به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از برنا ، به نظر می آمد وقوع «جنگ 12 روزه» به‌عنوان یک شوک ناگهانی، چالشی جدی برای ساختارها و زیرساخت‌های شهری تهران ایجاد کند، اما این حمله به  آزمون عملی تاب‌آوری پایتخت تبدیل شد.  این واقعه، خسارات گسترده‌ای را به همراه داشت و نیاز به یک پاسخ فوری و سازمان‌یافته از سوی مدیریت محلی را برجسته ساخت. در این شرایط، شهرداری تهران به دلیل ضرورت حفظ پایداری شهری و جلوگیری از تعمیق بحران اجتماعی، مدیریت مستقیم عملیات ترمیم و بازسازی را بر عهده گرفت.

بیش از 8 هزار  واحد مسکونی دچار آسیب‌های مختلفی شدند

در پی پایان بحران، ارزیابی‌های فنی، حجم عظیم ویرانی و آسیب‌های وارده به بافت مسکونی شهر را نشان داد. مجموعاً بیش از 8.000 واحد مسکونی دچارآسیب‌های مختلفی شدند که از خسارات جزئی تا تخریب کامل ساختمان‌ها را در بر می‌گرفت. این مقیاس از تخریب، بلافاصله وضعیت اضطراری ایجاد کرد که در ساعات اولیه، منجر به آواره شدن بیش از 500 خانوار شد. این خانواده‌ها به طور موقت در پناهگاه‌های اضطراری یا همان هتل‌ها، اسکان داده شدند.

ورود مستقیم شهرداری و تفکیک نیازهای بازسازی

شهردار تهران به منظور تسریع فرآیندهای طولانی اداری و تسریع در پاسخ‌گویی به نیازهای شهروندان آسیب دیده، مدیریت عملیات ترمیم خانه‌های آسیب‌دیده برعهده گرفت. این اقدام، مسئولیت سنگینی را بر دوش منابع و توان اجرایی شهرداری قرار داد.

بر اساس طبقه‌بندی‌های فنی، واحدهای مسکونی آسیب‌دیده به دو دسته اصلی تقسیم شدند که جمعاً 7.801 واحد را در بر می‌گرفتند. دسته اول واحدهای نیازمند تعمیرات متوسط بودند که تعداد آن‌ها به 2.521 واحد در این گروه رسید. این واحدها آسیب‌های جدی‌تری را متحمل شده بودند که نیاز به مداخله سازه‌ای یا تأسیساتی عمیق داشتند.

دسته دیگر واحدهای نیازمند تعمیرات جزئی بود. این دسته شامل 5.280 واحد بود که با تمرکز بر مرمت‌های سطحی، بازسازی تأسیسات جانبی و رفع عیوب کم‌اهمیت‌تر تعیین تکلیف شدند.

سخنگوی شهرداری تأیید کرد:فرآیند تعیین تکلیف تمامی این واحدها به اتمام رسیده و عملیات اجرایی برای بازگرداندن آن‌ها به چرخه سکونت آغاز شده است. سرعت عمل در این مرحله، به‌وضوح عامل کلیدی برای مهار اضطراب اجتماعی و جلوگیری از تعمیق بحران در بافت‌های آسیب‌دیده محسوب می‌شد.

پیشرفت 90 درصدی تخریب و نوسازی  واحدهای آسیب دیده

پیچیده‌ترین وزمان‌برترین بخش عملیات، مربوط به ساختمان‌هایی بود که آسیب ساختاری دیده و به طور کامل نیازمند تخریب و نوسازی بودند. در این راستا، 660 واحد مسکونی در قالب 128 ساختمان مجزا شناسایی شدند.

عملیات نوسازی این واحدها با پیشرفتی قابل توجه، بالغ بر 90 درصد تعیین تکلیف شده است. این میزان پیشرفت در یک بازه زمانی محدود، حاکی از بسیج مؤثر منابع فنی و لجستیکی شهرداری برای حل بحران کالبدی شهر است. با این حال،10 درصد باقی‌مانده ازاین عملیات، به دلیل موانع حقوقی و اختلافات مالکیتی میان صاحبان بناهاوسازندگان متوقف شده است.

