتفاعی نزدیک به 900 فوت، عنوان بلندترین برج مسکونی اجارهای در ایالات متحده را به خود اختصاص خواهد داد. این در حالی است که این مکان قبلا برای ساخت آپارتمانهای شخصی در نظر گرفته شده بود.
کرت بیلی، رئیس این شرکت، اذعان میکند که تا پیش از سال 2008، بازار آپارتمانهای شیکاگو تسلط مطلق آپارتمانهای شخصی را تجربه میکرد، اما فروپاشی سهمگین بازار املاک و مستغلات، معادلات این بازار را به طور کلی متحول کرد.
نیاز فزاینده به فضا، چه برای سکونت و چه برای فعالیتهای تجاری، محرک اصلی ساخت آسمانخراشها در پهنه شهرهای بزرگ است. آمار جهانی نشان میدهد که هر ماه، حدود 10 میلیون نفر به جمعیت شهرها اضافه میشود. این رشد فزاینده جمعیت، در کنار محدودیت زمین در شهرهای بزرگ، سازندگان را به سمت ساخت آپارتمانها و مجتمعهای تجاری بلندمرتبه سوق داده است. ساختمانهای بلند، ابرآسمانخراشها و حتی آسمانخراشهای غولپیکر، راهحلی برای رفع مشکل کمبود زمین و پاسخگویی به نیازهای رو به رشد جمعیت شهری تلقی میشوند.
در پهنه ایالات متحده، شاهد رویش قارچگونه آسمانخراشها در شهرهای متعددی هستیم. نیویورک، شهر لقبگرفته به «شهر آسمانخراشها»، به واسطه انبوه آسمانخراشهای سر به فلک کشیدهاش، در سراسر جهان آوازه پیدا کرده است. این شهر، میزبان بسیاری از بلندمرتبهترین ساختمانهای جهان، از جمله برج تجارت جهانی، خیابان پارک و ساختمان امپایر استیت، است. آمارها نشان میدهد که نیویورک، با 257 آسمانخراش، در صدر فهرست شهرهای پر از آسمانخراش در ایالات متحده قرار دارد.
نیویورک، علاوه بر لقب پرآوازه «شهر آسمانخراشها»، به عنوان یکی از محبوبترین مقاصد گردشگری در سراسر جهان نیز شناخته میشود. این شهر، با ارائه بهترین کلابها، کافههای پشتبامی، رستورانهای مجلل، فروشگاههای شیک و برندهای مطرح مد، تجربهای بینظیر را برای گردشگران رقم میزند. نیویورک، با برخورداری از امکانات رفاهی و تفریحی بیشمار، ثروت سرشار و جاذبههای دائمی، به درستی با عناوین «شهر امپراتوری» و «شهری که هرگز نمیخوابد» شناخته میشود.
شیکاگو، پس از نیویورک، رتبه دوم را در میان شهرهای ایالات متحده از نظر تعداد آسمانخراشها به خود اختصاص داده است. در این شهر 44 ساختمان ارتفاعی بیش از 600 فوت (183 متر) و 119 ساختمان ارتفاعی بیش از 490 فوت (149 متر) دارند. شهر میامی نیز با 45 ساختمان مرتفعتر از 490 فوت، در زمره شهرهای دارای آسمانخراشهای قابلتوجه در ایالات متحده قرار میگیرد.
گرایش به خانههای کممتراژتر
این در حالی است که بر اساس گزارش دیگری از واشنگتنپست، خانههای نوساز در ایالات متحده در حال کوچکتر شدن هستند. پس از سالها تمرکز بر ساخت خانههای بزرگ، غولهای صنعت ساختوساز این کشور بالاخره به سمت ساخت خانههای کممتراژتر و مقرون به صرفهتر روی آوردهاند.
بر اساس دادههای سرشماری، رونق ساختوساز خانههای کوچکتر، منجر به کاهش 4 درصدی اندازه متوسط خانههای جدید در سال گذشته شده است. به طوری که متوسط متراژ خانههای نوساز به 2هزار و 179 فوت مربع (حدود 200 مترمربع) رسیده است که پایینترین رقم از سال 2010 به بعد است. این امر به کاهش هزینههای کلی ساختوساز و در نتیجه کاهش 6 درصدی قیمت خانههای نوساز در همین دوره کمک کرده است.
بر اساس تجزیه و تحلیل دادههای سرشماری توسط انجمن ملی سازندگان خانه آمریکا، تقاضا برای خانههای شهری به طور فزایندهای در حال افزایش است. به طوری که در پایان سال 2023، سهم این نوع خانهها از کل خانههای نوساز در حال ساخت به یکپنجم رسیده که رکوردی جدید محسوب میشود. برای کاهش هزینهها، شرکتهای ساختمانی به سمت ساخت خانههای کوچکتر و بلندتر با تعداد پنجره، کابینت و دربهای کمتر روی آوردهاند. در مجموع، این موج جدید ساختوسازها نویدبخش گامی حیاتی در جهت مقابله با کمبود شدید خانه اول است. کمبودی که مانع از خانهدار شدن خانه اولیها و تشدید تورم شده است.
اندی وینکلر، مدیر بخش مسکن و زیرساخت در مرکز سیاست دوحزبی (اندیشکدهای در واشنگتن)، میگوید حتی یک خانه کمی کوچکتر میتواند برای سازندگان و خریداران هزاران دلار ارزانتر باشد. این روندی است که در نتیجه غیرقابل تحمل شدن بازار مسکن، با قیمتهای سر به فلک کشیده، افزایش نرخ بهره و تعداد بسیار کمی از خانههای فروشی به وجود آمده است.
