عصر ساختمان: آسمانخراشها نمادهای اقتدار و اقتصاد معماری در جهان هستند و یکی از برجستهترین مزیتهای آنها صرفهجویی در فضای شهری است.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از این سبک ساختمانی که گذشتهای پرماجرا و گاهی جنجالی داشته، حالا یکی از شاخصهای توسعهی شهری به شمار میآید. در این مطلب به معرفی تعدادی از این ساختمانهای بلندمرتبه میپردازیم که هرکدام در زمان خود شهرت چشمگیری داشتهاند:
ساختمان وینرایت/ آدلر و سولیوان – 1891
ساختمان وین رایت اثر لوییس سولیوان و دانکمار آدلر اولین آسمانخراشی است که در جهان ساختهشده و بهعنوان یک نمونهی پیشرو و تأثیرگذار درزمینهی طراحی آسمانخراشهای مدرن شناخته میشود. این ساختمان زیبا بر اساس تئوریهای بلندمرتبهسازی سولیوان و با الهام از ترکیببندی سهگانهی پایه، ستون و طاق در ساختار ستونهای کلاسیک طراحی شد. چارچوب فلزی این بنا اولین نمونهی موفق استفاده از قاب فولادی در آسمانخراشها به شمار میآید.
ساختمان فلت آیرون( اتو) / دانیل برنهام – 1902
این ساختمان بهعنوان یکی از مشهورترین ساختمانهای نیویورک، نمادی از جسورانهترین آثار معماری قرن 20 است. نام فلت آیرون به معنای اتو به دلیل طراحی مثلثی شکل این ساختمان انتخابشده و حضور پرشکوه آن در تقاطع خیابان پنجم و برادوی تحولی در منظر شهر منهتن ایجاد کرده است. نمای این بنا بر اساس سبک Beaux-Arts طراحیشده و جزییات دقیق آن طرحی از معماری قدیمی اروپا را در ذهن بینندگان تداعی میکند.
ساختمان وول ورث/ کاس گیلبرت – 1913
ساختمان وول ورث یک آسمانخراش زیبا و مبتکرانه است که در سال 1913 ساختهشده و تا امروز بهعنوان نمادی استوار در افق شهر نیویورک خودنمایی میکند. نمای خارجی این برج فلزی مدرن سبکی تاریخی دارد و روح مدرنیسم معاصر را در کالبد تاریخ گذشته مجسم میکند. وول ورث بنای یادبودی از تسلط اقتصاد توسعهیافته بر نیویورک است و به همین دلیل بانام «کلیسای جامع تجاری» هم شناخته میشود. ارتفاع ساختمان وول ورث در ابتدا 45 طبقه و 625 فوت در نظر گرفتهشده بود اما در طراحی نهایی به 60 طبقه و ارتفاع 792 فوت ارتقاء پیدا کرد و بهاینترتیب در زمان پایان پروژه بلندترین ساختمان جهان بود.
ای دی کلاسیک: ویل رادیوس/ لوکوربوزیه 1924
ویل رادیوس یا رادیانت سیتی یکی از طرحهای جامع شهری لوکوربوزیه است که هرگز تحقق نیافت. این طرح اولین بار در سال 1924 ارائه و در سال 1933 در کتابی به همین نام منتشر شد. رادیانت سیتی بر اساس آرمانهای مدرنیته که مشوق نابودی سنت بود، ایده پردازی شد و بنا بود بر زمینهای باقیمانده از تخریب شهرهای بومی اروپاییان ساخته شود. باوجود افراطگرایی، سختگیری و اعمال سلیقهی حکومتی کارفرمایان این پروژه، اصول تقارن و استانداردسازی لوکوربوزیه در طراحی بنا تأثیر گستردهای بر شهرسازی مدرن گذاشت و منجر به توسعهی سبکهای جدید مسکن متراکم شد.
