عصر ساختمان- روز گذشته خبر از کشف گسل تازه ای در تهران منتشر شد. گسلی که از شرق تا غرب پایتخت کشیده شده و درست از زیرپای برج میلاد رد میشود.
به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از اقتصادآنلاین، این گسلها بر اساس اعلام مسئولان فعالتر از گسلهای قدیمی است و همین اطلاعات باز هم تهرانیها را به فکر زلزله احتمالی این شهر انداخته است. زلزله ای که خیلیها معتقدند سالهاست در کمین تهران است و در صورت وقوعش نمی توان پیش بینی کرد چه اتفاقی رخ خواهد داد. گسلهای تهران که شهر زلزله خیزی است، اما محدود به همینها نمیشود. گویا گسلهای شناخته شده و شناخته نشده فراوانی در تهران قرار دارند که باید وضعیت آنها بررسی شود.
گسلی زیر پای میلاد
جلیل قلمقاش، معاون سازمان زمینشناسی کشورمسئولی بود که از کشف گسل جدید در تهران خبر داد. خبری که به سرعت مورد توجه رسانهها قرار گرفت. این مقام مسئول گفته بود:« نقشه گسلهای تهران در سال 64 توسط متخصصان سازمان زمینشناسی مطالعه و در چارچوب یک گزارش منتشر شد. نقشه جدیدی از گسلهای تهران در سازمان پژوهشهای کاربردی زمینشناسی تهیه شده است که این گسلها فعال هستند.»
معاون سازمان زمینشناسی کشور با بیان اینکه گسلهای شناسایی شده، میتوانند فعالیتهای لرزهای در آینده داشته باشند، عنوان کرد:« در حال حاضر یک گسل جدید در تهران شناسایی کردهایم که از کنار برج میلاد رد میشود و تقریباً در بخش مرکزی تهران است. در تهران که شهری است از نظر زلزله همیشه در خطر، این گسل میتواند فعالیت لرزهای داشته باشد و جابهجایی آن بیش از گسلهایی است که از قدیم شناسایی شده و در تهران باید مراقب باشیم که همیشه خطر زلزله وجود دارد. این گسل از شرق تا غرب تهران را در بر میگیرد و از آن عبور میکند.»
هرچند جزئیات دیگری از وضعیت گسلهای تهران منتشر نشده، اما همین اظهارنظر بحث همیشگی زلزله و گسلهای تهران را داغ کرد. گسلی که حالا به تازگی کشف شده، اما پرکارتر از گسلهای قدیمی زیر پای مردم پایتخت از شرق تا غرب کشیده شده است.
چند برابر این گسل داریم
بهرام عکاشه، زلزله شناس و زمین شناس مطرح کشور درباره کشف گسل جدید در تهران میگوید: «به نقشه گسلهای تهران که نگاه میکنم، چند صد گسل با طول و عرضهای مختلف میبینم، اما ایمان دارم گسلهای تهران چند برابر این است.»
او با اشاره به اینکه باید مطالعات زمین شناسی در تهران صورت بگیرد و ادامه داشته باشد، میگوید: «گسلهایی وجود دارند که باید بررسی شوند. بسیاری از گسلهای تهران هنوز ناشناختهاند و برخی از آنها در کنار مراکز استراتژیک شهر تهران قرار دارند و نگران کننده هستند. هنوز گسلهایی هستند که متخصصان زمینشناسی ما نتوانستهاند ردگیری کنند. گسلهای برج میلاد را به عنوان محور مطالعاتی به یکی از دانشجویانم دادهام. ایمان دارم که مسائل زیادی درباره گسلها وجود دارد و بسیار از آنها سازههایی مثل برج میلاد را تهدید میکنند.»
گسلهای خطرناک تهران
این محقق باسابقه در حوزه زلزله با اشاره به گسلهای خطرناک تهران، میگوید: «منوپول تهران را با وسعت شرق به غرب بیش از 150کیلومتر و شمال به جنوب حدود 100کیلومتر در نظر میگیرم. گسلی در شرق تهران شناخته شده که استعداد زلزله 8 ریشتری دارد. این گسل از فیروزکوه شروع میشود به شرق تهران میآید. در آنجا امتداد گسل تا تجریش و بعد هم تا آبیک ادامه دارد.»
عکاشه با اشاره به بیش از 200 گسل فعال و غیرفعال شناخته شده در تهران، میگوید: «در امتداد اتوبان همت یک گسل دیگر است که از شرق تا غرب شهر کشیده شده و از پای برج میلاد میگذرد.»
عکاشه به همکاری بین المللی در حوزه شناخت گسلها و زلزله اشاره میکند و میگوید: «ژاپنیها پیشرفته ترین کشور در این زمینه هستند و باید از تجربه آنها استفاده کنیم. ایران کشور زلزلهخیزی است و باید همیشه مطالعات و آمادگی وجود داشته باشد.»
او درباره نتیجه این همکاریها میگوید: «حدود 15 سال پیش ژاپنیهای روی دو گسل جنوب و شمال تهران کار کردند. از طرف دولت قراردادی بسته شد و آنها نتایج خود را اعلام کردند. متاسفانه با وضع آن زمان نتیجه زلزله حاصل از این گسلها کشته و زخمیهای میلیونی بود.»
باید با زلزله زندگی کنیم
ایران کشور زلزله خیزی است، این جمله دیگر برای ایرانیها تبدیل به کلیشه ثابت زندگی در این سرزمین شده است. از گذشته دور در این کشور ساکنان به فکر همزیستی با این پدیده طبیعی بودند. نگاهی به میراث معماری ایران میتواند مهر تاییدی بر این ادعا باشد که زلزله از گذشته از جمله چالشهای این سرزمین بوده و ساکنان همواره به دنبال کم کردن آسیبهای ناشی از آن بوده اند. با این حال این روزها هرچند گسترش تکنولوژیک و پیشرفته شدن شهرنشینی اتفاق افتاده، اما هراس وقوع زلزله هنوز هم دامنگیر شهرهای بزرگ کشور است.
عکاشه با اشاره به تاریخ زلزله در ایران میگوید: «در گسل شرق تهران 185 سال پیش زلزله داشتیم. با این حال قاجارها آمدند و تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کردند و با وجود این همه تغییر پایتخت در طول تاریخ ایران، تهران پایتخت ماند. در حالی که ما پیش از این اصفهان ، تبریز و قزوین و حتی ساری و دیگر شهرها را در دورههای مختلف تاریخی به عنوان پایتخت داشته ایم.»
او با اشاره به اینکه باید با این پدیده زندگی کنیم، میگوید: «15 سال پیش سه پیشنهاد به دولت دادم. برای تهران ستاد ویژه تشکیل بدهند، خانهها را مقاوم سازی و پایتخت را منتقل کنند.»
عکاشه انتقال پایتخت را یک امر غیرقابل تغییر میداند و بیان میکند: «بالاخره روزی این اتفاق خواهد افتاد. تهران مشکلات فراوانی دارد و گسلها و زلزله هم هست. بیشتر نقاط کشور زلزله خیز است، پایتخت را باید ببرند جایی بین اراک و اصفهان که براساس مطالعات زمین شناسی بهترین نقطه هستند.» او همچنین درباره فرونشست زمین و رابطه آن میگوید: «هر جابه جایی در عمق زمین میتواند تاثیرگذار باشد.»