عصر ساختمان:شهر قم میتواند فضای مناسبی برای اجرای طرح جدید دولت در زمینه نوسازی بافتهای فرسوده و حل مشکل مسکن شهری باشد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرساختمان » به نقل از فارس، این روزها مشکل مسکن نه تنها برای جوانان بلکه برای اغلب خانوارهای ایرانی به یک معضل لاینحل تبدیل شده است. طی یک دهه گذشته رشد قیمت مسکن شتاب فزایندهای داشته است به نحوی که اغلب قیمتها نسبت به 10 سال گذشته چند ده برابر شدهاند این در حالی است که توان توده مردم برای خرید مسکن نه تنها افزایش نیافته است بلکه آمار حاکی از آن است که دخل و خرج خانوارهای ایرانی به هم نمیخواند و هزینهها از درآمد پیشی گرفته است. وقتی پساندازی نباشد عملا هیچ امیدی برای خانهدار شدن آنهایی که هنوز سقفی برای خود ندارند نیز نیست. از طرف دیگر این عدم توانمندی برای خرید مسکن بازار رهن و اجاره را داغ کرده است و همین مسئله موجب شده است تا مستاجران هزینه بیشتری را برای اجاره مسکن مورد نظرشان بپردازند. در این شرایط به نظر میرسد که دولتمردان باید چارهای اساسی برای حل و فصل مشکل مسکن در کشور بیاندیشند.
متاسفانه با روی کار آمدن دولت جدید سیاست حمایت از مسکن مهر به پایان رسید و همین عامل موجب شد تا سرنوشت این پروژهها در هالهای از ابهام قرار گیرد. دولت معتقد است ارائه تسهیلات و منابع مالی گسترده به این پروژهها در سالهای گذشته منجر به افزایش تورم شده است و دیگر نمیتوان با سرعت قبلی توسعه زیرساختها در این شهرها را ادامه داد.
اما اکنون به نظر میرسد یکی از گزینههای مطلوب و بهصرفه برای حل بخشی از مشکل مسکن به ویژه در کلانشهرها نوسازی بافتهای فرسوده با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی به طور گسترده است. موضوعی که یک ماه پیش رئیس جمهور آن را به طور مشخص مطرح کرد.
این راهکار دارای دو جنبه بسیار کاربردی و مهم است. از یک سو مخاطره بافتهای فرسوده برای شهرها را از بین میبرد و به داشتن شهری ایمن و زیبا کمک میکند و از سوی دیگر سبب میشود تا عرضه مسکن در شهرها افزایش پیدا کرده و سطح قیمتها شکسته شود.
قریب به 1.7 میلیون واحد خالی مسکن در کشور وجود دارد که به دلایل متعددی به بازار مسکن عرضه نمیشوند. کارشناسان یکی از اصلیترین دلایل این عدم عرضه را ساخت این خانهها با قیمت بالا و عدم تقاضا در شرایط فعلی میدانند. اما بدون شک نوسازی بافت فرسوده با قیمتهای فعلی میتواند مسکنهای ارزانتری را در اختیار مردم قرار دهد و در نهایت صاحبان خانههای خالی را نیز مجبور به عرضه واحدهایشان به بازار کند که در نهایت امر این مسئله میتواند قیمت مسکن را تا حد زیادی کاهش دهد.
آنچه که در این میان حائز اهمیت است اجرای این طرح در بافت فرسوده شهر قم است. شهر قم یکی از شهرهایی است که بیشترین بافت فرسوده در کشور را در خود جای داده است و عملیاتی کردن طرح دولت در این زمینه میتواند اوضاع شهر قم و مسکن را دگرگون کند.
در همین زمینه سرپرست امور معماری و شهرسازی قم در گفتوگو با خبرنگار فارس در قم با اشاره به اینکه بالغ بر 10 درصد از بافت فرسوده در قم دارای امکان سکونت نیست، افزود: مطمئنا نوسازی این بافتها و عرضه مسکن مطلوب میتواند زندگی را در این مناطق شهری دوباره احیا سازد.
غلامرضا جانقربان با تاکید بر اینکه بافت فرسوده شهری در قم بیش از 1700 هکتار تخمین زده میشود، ادامه داد: شهر قم یکی از شهرهای قدیمی ایران به حساب میآید که سابقه ساخت آن به سالهای دور باز میگردد و امروز نیز بخشی از بافت این شهر یادگاری دوران تاریخی گذشته است.
وی با بیان اینکه در اصلاح بافت فرسوده شهری بین بازسازی و نوسازی تفاوت وجود دارد گفت: بافتهایی که ارزش تاریخی دارند معمولا بازسازی و ترمیم میشوند اما بافتهایی که دیگر قابلیت سکونت ندارند نوسازی میگردند.