بیش از 500 خانوار در هتل‌ها اسکان داده شدند

مدیریت اسکان اضطراری، شاخص مهمی برای ارزیابی عملکرد انسانی در شرایط بحران است. در روزهای اولیه، بیش از500 خانوار در هتل‌ها اسکان داده شدند. با این حال، تسریع در روند تعمیرات جزئی و متوسط،امکان بازگشت سریع بخش عمده‌ای ازاین جمعیت را به خانه‌هایشان فراهم آورد.

در حال حاضر،آمار خانواده‌هایی که همچنان در اسکان اضطراری به سر می‌برند، به 92 خانوار کاهش یافته است.این کاهش چشمگیر، نشان‌دهنده اثربخشی روند بازسازی و موفقیت در کاهش دوره آوارگی شهروندان است؛ فرآیندی که در جهت تثبیت شرایط اجتماعی شهروندان بسیار حیاتی بود.

عملیات بازسازی و ترمیم 9 همت برای شهرداری هزینه برداشت

عملیات بازسازی و ترمیم خسارات، هزینه مالی عظیمی را به شهرداری تهران تحمیل کرده است. مجموع هزینه‌های صرف شده توسط شهرداری برای اجرای این فرآیند، بالغ بر 9 همت (نود هزار میلیارد ریال) گزارش شده است. این بودجه صرف پرداخت‌های نقدی جهت تعمیرات مختلف و تأمین اقلام و خدمات پشتیبانی شده است.

نکته حائز اهمیت در این بخش، عدم تخصیص هیچ‌گونه اعتبار یا کمک مالی از سوی دولت مرکزی به عملیات بازسازی مسکن آسیب‌دیده است. این شرایط، بار مالی سنگینی را به طور کامل بر دوش بودجه شهرداری نهاد.این تعهد مالی یک‌جانبه، ضرورت اتکای مدیریت شهری به منابع داخلی خود در شرایط بحرانی را اثبات کرد و خلأ ناشی از فقدان حمایت‌های کلان ملی را پر ساخت.

مبلغ 250 میلیون تومان بن خرید کالا به آسیب‌دیدگان پرداخت شد

علاوه بر تمرکز بر بازسازی کالبدی، شهرداری تهران تدابیر حمایتی برای کاهش فشارمعیشتی بر خانواده‌های آسیب‌دیده نیز اتخاذ کرد. دراین راستا، مبلغ 250 میلیون تومان بن خرید کالا به آسیب‌دیدگان پرداخت شد تا بخشی از خسارات وارده به وسایل منزل جبران شود.

این اقدام تنها بخشی از بسته حمایتی مدیریت شهری بود. همزمان، فرآیندارزیابی خسارات وسایل منزل با همکاری کارشناسان دادگستری آغاز شد تاخانواده‌ها بتواننداز طریق خوداظهاری و تأیید رسمی، غرامت لازم رادریافت کنند.

تاب‌آوری در برابر داده‌ها

جنگ 12 روزه به‌طور خلاصه نشان داد که توان عملیاتی مدیریت شهری تهران در مواجهه با بحران‌های بزرگ، قابل اتکاست. داده‌ها حاکی از آن است که سرعت در بازسازی(تعیین تکلیف قریب به اتفاق واحدها)، پیشرفت بالا در نوسازی ساختمان‌های تخریبی(90 درصد)و کاهش مؤثر آماراسکان اضطراری، شاخص‌های مثبتی درمدیریت این دوره بوده‌اند.
این تجربه،باوجود چالش‌های ساختاری مانند اختلافات حقوقی مالکان و بارمالی سنگین 9 همتی بدون کمک دولتی، ثابت کرد که تصمیم‌گیری‌های سریع و بسیج منابع،می‌تواند عامل اصلی در جلوگیری از فروپاشی اجتماعی پس از شوک‌های بزرگ باشد. تاب‌آوری تهران دراین مقطع، به‌عنوان یک واقعیت عمل‌گرایانه دراجرای سریع طرح‌های ترمیم و بازگشت شهر به حیات عادی، ثبت شد.