عصر ساختمان- بررسی بلندمدت بازار مسکن در ایران حاکی از وجود نوسانات شدید در متغیرهای آن از جمله قیمت مسکن، ارزش افزوده و سرمایهگذاری است به طوری که طی بازههای زمانی کوتاه مدت بعضاً یک ساله شاهد رونق شدید و پس از آن شاهد آغاز دوره رکود است.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از همشهری، عوامل ایجاد دورههای رونق و رکود را در بخش مسکن میتوان به درونبخشی و برونبخشی تقسیم کرد. از جمله عوامل درونبخشی ایجاد ادوار تجاری دربخش مسکن میتوان از عدم تطابق الگوی عرضه و تقاضا، وجود انگیزههای سوداگرانه به دلیل ضعف زیرساختهای اطلاعاتی، قانونی و مالیاتی، ساختار نامناسب تولید و وجود سازندگان غیرحرفهای، ضعف تکنولوژی و دوره طولانی ساخت، نبود زیرساختهای نهادی و همچنین عدم رعایت الزامات و مقررات شهری بر اساس طرحهای توسعه جامع و تفصیلی شهری نام برد.
با به حرکت درآمدن بازار مسکن در پاییز امسال، بالا رفتن شدید قیمت مسکن در اهواز سبب شد توان مالی خریداران به شدت تحت الشعاع قرارگیرد. بهصورتی که بسیاری از تقاضاهای مصرفی از بازار خارج شدهاند و تب حضور خریداران سرمایهگذار نیز پس از بالا رفتن قیمتها به گونهای عجیب و غریب بالاخره کاهش یافت تا بار دیگر فعالان این حوزه دوباره از رکود صحبت کنند و بگویند سال آینده هم بازار مسکن تکان نخواهد خورد.
خوشبین نیستیم
در این رابطه رئیس اتحادیه مشاوران املاک اهواز به همشهری میگوید: زمستان امسال هیچگونه حرکتی برای خروج بازار مسکن از رکود ندیدیم. رکود در بخش مسکن مانند سابق وجود دارد و فقط در 3 ماه پاییز امسال شاهد رونق بازار آن بودیم.«علی زنگنه» درباره پیشبینی وضعیت بازار مسکن در سال 98 نیز میگوید: به بازار مسکن سال آینده هم خوشبین نیستیم و حداقل در بهار سال آینده وضعیت این بازار مانند زمستان امسال در رکود خواهد بود.وی عنوان میکند: با توجه به رکود موجود و قیمت بالای مسکن و زمین در اهواز، قیمت مسکن افزایش پیدا نمیکند، اما رکود هم رفع نمیشود. شعار و حرف هم فایده ندارد و باید در این زمینه برنامهریزی دقیقی وجود داشته باشد.
ناامیدی فعالان حوزه مسکن از رفع رکود
رئیس اتحادیه مشاوران املاک اهواز درباره راهحل عبور از رکود در حوزه مسکن به خبرنگار ما میگوید: باید دیدگاه دولت در بخش مسکن تغییر کند. همچنین باید توجه داشت که حدود 350 شغل مستقیم و مرتبط با حوزه مسکن وجود دارد و توجه به این حوزه سبب رفع شدن مشکل بیکاری بسیاری از جوانان میشود.
زنگنه با بیان اینکه در حال حاضر دولت برای عبور از رکود مسکن برنامهای ندارد، اضافه میکند: خیلی از همکاران من در حوزه مسکن به حل مساله رکود این بازار در دولت خوشبین نیستند و به همین دلیل تعدادی از آنها اخیرا شغل خود را تغییر دادهاند.
شاید سال دیگر
یک کارشناس مسکن نیز در گفتوگو با همشهری به این نکته اشاره میکند که رکود مسکن تا پایان امسال ادامه دارد، اما ممکن است سال آینده اتفاقاتی در این بخش رخ دهد که با قطعیت نمیتوان درخصوص آن سخن گفت.
«علی عابدینی» در مورد پیشبینی تغییر قیمتها و معاملات در بازار مسکن اظهار میکند: ممکن است سال آینده، با توجه به جا افتادن موضوع تحریم و واکسینه شدن اقتصاد کشور در برابر آن، بخش مسکن براساس مقدار تورم تغییر قیمت دهد. اما آنچه مسلم است اینکه تا پایان امسال هیچ تغییر قیمتی رخ نخواهد داد. البته چیزی هم تا پایان سال باقی نمانده اما این یک واقعیت روشن است که امسال در این حوزه شاهد رونق نخواهیم بود.
عابدینی میگوید: بخش مسکن در ایران و به تبع آن خوزستان، به خصوص کلانشهر اهواز، دورههای رونق و رکود را میگذراند. باید تلاش شود در این دورهها عمق رکود کمتر شود و در زمان رونق هم قیمتها شیب افزایشی ملایمتری داشته باشد چون هر یک از اینها باعث آسیب دیدن تولیدکننده و مصرفکننده میشود.
این کارشناس مسکن میافزاید: آمارها در مورد امسال نشان میدهد که تقاضا برای ساخت و ساز تغییر چندانی نداشته است و پیشبینی نمیشود که برای سال جاری هم تعداد پروانههای ساخت و ساز افزایش یابد. برعکس، پیشبینی میشود که همین روند تا پایان سال ادامهدار باشد.
آب پاک روی دست بخش مسکن
عابدینی اظهار میکند: آمارها نشان میدهد که در 2 سال آینده مسکن کمتری عرضه میشود چراکه تولید مسکن حدود 18 تا 28 ماه برای عرضه نهایی زمان لازم دارد و با توجه به افزایش قیمت مسکن طی امسال، افراد کمتری قدرت خرید خواهند داشت.این کارشناس میگوید: در حال حاضر بخش مسکن اوضاع و احوال مناسبی ندارد و در رکود سنگینی به سر میبرد و در سیاستهای اقتصادی دولت هم عبور از رکود مسکن دیده نشده یا بسیار کمرنگ است.
***
کارشناسان، بخش مسکن را مانند بخش خودرو یکی از پیشرانهای اقتصاد میدانند که رونقبخشی به آن، علاوه بر تاثیر بر صنایع مرتبط و تحرک آنها، میتواند بخش قابل ملاحظهای از مشکل بیکاری را هم حل کند. با وجود این، بخش مسکن همچنان در رکود است. همچنین برخی کارشناسان معتقدند که بعید است بخش مسکن، با توجه به بالا رفتن شدید قیمتها وضعیت فعلی خود، در سال جاری از و پس از آن ورود به رکود خارج شود.
شماری از کارشناسان معتقدند که برای حل بحران رکود در بخش مسکن باید از الگوی کره جنوبی استفاده کرد. این کشور برای عبور از رکود در بخش مسکن صندوق تضمین اعتبار تامین مالی مسکن را ایجاد کرد و به دنبال آن سیستم پیشفروش مسکن، پرداخت وامهای مسکن پایدار برای همه شرکتکنندگان بازار، پرداخت اوراق قرضه ملی مسکن، ایجاد سیستم اشتراک مسکن، پرداخت وام مسکن به خریداران و سازندگان، پرداخت وام مسکن به مستاجران و وام اجاره بلندمدت توسط بانکهای تجاری را در دستور کار قرار داد.
باید دید مسئولان کشورمان برای عبور از بحران رکود مسکن در سال 98 چه چارهای خواهند اندیشید. آیا خواب سنگین بازار مسکن سنگینتر خواهد شد یا بازار تکانی خواهد خورد؟