جانقربان با تاکید بر اینکه هویت شهر قم در همین بافتهای تاریخی قرار دارد و هیچ فردی به دنبال از بین بردن این هویت نیست، ادامه داد: با این حال ضرورت دارد تا فضای شهری به سمت توسعه حرکت کند و تلاش شود تا بافتهای فرسوده دوباره به عنوان مناطقی با کاربری شهری مورد توجه قرار بگیرند.
محسن بهشتی معاون امور عمرانی استاندار قم نیز با بیان اینکه قریب به یک ششم از شهر قم بافت فرسوده است، معتقد است نگاه صرفا اقتصادی نمیتواند احیاگر بافت فرسوده شهری باشد بلکه باید در کنار آن نگاه فرهنگی و اجتماعی نیز مورد توجه قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه نفوذناپذیری، عدم استحکام و ریزدانگی از جمله ویژگیهای بافت فرسوده است، افزود: نوسازی بافتهای فرسوده بدون توجه به زیرساختهای فرهنگی و الزامات اجتماعی میتواند حتی آسیبهای بیشتری از گذشته ایجاد کند.
بهشتی با اشاره به طرح منطقه عمار یاسر که هویت محلات قدیمی را از بین برده است، گفت: صرف نگاه ترافیکی داشتن به این بافتها درست نیست بلکه باید نگاه جامعتری وجود داشته باشد.
معاون امور عمرانی استاندار قم با بیان اینکه وقتی به یک خانه در محله قدیمی تراکم بالا میدهیم در واقع برج دیدهبانی درست کردهایم که مردمان بومی را فراری میدهد اظهار کرد: نگاه اقتصادی و فرهنگی باید به طور توأمان به پیش رود.
مرتضی موحد کارشناس مسائل شهری نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در قم با بیان اینکه قریب به 80 درصد از ساختمانهایی که در استان قم ساخته میشوند غیر مستحکم و حدود 30 درصد از واحدهای مسکونی استان فرسوده هستند، ادامه داد: در سطح کشور میزان واحدهای مسکونی فرسوده حدود 25 درصد است، اما در استان قم این رقم بالاتر است.
وی با بیان اینکه نوسازی بافتهای فرسوده یک الزام بی چون و چراست، ادامه داد: با این حال نباید از جنبههای فرهنگی و اجتماعی این گذار نیز غفلت کرد چرا که این غفلت می تواند هویت شهرها را دچار دگرگونی کند.
موحد با اشاره به اینکه نوسازی بافتهای فرسوده و سرمایهگذاری در این حوزه میتواند مشکل مسکن را نیز حل و فصل کند به سخنان اخیر رئیس جمهور اشاره کرد و گفت: البته نکته اصلی سخنان رئیس جمهور استفاده از سرمایههای بخش خصوصی در نوسازی گسترده بافتهای فرسوده است.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه این طرح پیش از این در کشور چین به طور موفق اجرایی شده است، ادامه داد: در این طرح بخشهای عمدهای از بافت فرسوده به طور یکپارچه در اختیار انبوه سازان قرار میگیرد و شهرکهای جدیدی ساخته میشود و در اختیار ساکنین محله قرار میگیرد.
این کارشناس مسائل شهری با اذعان به اینکه این طرح پیش از این نیز به طور پایلوت در برخی از مناطق تهران اجرایی شده است، گفت: مهمترین مانعی که در این زمینه وجود دارد مشکلات حقوقی تملک اراضی است چراکه اغلب در این فرایند عدهای از ساکنین محله با نوسازی مخالفت میکنند.
وی با بیان اینکه اگر دولت و مجلس بسترهای لازم در این عرصه را پدید آورند این طرح میتواند ضمن نوسازی بافت فرسوده مشکل مسکن را نیز برطرف سازد، اظهار کرد: از سوی دیگر باید ضمانتهای لازم برای سودآوری این پروژه از سوی دولت به بخش خصوصی اعطا شود.
در نهایت باید گفت شهر قم میتواند فضای مناسبی برای اجرای طرح جدید دولت در زمینه نوسازی بافتهای فرسوده و حل مشکل مسکن شهری باشد. با این حال چندین نکته مهم از خلال سخنان مسئولان و کارشناسان امر در این زمینه میتواند استخراج کرد که عبارت است از:
1-ضرورت توجه به جنبههای فرهنگی و اجتماعی نوسازی بافتهای فرسوده
2- حفظ بناها با ارزش تاریخی در این فرایند نوسازی
3- بسترسازی قانونی برای امکان تصرف اراضی به طور گسترده
4- فرهنگ سازی برای مشارکت مردم در این فرایند
5- تضمین سودآوری پروژهها از سوی دولت برای حضور بخش خصوصی در این عرصه
جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصرساختمان (http://telegram.me/asresakhteman) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.