آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی؛ شاهکاری برجای‌مانده از ایلخانیان

عصر ساختمان- صوفی آباد نام روستایی در مسیر تهران ـ مشهد است. این روستا از توابع شهرستان سرخه بوده و با شهر سرخه ۱۱ کیلومتر فاصله دارد.

پنجشنبه ۰۲ فروردين ۱۳۹۷ - ۱۱:۵۹:۰۰

آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی؛ شاهکاری برجای‌مانده از ایلخانیان

به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از تسنیم، آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی، صوفی بزرگ سده‌های هفتم و هشتم قمری ایران، در این روستا واقع است. برای رفتن به این روستا، از جاده اصلی باید وارد جاده‌ فرعی باریک اما آسفالته شد و پس از طی مسافت 6 کیلومتر به صوفی‌آباد رسید.

روستا خیلی کوچک بوده و ساختمان‌هایی که در آن وجود دارد بسیار قدیمی به نظر می‌رسد. پیدا کردن مقبره کار مشکلی نیست.

وارد خانقاه که می‌شوید محوطهٔ بزرگ مربع شکلى را خواهید دید که گنبد عظیم بقعه، بالاى آن قرار داشته و در چهار طرف این محوطه راهروها و اتاق‌‌هاى متعدد ساخته‌شده بود. روى قبر شیخ علاءالدوله، نرده‌اى آهنین و سقف دار برپا شده بود که قبر را نسبتاً از اشعهٔ سوزان آفتاب کویر حفاظت می‌کند. ظاهراً قسمتی از این بنای باارزش، ویران‌شده اما میراث فرهنگى استان سمنان، قسمت‌‌هایى از بنا را بازسازى کرده است.

این مکان یکی از مراکز مهم تجمع عارفان، دانشمندان و شاعران در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قمری بوده و به علت اهمیت و احترامی که بزرگان و فرمانروایان این دوره برای عارف بزرگ سمنانی قائل بودند، قبله‌گاه فکری آنان به شمار می‌رفت. در تذکرةالشعرای دولتشاه سمرقندی آمده است که خواجوی کرمانی شاعر معروف قرن هشتم هجری قمری سال‌ها در همین خانقاه به خدمت شیخ علاءالدوله سمنانی مشغول بوده است و گردآوری دیوان اشعار علاءالدوله سمنانی را نیز به وی نسبت داده‌اند.

این ساختمان واقع در روستاى صوفى‌آباد سمنان، در آغاز بنایى رفیع و باعظمت بود که به دستور عمادالدین جمال‌‌الدین عبدالوهاب وزیر سلطان محمد خدابنده از خشت خام ساخته شد، سپس شیخ، خانقاهى بر آن افزود و در آنجا به ریاضت پرداخت و پس از مرگ در آنجا به خاک سپرده شد.

بناى خانقاه و آرامگاه این عارف مشهور که بازماندهٔ معمارى اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم است، به علت نداشتن استحکام و بى‌توجهى رو به ویرانى نهاد، به‌طوری‌که به‌جز دو ستون ایوان، بقیهٔ بنا منهدم شد. البته اداره کل میراث فرهنگى استان سمنان، قسمت‌‌هایى از بنا را بازسازى کرده است.

قسمت اول و اصلى آرامگاه، ‌ محوطهٔ مربع شکلى به ضلع هفت متر است که گنبد عظیم بقعه، بالاى آن قرار دارد و در چهار طرف این محوطه راهروها و اتاق‌‌هاى متعدد ساخته‌شده است. مزار عمادالدین جمال‌الدین عبدالوهاب بانى این بنا در داخل این قسمت قرار دارد که در حال حاضر اثرى از مرقد دیده نمى‌شود.

قسمت دوم، ایوان رفیع و بلند آرامگاه است که رو به مشرق قرار دارد و از آجر ساخته‌شده و عبارت از دو جرز آجرى بلند به ارتفاع تقریباً 8.5 متر است و مشتمل بر دو تاق نمای تیزه‌دار آجرى بدون تزئین است. مزار شیخ که در بیرون ایوان و بر صفحه‌اى بزرگ واقع‌شده است داراى 1.60 متر طول و 1.10 متر عرض و 70 سانتى‌متر بلندى مشتمل بر دو سنگ‌قبر است. اشعارى بر سنگ مزار حجاری‌شده است.

روى قبر شیخ علاءالدوله، نرده‌اى آهنین و سقف دار برپا شده که قبر را نسبتاً از اشعهٔ سوزان آفتاب کویر حفاظت مى‌کند.

نام کامل شیخ علاءالدوله سمنانی، شیخ ابوالمکارم رکن‌الدین علاءالدوله احمد بن محمد بن احمد بیابانکی سمنانی است. وی از مسلمانان شیعه‌مذهب بوده است.

علاءالدوله از یک خاندان ثروتمند سمنان بوده و او اصالتاً از ناحیه سند بوده اما خودش در بیابانک سرخه استقرار داشته است.

برچسب ها

آثار و جاذبه‌های تاریخی و معماریآثار تاریخیآرامگاهآرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی
مطالب مرتبط بیشتر
برگشت به بالا