ساختمان کرایسلر/ ویلیام ون آلن 1930
این ساختمان با سبک شاخص معماری و تمایز نسبت به ساختمانهای بلندمرتبه مجاور در نیویورک شناخته میشود. ساختمان کرایسلر در 77 طبقه ساختهشده و 320 متر ارتفاع دارد. کارفرمای این پروژه میخواست بلندترین برج جهان را داشته باشد اما کرایسلر تنها 11 ماه توانست این جایگاه را حفظ کند و ساختمان امپایر استیت در سال 1931 آن را تصاحب کرد. ساختمان کرایسلر نمونهی کلاسیک آرت دکو است که در آن تزیینات متمایزی بر اساس اتومبیلهای کرایسلر ایجادشده است.
برج تحقیقاتی اس سی جانسون وکس/ فرانک لوید رایت 1950
در ساخت این بنای چالشبرانگیز، تمایل شدید رایت به طراحیهای پیشرو و تخیلی و تعهد به نوآوری درهمآمیختهاند. دفتر مرکزی شرکت در کنار ساختمان اداری قرار داشت که رایت یک دهه پیش طراحی کرده بود و با توجه به توسعهی هر دو ساختمان در طراحی این برج فضای کاری مدرن و سیستمهای سازهای بیومیمتیک در نظر گرفته شد. در کف ساختمان شبکهای از ستونهای قائم بتنی و در داخل ساختمان مجموعهای از آجر و لولههای شیشهای استفادهشده است. این برج را میتوان نمادی از یک دستاورد جسورانه در دنیای معماری نامید.
ساختمان سیگرام/ میس وندر روهه- 1958
سیگرام در مرکز شهر نیویورک قرار دارد و ون در روهه در طراحی آن از اصول جذاب مدرنیسم استفاده کرده است. این ساختمان 38 طبقه در پارک اَوِنو قرار دارد و نخستین تلاش معمار در بلندمرتبهسازی با کاربری اداری بوده است. ون در روهه میخواست ساختمان را بافاصلهی 100 فوتی از خیابان بسازد و میدان دید وسیعی برای بازدیدکنندگان فراهم کند. در نمای خارجی بر اساس نظر او به جزییات با دقت ویژهای پرداختهشده است. بعد از ساخت نمای خارجی عناصر عمودی دیگری نیز به پانلهای پنجره جوش داده شد تا علاوه بر تقویت استحکام نما و مقاومت در برابر جریان باد، بیان زیبایی شناسانهای از معماری عمودی ساختمان ارائه شود.
برج پیرلی/ جیو پونتی، پیر لوئیجی نروی- 1958
برج پیرلی در مقایسه با بافت سنتی مجاور در شهر میلان یکی از اولین نمونههای آسمان خراش مدرن در ایتالیاست. این برج 127 متری که با نام Il Pirellone هم شناخته میشود، بلندترین ساختمان ایتالیا بین سالهای 1958 تا 1995 بوده است. فرم باریک این بنای 33 طبقه مانند موشکی به نظر میرسد که در حال پرتاب به سمت آسمان است. قرار گرفتن آن در مرکز سایت پروژه باعث شده تا ساختمان از خیابانهای اطراف فاصله داشته باشد.
چیس منهتن پلازا/ SOM 1961
پروژهی ساخت این آسمانخراش 60 طبقه در سال 1961 توسط گوردون بانشفت از شرکت SOM به پایان رسید. ساختمان چیس منهتن پلازا نمادی از تکامل هنر اسکیدمور، اوینگز و مریل بهعنوان رهبران ملی طراحی معماری بود که حفظ کار آیی و اثربخشی توأمان در معماری را احیا کرد. این برج باریک و بلند با ارتفاع 813 فوت از بین خیابانهای شلوغ منهتن سر برآورده و تنها 30 درصد از سایت 2٫5 هکتاری پروژه را اشغال کرده است. در ساخت چیس منهتن پلازا از مصالح مقرونبهصرفه و در دسترس استفادهشده و نمای خارجی آن با آلومینیوم آنودایز، شیشه و استیل پوشیده شده است.
