عصر ساختمان- قنات قصبه یا کاریز کیخسرو عمیق ترین و قدیمیترین کاریز جهان است. انگونه که از منابع کهن و همچنین سفرنامه ناصر خسرو و منابع شفاهی بر می آید آنرا کاریز کیخسرو می گفته اند.
به گزارش پایگاه خبری «عصرساختمان» به نقل از ایران آنلاین، در چهلمین کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در شهر استانبول ترکیه، قنات قصبه گناباد از خراسان رضوی به همراه قنات های بلده خراسان جنوبی، زارچ و حسن آباد مشیر مهریز در یزد، جوپار کرمان، اکبرآباد و قاسم آباد بروات و ابراهیم آباد در استان مرکزی به ثبت جهانی رسید.
ارسال پرونده قنات قصبه گناباد برای ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو از سالهای گذشته مطرح بوده و در یک سال اخیر با قوت هرچه بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
گروه ارزیاب سازمان یونسکو شهریور پارسال برای بررسی این موضوع از قنات قصبه گناباد بازدید کرد و مراحل نهایی ثبت دائمی و جهانی این اثر انجام شد.
ثبت قنات قصبه در فهرست آثار جهانی، نقش بسیار مهمی در توسعه گردشگری پایدار در این منطقه دارد.
به همین مناسبت مراسم جشن ثبت جهانی قنات قصبه گناباد با حضور زهرا احمدی پور معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور، معاون وزیر جهاد کشاورزی، نمایندگان مجلس و جمعی از مدیران محلی استان خراسان رضوی و جمع کثیری از مردم شهرستان گناباد برگزار شد.
قنات قصبه به مقصد مهم گردشگری در گناباد تبدیل شود
معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گفت: «قنات قصبه باید به جاذبه مهم گردشگری در شهرستان گناباد تبدیل شود و میتواند به توسعه و رونق گردشگری در این شهرستان کمک کند.
دکتر زهرا احمدیپور که بهمنظور شرکت در جشن ثبت جهانی قنات قصبه به گناباد سفر کرده است در حاشیه بازدید از آثار و بناهای تاریخی این شهرستان با اشاره به وجود قنات قصبه گناباد گفت: «این قنات با توجه به قدمت و اهمیتی که دارد میتواند به جاذبه مهم گردشگری در شهرستان گناباد تبدیل شود.»
او افزود: «قنات قصبه گناباد از ظرفیتهای بسیار خوبی برای توسعه گردشگری برخوردار است که باید، با ایجاد زیرساختهای لازم، جاذبههای گردشگری آن را برای جذب گردشگر داخلی و خارجی افزایش داد.»
احمدیپور گفت: «با ثبت جهانی یک اثر، سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، مردم، دستگاههای اجرایی و نهادهای محلی از وظیفه خطیری برای حفظ آن برخوردار میشوند که هر یک باید به رسالت خود در این زمینه بهخوبی عمل کنند.»
رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری ادامه داد: «یکی از مهمترین اولویتهای ما در این سازمان حفاظت و صیانت از آثار تاریخی است.»
احمدیپور همچنین تقویت اقامتگاههای بومگردی را از ظرفیتهای مهم اقتصاد مقاومتی دانست و اظهار کرد: «در استان خراسان رضوی هفت مورد از این اقامتگاهها ایجاد میشود که تاکنون سه مورد به بهرهبرداری رسیده و چهار مورد دیگر در مرحله گرفتن اعتبار است، که در این زمینه «صندوق کارآفرینی امید» تسهیلات ارزانقیمت به متقاضیان ساخت واحدهای بومگردی ارائه میدهد.»
معاون رئیسجمهوری با اشاره به توان و ظرفیت گناباد برای توسعه اقامتگاههای بومگردی خاطرنشان کرد: «این اقامتگاهها بهتدریج جای خود را در صنعت گردشگری باز میکنند و با پرداخت تسهیلات از فعالان این بخش نیز حمایت میشود.»
قنات یکی از بهترین روش های پرستاری از سرزمین است
معاون میراثفرهنگی، سازمان میراثفرهنگی صنایعدستی و گردشگری با اشاره به اهمیت قنات در طول تاریخ گفت: قنات یکی از ارزشمندترین سرمایه های ایرانیان در طول تاریخ است.
محمد حسن طالبیان در این مراسم گفت: اگر نیاکان ما قنات را حفر نمی کردند در جنوب خراسان اصلا زیستی وجود نداشت.
او گفت: با توجه به اینکه خشکسالی یکی از تهدیداتی است که سرزمین ها را تهدید می کند حفر قنات یکی از بهترین روش های پرستاری از سرزمین است.
