عصر ساختمان - بزرگترین فرصت و بزرگترین چالش؛ امروزه نورهای دیجیتالی، تقلیدی از تغییرات در روشنایی و رنگهایی هستند که هرکدام بهعنوان نورهای طبیعی، کاراکتری منحصربهفرد دارند.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان»، فناوریهای، مشتریان را قادر میسازند که رسالت نورهای LED را به پایان برسانند: نورملایم طبیعی، براق بودن و سیستمهای هوشمندتر و کاراتر در مواجه با نیازهای دنیای هوشیار پرانرژی.
Louvre Abu Dhahbi
ATELIERS JEAN NOUVEL و HW ARCHITECTURE
این گنبد بالاخره در نوامبر سال 2017 میلادی افتتاح شد. قسمتی از این بنا به نام "شهر موزه در دریا" جایی زیردریا قرار دارد و توسط چندین لایهی فلزی محافظت میشود. همچنین وجود حفرههایی روی آن باعث ایجاد سایههایی متناوب از نور خورشید شده است. در این مورد Nouvel میگوید: "امروزه پیدا کردن مجمعالجزایری که توسط انسانها ساختهشده باشد چندان هم معمول نیست. حتی دیدن سایبانی که شمارا از باران نور محافظت میکند هم چیزی نیست که بتوانید هرجایی آن را ببینید." این مجموعه شامل 55 ساختمان بههمپیوسته میباشد که هرکدامشان از سبک بومی متفاوتی مثل مدینه و معماری عربی الهام گرفتهشدهاند. Nouvel توضیح میدهد: "قصد داشتم در ابوظبی سبک معماری شهری جدیدی تأسیس کنم که به سیستم عربی مربوط باشد. به همین دلیل از ایدهی سادهی حجم سفید و ساختمانهای کوچک استفاده کردم." در این بنا 23 گالری وجود دارد؛ در این میان 8600 مترمربع از فضای داخلی نمایشگاه برای امکانات موزهها، صفحهنمایشهای سیار، موزه دوطبقه برای کودکان و فضایی برای 600 کار هنری تخصیص دادهشده است. ازجمله قسمتهای کلیدی این موزه میتوان به گنبد آن اشاره کرد که دارای 180 متر قطر و 565 متر محیط است که در فاصلهی 40 متری از سطح دریا قرارگرفته است. این گنبد وزنی در حدود 7500 تن دارد که تنها کمی کمتر از وزن برج ایفل است؛ علاوه بر این، چهارپایهی زیرآبی به طول 110 متر، این بنا را معلق روی آب نگهداشته است.
همچنین حفرههای موجود روی گنبد، نمایانگر گسترش ارتباطات خانوادگی و نمای هندسهوار موسسه Nouvel du Monde Arabe در پاریس هستند. عبور نور از این گنبد به داخل ساختمان باوجود 8 لایه محافظ کمی سخت به نظر میرسد؛ چراکه 4 لایهی بیرونی استیل و 4 لایهی داخلی آلومینیوم هستند که رویهم ضخامتی در حدود 7 متر ایجاد میکنند. الگوی خاص حفرهها در تمام مجموعه، در اندازهها و زاویههای متفاوت تکرار میشود که بزرگترین آن دارای 13 متر قطر و 1.3 تن وزن است.
اینچنین ادامه میدهد Nouvel: "روشنایی توسط چهار لایه گنبد فیلتر میشود که احساسی روحانی و پیش راننده به افراد القا میکند." این سایهها بهصورت مداوم با تغییر زاویه نور خورشید در طول روز و یا تغییر شدت تابش در فصول مختلف، حرکت میکنند.
نمیتوان گفت سفید اما نقرهایرنگ معقولتری است برای نسبت دادن به این گنبد؛ چراکه به طریقی از شنهای درخشان الهام گرفتهشدهاند. همانگونه که Nouvel میگوید: "این گنبد درواقع یک سایبان است که به صورتی متفاوت ساختهشده است. همانگونه که سایبانهای سنتی با درزهای ریزودرشتشان اجازهی عبور نور را میدادند، شما میتوانید رد مشبک باران خورشید را از زیر سایبان به تماشا بنشینید؛ و این برای اولین بار اجراشده است.؛
در مصاحبهای که قبلاً با این دو شریک پروژه انجام شد، Nouvel اظهار داشت: "این گنبد درواقع یک سیستم لایهای با الگوی مشخص است که حفرههای متفاوتی را در شکلها و اندازههای مختلف ایجاد کرده است. هندسهای که در ساخت این بنا استفادهشده خلاصه و جامع است؛ بنابراین نتیجهی حاصلشده، الگویی اتفاقی از هندسه در زوایای گوناگون است. به صورتی که اگر هر صفحه را بچرخانید یا جایش را عوض کنید، حفرههای جدیدی متولد میشوند. درواقع هدف اصلی داشتن روشنایی ثابت نیست، این میزان روشنایی است که اهمیت دارد."