پی بادی تریس/ سرت، جمسون و گورلی 1964
این ساختمان در سال 1964 توسط جوزف لوییس سرت طراحی شد که در آن زمان ریاست دانشکده معماری هاروارد را به عهده داشت و پروژههای مسکنسازی برای 1500 نفر از دانشجویان این دانشگاه را انجام داده بود. پی بادی تریس یکی از همین پروژههایی است که او برای دانشگاه هاروارد طراحی کرد و در حقیقت بیانیهای از دیدگاه او درباره محلهی ایده آل بود. اگرچه بسیاری از عناصر تعیینکننده مانند مقیاس، کاربری چندمنظوره، فضای باز مشترک و طراحی زیبایی شناسانه در این اثر ارائهشده اما مهمترین جنبهی اهمیت سبک معماری این ساختمان، تحول و جدایی از مسکنسازی مدرن بوده است. پی بادی تریس نمادی از یک پروژهی قرن بیستمی است که توسط جامعهی معماری بهعنوان یکی از ایده آلهای آرمان مترقی مدرنیسم معرفیشده اما مجاوران و عموم مردم آن را با واژههایی مانند فاقد جذابیت، سرد و بزرگ موردانتقاد قرار دادهاند. پیرامون این ساختمان حجمهای سه، پنج و هفتطبقهای قرار دارد و این ترکیببندی با سه ساختمان 22 طبقه کامل میشود. ارتفاع متفاوت ساختمانها به دلیل بافت مسکونی کم ارتفاع مجاور بوده و درعینحال نیاز دانشگاه برای مسکن متراکم را هم تأمین میکند.
مارینا سیتی / برتراند گلدبرگ 1964
اگرچه این ساختمان دوقلوی 60 طبقه بهاندازهی برج سیرز و ساختمان جان هانکوک شناختهشده نیست اما فرم بلال شکل آن بهعنوان نمادی متمایز و جذاب از معماری مدرن در افق شهر شیکاگو خودنمایی میکند. معمار این پروژه برتراند گلدبرگ عمیقاً بر این باور است که مردم دوست دارند در مرکز شهر شیکاگو زندگی کنند. این رویکرد او منجر به طراحی و ساخت مارینا سیتی بهصورت یک مجموعه « شهر در شهر» شد که کاملاً جوابگوی نیازها و فعالیتهای روزمره مردم بود. این طراحی درواقع روشی برای استفاده از کالاهای مصرفی برونشهری و سهولت دسترسی به یک محیط شهری بود.
مرکز صدا و سیمای شیزوئوکا/ کنزو تانگه 1967
این ساختمان اولین نمونهی تحققیافتهی ایدهی متابولیسمی تانگه در مورد رشد ساختاری ارگانیک است که در سال 1950 رواج یافت. ساختمان مرکز صداوسیمای شیزوئوکا برخلاف ابعاد بسیار کوچکش اهمیت فراوانی در بیان مختصر و مفید مفاهیم متابولیسم نوین در معماری و برنامهریزی شهری دارد که در جریان جنگ جهانی دوم در ژاپن گسترش پیدا کرد. هستهی زیربنایی این مرکز یک سیلندر قطور 7٫7 متر بود که تا ارتفاع 57 متری میرسید و شامل راهپله، دو آسانسور، یک آشپزخانه و امکانات بهداشتی در هر طبقه بود. این هسته اصلی، محوری برای دسترسی به واحدهای اداری مدولار ایجاد میکرد که شبیه به جعبههایی از جنس فلز و شیشه با ابعاد 3 و 5 متری طراحیشده بودند.
برج ویلیس/ اسکیدمور، اوینگز و مریل 1973
برج ویلیس در شهر بادخیز شیکاگو ساختهشده و قبلاً به نام برج سیرز شناخته میشد و زمانی بلندترین برج جهان بود. پیکربندی این برج بهصورت مجموعهای از ستونهای بلند طراحی شد که ساختار اصلی برج را تشکیل میدهند. این سیستم فضای کاری وسیعی در طبقات کوچکتر پایین که دفاتر اداری برج در آن قرار دارند ایجاد میکند. سبک طراحی این بنا منجر به صرفه جویی 10 میلیون دلاری در هزینههای خرید فلز شد.