وقتی نگین چشایر جستوجوی خانه رویایی خود را در شهرستان فردریک، ویرجینیا آغاز کرد، فهرستی از آرزوها در ذهن داشت؛ سه اتاق خواب، یک گاراژ متصل و حیاطی برای سگش. اما دیری نپایید که دریافت باید به دنبال خانهای کوچکتر باشد.
خانههای ویلایی که چشایر در بازدیدهایش دید، به طرز چشمگیری فراتر از بودجه 450هزار دلاری او بودند. شش هفته جستوجو، دو بار شکست در رقابت با خریداران دیگر و سرانجام، یک خانه شهری نوساز به قیمت 408هزار دلار، حاصل تلاشهای او بود. هرچند این خانه در مقیاسی کوچکتر نیازهای او را برآورده میکرد – مثلا گاراژ آن فقط برای یک ماشین جا داشت – اما از همه مهمتر، به قول چشایر، مقرون به صرفه بود.
این گرایش نوظهور، دگرگونی 180 درجهای نسبت به اوایل پاندمی کرونا را نشان میدهد، زمانی که میل به فضای زندگی وسیعتر در میان آمریکاییها موج میزد. بسیاری به خانههای بزرگ حومهشهری نقل مکان کردند و به تبع آن، قیمت خانههای لوکس به طرز سرسامآوری افزایش یافت. پساندازهای انباشتهشده در دوران همهگیری، در کنار پایینترین نرخ بهره در تاریخ، امکان خرید خانه اول یا ارتقا به خانههای بزرگتر و گرانتر را برای بسیاری از خانوادهها فراهم کرد.
در پی این تحولات، قیمت متوسط خانهها در چهار سال گذشته رشد چشمگیر 28 درصدی را تجربه کرده و به رقمی نزدیک به 418هزار دلار رسیده است. همزمان، نرخ وام مسکن نیز بیش از دو برابر شده و به حدود 7درصد نزدیک شده است. با در نظر گرفتن مجموع این عوامل، گزارش گلدمن ساکس نشان میدهد که خانهها در ایالات متحده در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری از دسترس مردم عادی خارج شدهاند.
کمبود مسکن، بهویژه در زمینه خانههای کوچکتر و مقرون به صرفهتر این مشکل را تشدید کرده است. رابرت دیتز، اقتصاددان ارشد انجمن ملی سازندگان خانه، میگوید که سازندگان برای سالها روی املاک سودآورتر تمرکز کردهاند و ساختوسازها به دو نوع غالب محدود شده است: خانههای بزرگ در زمینهای حومهشهری و آپارتمانهای بلندمرتبه با اسکلت فلزی و بتنی در مناطق شهری.
تغییر رویکرد انبوهسازان
این گرایش به تدریج در حال تغییر است، زیرا سازندگان مسکن با افزایش هزینههای استقراض و تقاضای فزاینده برای گزینههای مقرون به صرفهتر روبهرو شدهاند. در جلسات ارائه گزارش درآمدی، برخی از بزرگترین شرکتهای سهامی عام ساختمانی آمریکا اعلام کردهاند که در حال بازنگری برنامههای خود هستند تا اولویت را به ساخت خانههای کوچکتر و ارزانتر بدهند. شرکت دکتر هورتون، بزرگترین سازنده مسکن در ایالات متحده، سال گذشته بیش از 82هزار واحد مسکونی فروخت که اکثر آنها با قیمتی کمتر از 400هزار دلار و به کسانی که متقاضی خرید اولین خانه خود بودند، عرضه شدند. خط تولید خانههای این شرکت اکنون از حدود 83 مترمربع شروع میشود. اگرچه رشد قیمت خانههای لوکس در ماههای اخیر تعدیل شده، اما قیمت خانههای مقرون به صرفه به دلیل افزایش تقاضا همچنان در حال افزایش است. دادههای ردفین نشان میدهد که به طور کلی، قیمت خانههای مقرون به صرفه نسبت به سال گذشته 2درصد و نسبت به سال 2019 بیش از 45درصد افزایش یافته است. در همین حال، فدرال رزرو برای مهار تورم از ابتدای سال 2022 نرخ بهره را افزایش داده و به طرز چشمگیری هزینههای استقراض را بالا برده است.
بازار مسکن در واکنش به این عوامل به سرعت در حال کند شدن است، اما این کندی در همه بخشها یکسان نیست. خریداران ثروتمندتر که به اندازه کافی پول نقد برای خرید بدون نیاز به وام دارند، از افزایش هزینههای استقراض دلسرد نشدهاند. اما خریداران با درآمد پایینتر مجبور به کاهش بودجه خود و تنظیم برنامههای خود برای خانههای کوچکتر شدهاند.
کمبود فزاینده مسکن، دولتهای محلی را به بازنگری در قوانین منطقهبندی، الزامات مربوط به مساحت زمین و دیگر سیاستهای مرتبط با استفاده از زمین که غالبا برای ممانعت از ساخت خانههای کوچکتر در محلههای ثروتمندتر وضع شدهاند، وامیدارد. شهرهایی مانند پورتلند، آستین، شارلوت و سنت پل اخیرا تغییراتی در قوانین خود ایجاد کردهاند که امکان ساخت تا چهار واحد مسکونی در یک قطعه زمین را فراهم میکند. با وجود این، کارشناسان اقتصادی مسکن هشدار میدهند که این جهش در ساخت خانههای کوچکتر جدید، تنها بخش کوچکی از کل بازار مسکن را شامل میشود. علاوه بر این، ساختوسازهای جدید به طور کلی گرانتر از خانههای موجود هستند، که آنها را برای بسیاری از خانه اولیها غیرقابل دسترس میکند.