وی اینگونه صحبتهایش را ادامه میدهد: "ما یک مدل واقعی با قطر 6 متر در ابوظبی ساختهایم تا میزان روشنایی طبیعی این منطقه را به چالش بکشیم؛ چراکه اینجا آسمان سفید و بسیار خاص است. اگر همین بنا را در جای دیگری مثل پاریس ساخته بودیم قطعاً نتیجهی مطلوب را نمیگرفتیم. دراینباره، گاهی اوقات به مهندس Matthias Schuler یادآوری میکردم که برای ساختن رودی از روشنایی به گردوغبار موجود در هوا نیاز داریم؛ که خوشبختانه این جزی از هویت محلی این منطقه است."
در این پروژه، طراحانی همچون Ateliers Jean Nouvel و Hala Warde، مهندسین Buro Happold و Transsolar و طراحان روشنایی 818 در کنار یکدیگر شرکت داشتهاند؛ که تمرکز ویژهای روی مدیریت روشنایی طبیعی به خرج دادهاند.
برای مثال دفتر نیویورک Buro Happold آنالیزهای دقیقی روی تکتک گالریهای نفوذ نور روزانه انجام داد تا بتواند بهترین مکان را برای هنر حفرهای، پیشنهاد بدهد. گذشته از رود روشنایی، نور طبیعی فیلترشده را میتوان در تمام گالریهای نفوذ نور پیدا کرد؛ بهطوریکه حتی میتوان به کمک پنجرههای جانبی یا حتی تعدادی آینه، نوری پیوسته و زنجیروار ایجاد کرد.
در اینجا 17 سلول شیشهای در گالری موزهها وجود دارد که هر دو نور طبیعی و مصنوعی را باهم ترکیب میکنند. هرکدام از پنجرهها و سقفها دو پخشکننده و خاموشکننده دارند که به کمک آنها میتوان سطح روشنایی را کنترل کرد.
طرح مفهومی این طراحی بین سالهای 2006 و 2007 زاده شد و در سال 2007 تا 2012 در فاز طراحی به تکامل رسید و درنهایت کار ساخت و سازش از سال 2013 آغاز و در سال 2017 به پایان رسید. همچنین در سال 2009 تیمی از National School of Architecture of Grenoble آزمون خاصی از جنبهی طراحی پارامتریک روی گنبد اصلی انجام دادند. نتیجهی این آزمون اینگونه منتشر شد: "مشکل اصلی در نسبت قرارگیری حفرههاست. ایدهی کلیدی، داشتن نرخ متفاوتی از نسبت قرارگیری حفرههاست؛ که باعث حفرههایی کاملاً بینظم و اتفاقی بشود."
آزمایش بعدی شامل ساختن یک قالب کامل در مقیاس گالری آزمایشگاههای Building Reserch Establishment در انگلستان و شبیهسازی کامپیوتری از سیالات برای پیشبینی حرکت هوا در اطراف موزهها بود.
در این مورد Nouvel اینچنین میگوید: "ما گنبدی را بهعنوان قالب کامل در ابوظبی آزمایش کردیم و همچنین این آزمایش را در چین هم تکرار نمودیم چراکه سازنده آنیک کمپانی چینی است. بعدازاینکه روی فلزهای مختلف آزمایش کردیم متوجه شدیم که بهترین گزینه استیل ضدزنگ است. در این آزمایش رفتار فلز در درجه حرارتهای مختلف، میزان ماندگاری در آبوهوای خاص و نحوهی تمیز کردن آن را موردبررسی قراردادیم؛ چراکه در طول زمان این مسائل از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. همچنین در این میان نگرانیهای زیادی وجود داشت به خاطر امنیت و نگهداری از پرندگان بومی منطقه."
