به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از وزارت راه و شهرسازی، محمدرضا اخوان عبداللهیان مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: عامل نخست کاهش تلفات زلزله کرمانشاه وقوع پیش‌لرزه‌ای چهار و نیم ریشتری پیش از زلزله اصلی بود که سبب شد بسیاری از ساکنان مناطق نزدیک به زلزله اصلی در فضای باز حاضر شوند. عامل بعدی در کاهش تلفات زلزله و احتمالاً خسارت‌ها، وقوع زلزله ازگله در عمق یازده کیلومتری زمین است که بر اساس اعلام نظر کارشناسان از شدت خسارت‌های وارده کاسته است و تنها سازه‌های غیر ایمن و سنتی در برابر این زلزله تخریب شده‌اند. از عوامل دیگر می‌توان به کوهستانی بودن منطقه و کم‌جمعیت بودن شهرهای اطراف و روی دادن زلزله در خارج از مناطق مسکونی اشاره کرد.

اخوان عبداللهیان در رابطه با پیش‌بینی اقدامات پیش از وقوع زلزله‌ها بیان کرد: با توجه به این که بیشتر نقاط کشور ما به خصوص استان خراسان رضوی جزو مناطقی از کشور است که خطر زلزله در آن نسبتاً بالاست و گسل‌های فعال زیادی دارد، آموزش گسترده مردم، تعیین گروه‌های مردم‌نهاد مطلع و آماده در سطح مناطق، تعیین راهکارهای مقاوم‌سازی نقاط آسیب‌پذیر، ساخت و تجهیز مراکز امدادی و اقامتی، آموزش مهارسازی اجزای غیرسازه‌ای در ساختمان‌ها، کنترل و کاهش شرایط ایجاد مخاطرات ثانویه و تهیه آیین‌نامه‌ها و ضوابط ساخت و ساز متناسب با مباحث لرزه‌ای را باید قبل از وقوع زلزله انجام دهیم.

وی در ادامه افزود: در راستای پیشبرد مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی ایران که بر اساس آن باید گسل‌های 5 کلانشهر کشور و حرائم آن‌ها شناسایی شود تا با تعیین ضوابط شهرسازی محدودیت‌هایی در حریم گسل‌های مربوطه اعمال گردد، به همین منظور برای کلانشهر مشهد کمیته علمی تدقیق گسل با حضور برخی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی و اداره کل زمین‌شناسی تعیین و فاز اول پروژه شامل مراحل مطالعاتی و میدانی با هدف تدقیق محل عبور گسل‌ها و برداشت‌های میدانی شامل 30 نفر روز کارشناسی آغازشده و در این مرحله هر یک از گسل‌ها در چندین نقطه از نظر ساختاری برداشت و محل دقیق آن‌ها با دقت 60 سانتی‌متر تدقیق شده است.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی در رابطه با وضعیت گسل‌های فعال استان گفت: به طور کلی وضعیت شهرستان‌های استان خراسان رضوی نسبت به گسل‌های شناسایی شده به گونه‌ای است که شهرهای مشهد، سبزوار، فریمان و خواف بر روی گسل یا در امتداد آن قرار دارند و بقیه شهرهای مهم استان در فاصله بین 1 و 30 کیلومتری از گسل‌های مهم واقع شده‌اند. تاکنون 17000 گسل در استان شناسایی شده که در حال حاضر تعداد گسل‌های فعال 55 مورد است البته این احتمال وجود دارد که 45 گسل دیگر نیز فعال است.

وی عنوان کرد: در حال حاضر مطالعه و تدقیق گسل‌های جنوب مشهد و توس به دلیل قرار گرفتن در حریم بافت مسکونی و پوشیده شدن توسط رسوبات آبرفتی به میزان 60 درصد پیشرفت داشته و گسل سنگ بست-شاندیز و کشف رود به طور کامل برداشت و تدقیق شده است، همچنین با فراهم شدن شرایط بازدید از گودبرداری‌های ساختمانی مرحله بعدی شناسایی مسیر گسل‌ها در حوزه شهری آغاز و پس از خاتمه این مرحله حریم اولیه گسل‌ها مشخص خواهد شد.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی ادامه داد: لازم به ذکر است که دو گسل توس و جنوب مشهد به دلیل حساسیت یاد شده در اولویت تدقیق و تعیین حریم مبنا قرار دارند.

عبداللهیان اظهار کرد: استان خراسان رضوی به دلیل ویژگی‌های لرزه‌خیزی، لرزه زمین ساختی و پارامترهای جمعیتی و اقتصادی و زیارتی جایگاه ویژه‌ای را در شبکه شتاب‌نگاری کشور داراست؛ لذا استان دارای 78 ایستگاه شتاب‌نگاری دیجیتال است که 74 ایستگاه دارای دستگاه شتاب‌نگارSSA-2  و 4 ایستگاه دارای شتاب‌نگارهای مدرن CMG5TD است که در شهرها و روستاهای استان نصب شده‌اند.

این مسئول افزود: به‌روزرسانی دستگاه‌های موجود شهر مشهد و اتصال به شبکه اینترنت جهت رصد لحظه‌ای امکانات حاصله از دستگاه‌ها، افزایش تعداد دستگاه‌های شهر به حداقل 8 عدد، همچنین در سایر شهرستان‌های استان نیز دستگاه شتاب‌نگار متناسب با وضعیت لرزه‌خیزی روزانه و جمعیت اضافه شود.

وی در پایان گفت: تکمیل پوشش شتاب‌نگاری شهر مشهد با هدف مانیتورینگ گسل‌های اصلی،‌ تجهیز یک یا دو ساختمان بلند در شهر مشهد با آرایه شتاب‌نگاری، پوشش بهتر مناطق مهم در سطح استان با سابقه لرزه‌خیزی بالا، مطالعه طرح اولیه ایجاد یک سامانه پاسخ سریع زمین‌لرزه در شهر مشهد از برنامه‌های بلندمدت برای توسعه شبکه شتاب‌نگاری در استان است.