عصر ساختمان- این روزها به گفته کارشناسان بازار مسکن از رکود رنج میبرد. رکودی که باعث شده این صنعت نتواند مانند گذشته کمر راست کند، در این مورد کارشناسان نیز نظرات متعددی بیان داشتهاند، برخی آن را ناشی از کاهش قیمت نفت میدانند و برخی دیگر از آن به عنوان بروکراسی اداری یاد میکنند.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از ایسنا، براساس اعلام شهرداری مشهد تعداد و مساحت پروانههای ساخت در مشهد کاهش داشته و بر اساس آماری که اداره کل ثبت اسناد استان در اختیار ایسنا قرار داد، این روند افزایش چشمگیری نداشته و در هفت ماهه نخست سال جاری نیز با کاهش روبه رو بوده است.
در این رابطه هومن افشار، یکی از کارشناسان اقتصادی حوزه مسکن، به ایسنا گفت: در کشور ما حوزه مسکن متاثر از درآمدهای نفتی است. در حال حاضر درآمدهای نفتی نسبت به گذشته از وضعیت مناسبی برخوردار نیست و دولت هم از این بخش درآمد چندانی ندارد. با توجه به موقعیت فعلی اقتصادی کشور و اتفاقات منطقه انتظار نمیرود نفت با افزایش قیمتی مواجه باشد.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات ما در این حوزه پروسه زمانی بالا برای ورود ارز به کشور است، عنوان کرد: همچنین این دولت در مقایسه با دولتهای گذشته با حجم بدهیهای کلانی مواجه بود که یکی از عمدهترین آن بدهیها در بخش مسکن خلاصه میشد. این بدهیها دولت را تحت فشار قرار داده است. من بعید میدانم تا انتهای کار این دولت در حوزه مسکن اتفاق خاصی رخ دهد. با توجه به اینکه در آیندهای نزدیک وارد فضای انتخاباتی خواهیم شد، کشور تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت.
آغاز رونق اقتصادی مسکن، از سال 96
اما مصطفی قلیخسروی، رئیس اسبق اتحادیه کشوری مشاوران املاک، در این رابطه میگوید: به عقیده من آینده اقتصادی کشور به واسطه برجام و قراردادهای که با کشورهای خارجی بسته شده، از ابتدای سال 96 با شکوفایی قابل توجهی روبهرو خواهد شد و در این زمینه از کشورهای دبی و ترکیه نیز پیشی خواهد گرفت.
وی در خصوص تاثیرات برجام در بازار مسکن اضافه کرد: برجام با روندی آهسته بر بازار مسکن تاثیر خود را خواهد گذاشت اما جهش قیمتی اتفاق نخواهد افتاد. هر زمان که دولت از بخش خصوصی فاصله بگیرد، به ضرر دولت و مردم خواهد بود. دولت باید بخش خصوصی را مخصوصا در حوزه مسکن به کار گیرد. اگر دولت درصدد برطرف کردن رکود بازار مسکن است، باید میزان تسهیلات را افزایش دهد و مراحل اعطای وام را تسریع کند. همچنین ضمن تسریع کردن آن قانونی بگذارد که اگر فردی موفق به پرداخت دو قسط از اقساط خود نشد خانه وی را به حراج بگذارند و پول بانک را به صندوق بازگرداند.
وی افزود: بنگاههای اقتصادی از جمله بانکها نباید به دنبال جریمه دیرکرد تسهیلات باشند زیرا این مساله گردش کار را دچار نقص میکند. وامی که از بانک میرود باید بازگردد پس اگر فردی دو قسط را پرداخت نکرد باید خانه وی به حراج گذاشته شود. کشورهای پیشرفته اینگونه عمل میکنند.
قلی خسروی با اشاره به اینکه علیرغم پیشبینیهای موجود در تاثیر برجام در رونق بخش مسکن، رونق چشمگیری در این بخش حاصل نشد، بیان کرد: اگر به واسطه برجام تغییرات سریع رخ میداد، ممکن بود با جهش قیمت بسیار زیادی روبهرو میشدیم که غیرقابل کنترل بود اما دولت عملیاتی را پیش گرفت که طبق آن برجام را دچار رکود کرد که سیاست بسیار خوبی بود و سبب شد تا ثبات بازار حفظ شود.
براساس اعلام روابط عمومی اداره کل ثبت اسناد و املاک خراسان رضوی، با اشاره به تعداد اسناد صادره مسکن در استان شده از سال 92 تاکنون اظهار کرد: همه مساکن ساخته شده ثبت نمیشوند که باید این مساله را در آمار زیر در نظر گرفت.
برمبنای این گزارش در 7 ماهه امسال 101 هزار و 253 مورد سند صادر شده داشتهایم که این میزان نسبت به مدت مشابه یعنی 7 ماهه سال 94 که 105 هزار و 100 مورد بوده 3.57 درصد کاهش داشته است.
جزئیات ثبت اسناد صادر شده مسکن در استان در جدول زیر آمده است:
قیمت مسکن به حداقل خود رسیده است
صادق عابدزاده، رئیس اتحادیه صنف مشاورین معاملات املاک مشهد، با اشاره به رکود حاکم بر بازار مسکن اظهار کرد: معاملات مسکن در مشهد به متری 2 میلیون تومان رسیده است. پیشبینی میشود شاید بازار مسکن در چند ماه آینده رونق کمی داشته باشد ولی بتواند در حد رشد نرخ تورم رشدی کمی داشته باشد. میزان قیمتها به نسبت سال 91 افزایشی نداشته و حتی کاهش هم داشته است اما میانگین قیمت در مشهد حدودا 2 تا 2 میلیون و 100 هزار تومان به ازای هر متر است. در سایر شهرها این رقم بالاتر است.