وی ادامه میدهد: "نحوهی ساخت گنبد از اهمیت ویژهای برخوردار بود؛ چراکه چگونگی حرکت کردن میان صفحههای حفرهها و طراحی لبهها چالشبرانگیز بودند؛ زیرا لبههای گنبد تنها 9 متر از سطح زمین ارتفاع دارند."
برای بررسی بیشتر موقعیت دریایی، BuroHappold ضمن کار کردن با AJN راههای موجود برای آوردن المانهای مختلف به موزه، استخرهای جزرومدی که روی روشنایی فیلترشده در زیر سقف لعابی تأثیر میگذارند، ساخت الگوی خالخالی روی دیوارهای داخلی و ایجاد حرکتی ملایم که تنها به تنظیمات طبیعی موزه پاسخ میدهد را مورد ارزیابی قرارداد.
گروه آب BurnoHappold ترکیبی از مدلسازی در مقیاس گوناگون برای بررسی تجربی، عددی و فیزیکی استخرها ایجاد کرد تا مطمئن شود که جزو مد آب باعث سیل، خرابی یا آسیبهای زیباییشناسی نشود. Nouvel میگوید: "من میخواستم ارتباطی متحرک میان روشنایی و آب ایجاد کنم تا نقطهی مشترکی میان تغییرات آبوهوایی خلق شود. به همین خاطر از آب بهعنوان به یاد آورندهی خیابانهای سرد در ترکیب این بنا استفاده کردم."
در وهلهی اول این گنبد نقش سایبانی را بازی میکند که از ساختمان و فضای داخلی در برابر شدت گرما و نور خورشید محافظت میکند؛ چراکه سیستمهای انرژی منفعل بهصورت طبیعی ساختمان را خنک و در مصرف آب بهینهسازی میکند. همچنین از دو لوستر سفارشی در طراحی قسمت میزهای ویژهی رستوران Nouvel استفادهشده است. در این لوسترها به دلیل خاص بودن آداپتورشان بهجای لامپهای الکتریکی میتوان از شمع هم استفاده کرد به صورتی که حس لامپهای مسجدهای قدیمی را به افراد حاضر القا میکند. این المانها توسط Mobilier National شرکتی که از قرن 17 تاکنون درزمینهی طراحی داخلی فعالیت دارد، ساختهشده است.
موزه همچنین شامل مجموعهی خاصی از آثار هنری هنرمند ایتالیاییGiuseppe Penone Germination میباشد؛ بهطوریکه نصب و راهاندازی چهار مرحلهای المانهای مرکزی در خارج موزه را Leaves of light نام نهادهاند. این درخت بزرگ برنزی آینههای زیادی روی شاخههایش دارد که باعث میشوند باران نور خورشید بیشازپیش در محیط منعکس بشود.
Baltic house, Hamburg
List Lichtdesign و GRS Reimer Architekten
کنترل کوتاه و تکی قسمتهای روشنایی خطی که با لعابهای شیشهای منحنی ادغامشدهاند، ازجمله مزایای طراحی خاص این ساختمان است. دراینباره Peter List میگوید: "چراغهای روشن را نباید در معرض دید قرار داد بااینحال باید معماران بتوانند متوجه آنها بشوند." راهحل، استفاده از روشناییهای خطی بود که بسیار بادوام باشند. بهطورکلی برای نصب هرکدام، از 420 روشنایی LED انعطافپذیر استفاده شد که در مقابل تغییرات آبوهوایی و آب مقاوم هستند. همچنین کنترل تکی هرکدام از این نورها یادآور ساختمانهای اداری هامبورگ است که قبلاً توسط طراحهای شهری ساختهشده بودند. همانطور که میدانید، هامبورگ اولین شهر آلمان بود که در سال 1886 ساختمانهایی مخصوص محیط کاری و اداری در آن بنا شد. چراکه قبل از این، محیط خانگی و محیط اداری در یک ساختمان قرار داشتند.
