به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان» به نقل از فارس،  برنامه‌محوری یکی از مسایلی است که در دنیای امروز نقش و جلوه ویژه‌ای پیدا کرده و بسیاری از شهرهای پیشرفته این امر را در دستور کار خود قرار داده‌اند. برنامه محوری توأم با آینده نگری هدررفت هزینه‌ها و اعتبارات را کاهش داده و بستر مطمئن تری برای فعالیت را فراهم می‌کند.

در شهرهای بزرگ دنیا برنامه‌ریزی ضمن احصاء نیازها و اهداف شهری، همچنین مقایسه این نیازها با اهداف با منابع موجود اولویت‌ها را تعیین کرده و زمان بندی مشخصی برای فعالیت مشخص می‌کنند تا بتوان آینده‌ای روشن‌تر را برای شهر متصور شد و روی ریل مشخصی حرکت کرد.

در مجموع مدیریت دولت‌ها نیز این امر مورد توجه بوده و همواره در دستور کار است. شاید در برخی مواقع بخشی از برنامه‌ها اجرایی نشود یا به طور ناقص مورد اقدام قرار گیرد اما کلیت مدیریت کشور براساس برنامه‌ها است. پروژه‌ها، طرح‌ها، قوانین و... نیز در هر دولتی روی محور برنامه‌ها است. هم اکنون با پیشنهاد دولت یازدهم، مجلس شورای اسلامی در حال بررسی برنامه ششم توسعه است. هرچند اشکالاتی به نحوه اجرا و عملکرد دولت در برنامه پنجم مطرح است اما با این حال این مساله دلیل نمی‌شود که برنامه ریزی برای کشور متوقف شده و حرکت برنامه محور با نقص مواجه شود.

در واقع برنامه راهبری توسعه شهری پاسخی به نیاز مدیریت شهری در کشور در مورد تدوین برنامه‌ای فراگیر است؛ به گونه‌ ای که بتواند در کنار برنامه‌های توسعه شهری متداول در کشور همچون طرح تفصیلی که اغلب ناظر بر ساماندهی کالبدی و فضایی شهر است و سایر برنامه‌هایی که با هدف رفع بخشی از مسائل روزمره شهر مورد استفاده قرار می‌گیرند، در چارچوبی علمی، به آینده محتمل توسعه شهر به شکلی هدفمند و با اتکا به مشارکت همه بهرهوران بپردازد.

شهرداری قم نیز از سال گذشته برنامه محوری را در دستور کار خود قرار داده است و مدیران شهری خبر از تدوین برنامه قم 1400 و قم 1414 داده‌اند. این در حالی است که در سال‌های پس از انقلاب و با استان شدن قم، موج اعتبارات به سمت این شهر سرازیر شده اما مردم به طور مشخصی تغییر در خدمات شهری و زیرساخت‌ها را احساس نکرده‌اند و این دلیلی جز نبود برنامه مدون و حرکت روی ریل مشخص ندارد.

شهردار قم در این زمینه ضمن انتقاد از نبود برنامه بلند مدت در شهرداری تصریح کرد: در گذشته استراتژی کلان در شهر قم وجود نداشته تا تغییر مدیران خللی در روند پیشرفت شهر ایجاد نکند و این مشکلات زیادی برای شهر ایجاد کرده است.

سیدمرتضی سقائیان نژاد با اشاره به برنامه جدی شهرداری برای تدوین برنامه قم 1400 و 1414 گفت: اولویت‌ها و برنامه‌های اصلی شهر در این برنامه مورد توجه خواهد بود و نقشه راه مناسبی برای شهرداری برای آینده‌ای روشن‌تر تهیه خواهیم کرد.