او ادامه داد: ایران یکی از چهار تمدن بزرگ دنیا است و وجود قنات های عظیم تاریخی مانند قصبه مشان دهنده ساقه تاریخی ایران است.
معاون میراثفرهنگی کشور ادامه داد: با برنامه ریزی های مناسب آن قسمت از فضای قنات که قابل بازدید باشد را برای بازدید کنندگان فراهم خواهیم کرد.
او اضافه کرد: در زمان ثبت جهانی پرونده قنات ها، یونسکو ازقنات قصه گناباد با عنوان حفر شگرف نام برد.
معاون میراثفرهنگی کشور خاطر نشان کرد: با ثبت جهانی پرونده قنات های ایران قنات ها به 35 زبان زنده دنیا معرفی شده و در تمام دنیا این قنات ها معرفی شده اند.
معاون میراثفرهنگی سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری با بیان اینکه قنات یکی از عظیمترین مواریث جهانی است که از نیاکان به ما بهارث رسیده است گفت: «همه باید تلاش کنیم تا این میراث ارزشمند بهنحو شایستهای حفظ شود.»
طالبیان با بیان این مطلب افزود: «قناتها در مناطق کویری با هدف مقابله با خشکسالی و رفع کمآبی حفر شده است که از تکنولوژی خاصی برخوردار هستند.»
او گفت: «در حال حاضر 17 سال است که در گناباد خشکسالی است، اما وجود قناتهای متعدد، ازجمله قنات قصبه، باعث شده تا تراز آب در این منقطه هیچ تغییری نکند و خشکسالی اثر چندانی نداشته باشد.»
طالبیان در ادامه با تشریح روند ثبت جهانی پرونده قناتهای ایرانی در یونسکو افزود: «این پرونده با محوریت قنات قصبه در یونسکو با استقبال مواجه و با رأی قاطع اعضا ثبت جهانی شد.»
طالبیان افزود: «قناتهای ایران حاصل دسترنج اجداد ما در سراسر کشور است و با توجه به اینکه اکثر قنوات کشور در مکانهای بیابانی ایجاد شده است دارای ساختار و فنّاوری پیچیده و ویژهای است، لذا نوع مهندسی قنوات کارشناسان یونسکو را در ثبت جهانی این آثار متقاعد کرد.»
او با بیان اینکه 37هزار رشته قنات در کشور وجود دارد تصریح کرد: «هماکنون تنها 11 رشته قنات بهصورت مشترک و در قالب قناتهای ایرانی ثبت جهانی شده که محوریت ثبت جهانی این 11 رشته قنات با قنات قصبه گناباد بوده، چراکه مهندسیترین قنات جهان است و ناصرخسرو نیز در سفرنامه خود به این قنات اشاره کرده است.»
معاون میراثفرهنگی کشور خاطرنشان کرد: «قنات نماد سختکوشی و قناعت نیاکان ما و نیز دلیل محکمی بر سابقه تاریخی و تمدنی است.»
اختصاص 10میلیارد ریال برای مرمت قناتهای شهرستان گناباد
در این مراسم نماینده مردم گناباد و بجستان در مجلس شورای اسلامی از تخصیص 10میلیارد ریال اعتبار برای مرمت هزار قنات این شهرستانها خبر داد و خواستار توجه بیشتر مسئولان به افزایش این اعتبار شد.
حمید بنایی گفت: «ثبت قنات قصبه گناباد در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو نتیجه مشارکت، کار جمعی، وفاق، همدلی و پیگیری مسئولان و دستاندرکاران ذیربط و این قنات نیز تجلی سختکوشی مردم این منطقه در بهرهگیری مناسب از منابع آبی است.»
او با قدردانی از سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری بهخاطر ثبت جهانی قنات قصبه افزود: «امیدوارم ثبت قنات به رونق صنعت گردشگری در این شهرستان کمک کند.»
معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی نیز در این مراسم گفت: «دولت یازدهم توجه بسیاری به استفاده بهینه از منابع آبی و سامانههای نوین آبیاری تحت فشار دارد و هیچ دولتی بهاندازه دولت یازدهم به این موضوع عنایت نداشته و در این بخش سرمایهگذاری نکرده است.»
علیمراد اکبری ادامه داد: «4میلیون هکتار از زمینهای کشاورزی در سطح کشور امسال زیر پوشش سامانههای نوین آبیاری قرار گرفته و 24هزارمیلیارد ریال به این بخش تخصیص یافته است.»
او ادامه داد: «از ابتدای امسال 800میلیارد ریال برای توسعه سامانه نوین آبیاری به خراسان رضوی اختصاص یافته و هزارمیلیارد ریال دیگر هم در آینده نزدیک اختصاص مییابد، لذا هیچ محدودیتی در تخصیص اعتبار به این استان وجود ندارد.»