Hyundai Capital Convention Center, Seol
KGM Architectural Lighting و Gensler
روشناییهای موجود در این ساختمان طراحی کاملاً انعطافپذیر و چندوجهی دارند که میتوانند با هر محیطی سازگار بشوند. این نورها بسیار با دقت در حین مراحل ساخت داخلی ادغامشدهاند و همگی باهم تصویر واحدی را ایجاد میکنند. KGM Architectural Lighing and Gensler طرح مفهومی خاصی از پوسته ارائه داد که علاوه بر منعطف بودن، ظاهری مدرن و قابلتغییر در محیطهای گوناگون را داشت. همچنین در این طرح شما میتوانید میزان روشنایی، شدت روشنایی و رد رشتههای نور روی دیوارها را تنظیم کنید؛ بهطوریکه با تنظیم شدت نور در بخشهای مختلف یک سالن، قسمتهای متفاوتی از نور کم تا زیاد ایجاد کنید. همچنین این نورها میتوانند در رنگهای مختلف ظاهرشده و بدرخشند.
این روشناییها، خطوط نور و سایهها را به طرز خاصی افزایش میدهند؛ بهطوریکه نوارهای LED خارجی باعث ایجاد فضای اضافی میشوند چنانکه طراحی خاصی اعمالشده است؛ حالآنکه اگر نورها را خاموشکنید میبینید که فضا بسیار سادهتر از چیزی است که دیده میشد.
در سال 2017 هیئتداوران Lumen Awards در مورد این بنا اینچنین گفتند: "اینیک مثال خوب از تعادل میان طراحی داخلی، معماری فضا و ساده بودن روشنایی است که خلقکنندهی فضایی جذاب از اشکال، هندسه، انعکاس و محیط فیزیکی است؛ آیندهی طراحی روشنایی در معماری مدرن جایی است که برای کشف آن دقیقاً میبایست از همین مسیر عبور کرد."
Vassar College, New York
Cline Bettdidge Bernstein Lighting Designe (CBBLD) و Ennead Architects
پل آزمایشگاه علوم در کالج Vassar واقع در Poughkeepsie توسط گروه Ennead Architects طراحیشده است. همچنین روشنایی این پل 122 متری نیز توسط Cline Bettridege Bernstein Lighting Design طراحی و اجراشده که روحی شفاف و خردمند به این ساختمان دوطبقه، هدیه کرده است. این پل درواقع راه عبوری میان انجمن Vassar و فضای سبز بیرونی میباشد که درواقع ورودی اصلی ساختمان را پوشش میدهد. نمای بیرونی کاملاً پوسیدهشده از شیشههای شفاف است که میتوان به کمک آن، داخل ساختمان را از بیرون نگاه کرد. ادغام این بنا با فضای باز بیرونی و طراحی داخلی مدرن و شیک باعث شده تا المانهای عمودی زیادی به چشم بخورند.
فضای پایینی توسط یک لوستر 8 متری با طراحی Vibia احاطهشده است که بلافاصله نگاه بیننده را روی خودش متمرکز میکند. همچنین پرتوهای 40 درجهای این لوستر، نور را بهاندازه کافی در کل محیط پخش میکند.
Lngara College, Vancouver, Canada
Aes Engineeing و Teeple Architects
این بنا در سال 2016 برای استاندارد LEED Gold ساخته شد؛ ساختمانی جدید برای علوم و تکنولوژی با بیش از 1000 مترمربع فضا برای دانشجویانی که در این کالج تحصیل میکنند. همچنین دارای 35 آزمایشگاه جدید، کلاس درس، اتاق مطالعه و فضای همکاری است. همچنین کل ساختمان توسط پنجرههای متعددی به فضای بیرونی متصل است و همواره نور طبیعی را به فضای داخلی تزریق میکند. نور روز تنها دربردارندهی مفهوم فعالیت نیست بلکه الهامبخش دانشجویانی است که ایده پردازیهایشان را اینجا به واقعیت نزدیک میکنند.
در تمام قسمتهای این ساختمان 5 طبقه شما میتوانید شیشههای شفاف زیادی را ببینید؛ بهطوریکه در بعضی قسمتها طبقههای پایینتر و در برخی قسمتهای دیگر طبقههای بالایی و آسمان، دیده میشود. دراینباره Wendy Lannard بهعنوان مدیر کالج اینچنین میگوید: "در تمام طول برنامهریزی برای طراحی این ساختمان، تمرکز ما روی پیشرفت اهداف پایداری بود که از طریق نوآوریهای تکنولوژیکی قابلدسترسی بودند."
مترجم: سحر حاصلی