وی ادامه داد: قطعا با وارد شدن کشور به عرصه انتخابات بازار مسکن در بلاتکلیفی میرود. تقریبا از سال 92 تاکنون بازار مسکن در رکود به سر میبرد؛ علیرغم این رکود سنگین متاسفانه فعالان این حوزه با معضل افزایش مالیات نیز روبهرو هستند. اداره دارایی مالیات سنگینی برای فعالان این صنف در نظر گرفته است و این خود، فشار مضاعفی بر فعالان حوزه مسکن وارد میکند.
عابدزاده با بیان اینکه رقم معاملات مسکن در حال حاضر بسیار پایین است، افزود: با این حال هزینههای تمام شده ساخت مسکن بالاست با این حال بحران واحدهای خالی مصداقی در مشهد ندارد؛ یکی از دلایل آن این است که مسکن مهر در شهر ما جانمایی درستی نداشته است. اکثر واحدهای مسکن مهر در اطراف مشهد خالی است و در قیمت تاثیری نگذاشته است.
همچنین غلامعلی ثنایی، دبیر انجمن انبوهسازان خراسان رضوی، با اشاره به عوامل موثر بر رکود بازار مسکن اظهار کرد: در سالهای اخیر میزان تقاضایی که برای مسکن انباشته بود، تقریبا به میزانی پاسخ داده شده و شرایط مسکن حاد نیست. یکی از دلایل رکود موازنه تقاضا و عرضه است ولی برای اینکه این تعادل نسبی در آینده کشور را دچار مشکل حاد نکند، دستگاههای مرتبط با ساختوساز در کشور یعنی شهرداریها و نظام مهندسی وهمچنین سایر تشکلهای فعال در این حوزه باید روزآمد شوند.
وی ادامه داد: باید این نهادها چابکتر شده و برخی گرفتاریهایی که در کار مسکن ایجاد کرده بودند، برطرف شود. این دستگاهها یکی از عوامل اصلی رکود بازار مسکن هستند. با بررسی مجموعه پروندهها و تاریخ ورود و خروج آنها به این نهادها میتوان دریافت، هر پرونده ساختمانی در این تشکیلات مدت زمان زیادی معطل میشوند.
همه قدرت در اختیار دولت نیست
صادق بافنده ایماندوست، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مشهد، اظهار کرد: در اقتصاد ما نظریهای وجود دارد به نام نظریه «تارعنکبوتی». این نظریه مبتنی است بر عدم تعادل در بازار. زمانی که قیمت کالایی بالا باشد و سود خوبی از فروش آن عاید شود، عدهای تصمیم به ورود به بازار آن کالا میگیرند و چون دولت نمیتواند از این استقبال جلوگیری کند، تولید آن کالا افزایش خواهد یافت و سیر صعودی پیدا میکند.
وی ادامه داد: بازار تارعنکبوتی بیشتر در زمینه کالاهای کشاورزی بروز میکند چون کالای کشاورزی برای به نتیجه رسیدن نیازمند یک دوره زمانی طولانی است. ساختمان و ساختوساز نیز همینگونه است؛ یعنی فرایند تولید یک واحد ساختمانی نیازمند طی مراحلی نظیر خرید زمین، اخذ پروانه ساخت و عملیات ساخت وساز است که همه اینها حداقل 6 ماه تا یک سال زمان میبرد.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مشهد با اشاره به راهکارهای پیش روی دولت برای خروج بازار مسکن از رکود، بیان کرد: نباید همه کارها را به گردن دولت انداخت؛ مردم هم باید فعالیت داشته باشند. مشکل اصلی ما این است که همه قدرت در اختیار دولت نیست. به عنوان دولت باید برای جمعیت جوان کشور به فکر اشتغال باشد. توسعه اشتغال هم با توسعه شرایط کسب و کار و روابط بینالمللی ارتقا مییابد. علاوه بر این باید حاشیهنشینی در شهرها کنترل شود. همچنین کشور ما در حال حاضر با بحران آب و محیطزیست به صورت جدی روبهرو است. همه این مسایل به یکدیگر مرتبط بوده و دولت به تنهایی نمیتواند آن را حل کند. در واقع باید فرهنگ جامعه اصلاح شود.
وی با اشاره به نقش موثر دولت در دوران رکود گفت: البته از نظر من دولت فعلی عملکرد خوبی داشته چراکه توانسته تورم 40 درصدی را به 10 درصد کاهش دهد. در واقع یک چرخه شوم در اقتصاد ما وجود داشت که در آن تورم هر روز افزایش پیدا میکرد و دولت کسری بودجه میآورد. به نظر من تمرکز دولت یازدهم کنترل تورم است و در این مسیر سیاستهای انقباظی بیشتری را انجام میدهد.
بافنده ایماندوست خاطرنشان کرد: وقتی قیمت مسکن گران نشده، نمیتوانیم بگوییم عملکرد دولت بد بوده است. رکود بازار مسکن به این دلیل است که خانه ساخته شده را کسی نمیخرد. امروز این رکود مختص بخش مسکن نبوده و همه بخشهای اقتصادی ما به آن مبتلاست که البته بخشی از این مساله ناشی از شرایط سیاسی است.
همچنین براساس اعلام مریم عرباحمدی، مدیریت طرحهای توسعه شهری شهرداری مشهد، تعداد و مساحت پروانههای ساختوساز صادر شده در مشهد از سال 92 تا سال 94 به شرح زیر است: