به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از مهر، تماشای گنبد طلایی، مناره‌ باشکوه و تزئینات معماری اسلامی، هر بیننده‌ای را به یاد مساجد باشکوه جهان می‌اندازد، اما گاهی ممکن است که ظاهر و باطن یک ساختمان یکسان نباشد. فابیان گلدمان، روزنامه‌نگار آلمانی در گزارشی که برای اسلامیشه تسایتونگ نوشته، از وجود ساختمانی محبوب در پوتسدام خبر داده که ظاهری شبیه مسجد دارد و کاربری‌اش کاملا متفاوت است. ساختمانی که محل نگهداری موتورهای بخار پوتسدام است و تنها به دلیل علاقه فریدریش ویلهلم چهارم به جهان اسلام و معماری اسلامی، براساس معماری مساجد ساخته شده است. گزارش گلدمان از این ساختمان را در ادامه بخوانید«

وجود مسجدی زیبا در میان بناهای قدیمی در پوتسدام، هر رهگذری را متعجب می‌کند. گنبد سبزرنگ با نواری طلایی و مناره 38 متری، از وجود یکی از باشکوه‌ترین مساجد اروپا در دل شهر پوتسدام خبر می‌دهد. اما وقتی گردشگران به داخل مسجد می‌روند، به شدت متعجب می‌شوند. آن‌ها به جای دیدن نمازخانه و شنیدن تلاوت قرآن و اذان، با موتورهای بخار مواجه می‌شوند. در واقع این ساختمان که براساس معماری اسلامی ساخته شده، خانه موتورهای بخار پوتسدام است.

در حالیکه امروزه مکان‌های اندکی برای ساخت مساجد در اختیار مسلمانان آلمان قرار می‌گیرد و بسیاری از شهروندان و مسئولان آلمانی با ساخت ساختمان‌ها به سبک اسلامی مخالفند، پادشاهان، شاهزادگان و صنعتگران اروپایی از اواخر قرن هجدهم تا اوایل قرن بیستم، برای ساختن ساختمان‌های شهرها از معماری اسلامی و شرقی استفاده می‌کردند. در آن زمان، کارخانه‌های درسدن و وین، به سبک شرقی ساخته میشدند. یهودیان در بوداپست، پراگ و برلین، کنیسه‌های خود را به سبک شمال آفریقا می‌ساختند. کافه‌های ویسبادن و دوسلدورف به سبک عربی و ترکی تزئین ‌می‌شدند و حاکمان در بایرن، پالاتن و لندن، خانه‌های خود را به شکل باغ-مسجد بنا ‌می‌کردند.

اما داستان خانه موتورهای بخار پوتسدام کمی متفاوت است. در حقیقت،‌فریدریک دوم، ملقب به فریدریک بزرگ در زمان حکمرانی خود بر پروس، به معماران دربار دستور داد تا فواره‌های بزرگ آب در محوطه کاخش ساخته شود. برای ساخت این فواره‌ها مشکلات زیادی وجود داشت و به‌همین دلیل، ساخت آن‌ها 60 سال به طول انجامید. بالاخره در زمان فریدریش ویلهلم چهارم به کمک موتورهای بخار، فواره‌ها به راه افتاد. اما به یکباره مشکل جدیدی نمایان شد. وجود موتورهای بزرگ بخار در باغ کاخ، منظره ناخوشایندی ایجاد کرده بود.

فریدریش ویلهلم چهارم از معماران خواست تا در این مکان، بنایی به سبک معماری مساجد بسازند. بدین‌ترتیب معماران دربار، این بنا را در فاصله سال‌های 1841 تا 1843 با الهام از معماری مسجد کوردوبا، مسجد الحمراء و همچنین مساجدی از مصر ساختند. شاید در ذهن برخی این سوال مطرح شود که فریدریش ویلهلم چهارم چرا به معماری مساجد علاقه داشت؟ پاسخ روشن است. او در عصری رشد کرد که خبری از تهدیدات حکومت عثمانی نبود. در زمان او، شب‌های شعر عربی و دیوان غربی-شرقی گوته شهرت زیادی داشت. اروپاییان مشتاقانه خبر سفر ناپلئون به مصر را دنبال می‌کردند. مشرق‌زمین مقصد بسیاری از گردشگران غربی بود و آثاری مانند ناتان خردمند، اثر گوتهولد افراهیم لسینگ در میان غربی‌ها محبوبیت زیادی پیدا کرده بود.

به همین دلیل علاقه فریدریش ویلهلم چهارم به جهان اسلام، تنها در ساخت بنایی براساس معماری اسلامی خلاصه نشد. او در نامه‌هایی که برای خواهرش می‌نوشت، بارها به زیبایی بناها و آثار خواندنی جهان اسلام اشاره کرد. فریدریش همچنین برای اینکه بتواند آثار هندی را به زبان اصلی بخواند، از هومبولت زبان سانسکریت آموخت. حتی نسخه‌های عربی در کتابخانه برلین نیز در زمان او جمع‌آوری شده است. او پادشاهی بود که به جهان اسلام علاقه زیادی داشت. حالا از زمان ساخت خانه موتور پوتسدام 150 سال می‌گذرد. حتی از سال 1976، دو پمپ برقی جایگزین موتورهای بخار شده‌اند و این موتورها دیگر کارکردی ندارند. با این وجود خانه موتورهای پوتسدام به دلیل معماری بی‌نظیرش، هنوز هم یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگران در پوتسدام است.