به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از وزارت راه و شهرسازی، در نشست معماری و شهرسازی عصر قاجاریه، محمود رضایی، امیررضا فرهبد، وحید قبادیان و پرویز طلایی به ارایه نقطه نظرات خود در رابطه با معماری و شهرسازی عصر قاجاریه می پردازند. حضور برای علاقمندان در این نشست آزاد است و علاقمندان می توانند روز چهارشنبه 5 دی ماه از ساعت 15:30 تا 17:30 به موزه هنرهای دینی امام علی(ع) به نشانی تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از ظفر، بلوار اسفندیار، پلاک 35 مراجعه کنند.

در بخشی از معرفی این نشست که به همت انجمن مفاخر معماری ایران آماده شده، آمده است: خاندان قاجاریه از سال 1158 الی 1304 ه. ش (1193 الی 1344 ه. ق) یعنی مجموعاً به مدت 146 سال در ایران سلطنت کردند. در طی این مدت، تحولات بسیار زیادی در شئون مختلف مملکت صورت گرفت. جامعه سنتی ایران در مواجهه با نسیم ها و گاه تندبادهای مدرنیته قرار گرفت و بسیاری از هنجارهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و هنری دستخوش تغییرات شد. موضوع شهرسازی و معماری نیز خارج از این تغییر و تحولات نبود و پیکره معماری سنتی ایران و اصول نظری و شیوه های اجرائی آن در مقابل شرایط جدیدی قرار گرفت. در این مقطع تاریخی ساختمان های بسیاری در ایران ساخته شد که نمونه های متعدد و شاخصی از آن باقی مانده است. اغلب صاحب نظران، نگرش مثبتی نسبت به معماری قاجاریه ندارند. این معماری از نظر آن ها به تقلید از معماری سنتی ایران و یا معماری غرب انجام شده و فاقد پویائی لازم برای نوآوری و احداث بناهای فاخر بوده است.

اگرچه افرادی نیز معماری عصر قاجاریه را نقطه تعالی در معماری تاریخی ایران می‌دانند و یادآور می شوند که بخش وسیع و عمده ای از بافت تاریخی در شهرهای مختلف ایران مربوط به عصر قاجاریه است. از جمله بهترین نمونه های بازارها، سراها، خانه‌ها، حمام ها و کاروانسراها که هنوز پابرجا مانده و هرکدام شاهکاری در معماری ایران محسوب می شوند. یکی از تصمیمات تاثیرگذار در روند رشد شهرهای ایرانی که در این دوره اتفاق افتاد، انتخاب تهران از طرف سلسله قاجاریه (آقامحمدخان) به عنوان پایتخت بود. عمده ساخت و ساز و توسعه پایتخت قاجاریه توسط دو پادشاه دیگر این سلسله یعنی فتحعلیشاه و ناصرالدین شاه صورت گرفت.

اگرچه بخش‌های عمده‌ای از سرزمین ایران در شمال و شرق کشور نیز در زمان این دو پادشاه از ایران جدا شد. منازعات و مراوداتی که با اروپائیان از زمان فتحعلی شاه آغاز شده بود و در عصر ناصر الدین شاه گسترش یافت، زمینه را برای تحولات بعدی یعنی انقلاب مشروطه و برخورد قهرآمیز سنت و تجدد آماده نمود. سفر ایرانیان، بخصوص امرا و اشراف و شخص پادشاه به اروپا و مواجهه با تمدن و فرهنگی که به سرعت در حال تغییر و تحول و پیشرفت بود، موجب گردید که معماری با گرایش سبک غربی به تدریج از بناهای دربار شروع شود و سپس طراحی شهری (از جمله شهر تهران) را دربرگیرد.

کارشناسان بسیار معتقدند هنر این سرزمین و بخصوص معماری تا زمان فتحعلیشاه و محمدشاه به صورت یک زنجیر متصل به هم بوده و بعد از آن بر اثر خودباختگی و سیاست‌های استعماری از این زمان و بخصوص زمان ناصرالدین شاه این رشته هنری پاره شده و معماری رو به انحطاط گذاشته است. تلفیق معماری سنتی ایران با معماری نئوکلاسیک غرب برای نخستین بار، در این دوران شکل گرفته و همگونی واحد در شیوه معماری در دوره های قبل، تبدیل به گوناگونی شیوه‌ها و سبک شده است.