ساختمان مرکز تجارت جهانی/ مینورو یاماساکی+ امری راث و پسران 1976
مرکز تجارت جهانی بهعنوان نماد شهر نیویورک و در رقابت با ساختمانهای نظیر مجسمه آزادی و ساختمان امپایر استیت قرار دارد و در بین مردم به برج دوقلو شناخته میشود. این برج یکی از مشهورترین ساختمانها در طول تاریخ است و توسط معمار ژاپنی- آمریکایی مینورو یاماساکی طراحیشده و بلندترین ساختمان جهان بین سالهای 1972 تا 1974 بوده است. تا قبل از تخریب این برج در حادثهی تروریستی 11 سپتامبر، 500,000 نفر در آن مشغول به کار بودند و در یک هفتهی معمولی 800,000 بازدیدکننده داشت. این مرکز باهدف بیان مجسمی از صلح جهانی طراحیشده و مکانی برای برقراری ارتباط، تبادل اطلاعات و مواجهه چهره به چهره برای انواع کسبوکارها و مبادلات مالی است. این دو برج 110 طبقهای فضای کاری وسیع و یک پارکینگ زیرزمینی با ظرفیت 2000 ماشین، یک لابی وسیع و فضایی برای تماشای چشمانداز شهری در بالاترین طبقات دارد.
مرکز سیتی گروپ/ هیو استابینز و ویلیام لو میسوریر 1977
مرکز سیتی گروپ در میان اسمان خراشهای متنوع شهر نیویورک یکی از منحصربهفردترین بناهای مدرن به شمار میآید. این ساختمان بر روی چهار پایه قرار دارد که هرکدام در مرکز اضلاع آن تعبیهشدهاند. سیتی گروپ 72 فوت از سطح پیادهرو ارتفاع دارد و در بالاترین قسمت آن طاقی شیبداری با زاویه 45 درجه ساختهشده است. در طراحی و اجرای این بنا یک اشتباه بزرگ رخ داد که میتوانست منجر به یک فاجعهی ساختمانی شود. ماجرا از این قرار بود که معماران این پروژه ایمنی ساختمان را قربانی کار آیی بیشتر و کمحجم بودن ساختمان کرده بودند، درحالیکه شهر نیویورک در معرض طوفانها و تغییرات شدید ابو هوایی است. این موضوع تا سال 1995 بهصورت یک راز باقی ماند اما نهایتاً با ابراز نگرانی معماران و مهندسین ساختمان علنی شد.
ساختمان AT & T/ فیلیپ جانسون و جان بورگی 1984
ساختمان AT & T که شجاعانه از بین آسمانخراشهای شیشهای خیابان مدیسون در مرکز منهتن قد علم کرده، مهمترین جزییات معماری در پنجاه سال اخیر را در خود دارد. این اثر فیلیپ جانسون و جان بورگی که حالا به نام برج سونی مشهور است، بهتنهایی توانست دنیای معماری را متحول کند. اصول معماری این بنا بهصراحت مبانی مدرنیسم را نقض کرده و پیشگام شروع رویکردی جدید به طراحی بر اساس مفاهیم معماری شده است. شاخصترین نماد این ساختمان طاق چیپندیل آن است و عناصر بهکاررفته در آن گویای ویژگیهای پستمدرنیستی است که در ارتفاع 647 فوتی این ساختمان از سطح زمین نگاه مخاطبان را به خود جذب میکند. سر در ورودی آرکیدهای ایتالیایی بسیار بزرگ را در ذهن تداعی میکند و فرم تأثیرگذار آن، بناهای مدرن مجاور را بهسرعت از ذهن بازدیدکننده محو مینماید.
پی پی جی پلیس/ جان بورگی و فیلیپ جانسون 1984
طراحان این برج مفهوم برج مدرن را با بناهای تاریخی نئوگونیک ترکیب کردند. این بنا شامل یک برج 40 طبقه، یک ساختمان 14 طبقه و چهار ساختمان شش طبقه است و ترکیب حجمهای کم ارتفاع ویژگی عمودی بودن برج اصلی را تقویت می کند. تمام ساختمانها به لحاظ مصالح شبیه به هم هستند و پیرامون یک میدان مرکزی قرار گرفته اند. معماران در نمای ساختمان از یک میلیون فوت مربع شیشه ساخت صنایع پی پی جی استفاده کردند و تجربهی دیگری در طراحی دیوارهای پرده ای بدست آوردند. این مجموعه 1٫60 فوت مربع مساحت دارد و یکی از پروژههای شاخص بلندمرتبه سازی است که در جریان تغییر رویکرد معماران آن به پست مدرنیسم ساختهشده است.