وی با تاکید بر اینکه شهر باید چشم اندازی داشته باشد که بودجه، برنامه و طرح‌ها براساس آن تدوین شود، خاطرنشان کرد: توجه به برنامه و چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی، همچنین امکانات و ظرفیت‌های شهر قم در این برنامه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

شهردار قم با تاکید بر ضرورت استفاده از نظارت علما، مراجع و حوزه‌های علمیه در برنامه‌ریزی آینده شهر گفت: در این زمینه نظرات علما و مراجع تقلید مورد توجه بوده و روند تدوین برنامه آینده شهر قم با توجه به احکام و موازین شهری در حال اتمام است.

شهر قم در روایات معصومین از جایگاه بسیار ویژه‌ای برخوردار است و پس از تأسیس حوزه علمیه در آن نیز موج توجهات به سمت این شهر جلب شد و بسیاری از طالبان علوم دینی از سرتاسر جهان به این شهر آمده تا از فیوضات معنوی آن و حضور علما و مراجع تقلید بهره‌مند شوند. پس از این جریان نیز محوریت این خطه مقدس در شکل‌گیری تحولات در کشور و آغاز نهضت امام خمینی(ره) توجه جهانیان را بیشتر جلب کرد. امروز قم به عنوان خاستگاه انقلاب اسلامی و ام القرای جهان تشیع مطرح بوده و فضای معنوی و علمی در این شهر حاکم است.

بر همین اساس نیز، دقت به این مسائل در برنامه‌ریزی شهری در قم باید مورد توجه قرار گیرد. نگاه جهانیان به این شهر به عنوان یک آرمان شهر شیعی و اسلامی است و جلوه ظاهری و باطنی شهر هم باید به همین گونه باشد. در سال‌های اخیر شاهد شکل‌گیری برخی نمادها و حرکت‌های مقطعی در تبدیل فضای شهر به فضایی علمی و معنوی بوده‌ایم اما نیاز است توجه به این مطلب، بیشتر در برنامه‌ریزی‌ها مورد توجه باشد. مساله‌ای که علما، مراجع تقلید و مسوولان شهر نیز بارها بر آن تاکید کرده‌اند.

شهردار قم لزوم توجه و نظارت بر فضای ساخت و ساز شهری در قم متناسب با جایگاه آن به عنوان پایتخت معنوی انقلاب اسلامی و جهان تشیع گفت: شهردار توجه به این امر را در تدوین برنامه شهر در دستور کار داشته و همواره گزارشی از این عملکرد را در اختیار علما و مراجع تقلید قرار می‌دهد.

سقائیان‌نژاد با اشاره به خصوصیات ویژه جهان شهر شیعی و خاستگاه انقلاب اسلامی تصریح کرد: شهرداری سعی دارد با برنامه‌ای کامل و جامع دسترسی به این خصوصیات در افق 1414 را محقق سازد.

معاون برنامه ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم نیز در این خصوص، ضمن ارائه گزارشی از روند تدوین برنامه قم 1400 و 1414، تشکیل اتاق‌های فکر با محوریت حوزه‌های علمیه، نخبگان، مراکز دانشگاهی و مدیران و مسؤولان شهر را مورد توجه قرار داد و گفت: شهرداری اهمیت ویژه‌ای به تدوین برنامه برای شهر قم قائل است و در این زمینه توان ویژه‌‌ای برای تحقق این امر اختصاص گرفته است.

محسن رنجبر به برنامه شهرداری برای تبدیل این مجموعه به شهرداری استراتژی محور در سه گام اشاره کرد و افزود: شهر قم نیاز دارد که چشم اندازی روشن داشته باشد و تمام بخش‌ها وظیفه خود را به طور کامل مطلع باشند.

وی از تشکیل 6 کارگروه تخصصی برای راهبری تدوین برنامه شهر قم خبر داد و افزود: افق 20 ساله شهر قم که در اردیبهشت ماه امسال به تصویب شورای اسلامی شهر رسید و در این زمینه در صدد تکمیل تدوین برنامه‌های کوتاه مدت هستیم.

معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم گفت: در این بخش فرآیند منسجمی برای دستیابی به چشم‌انداز 20 ساله، برنامه پنج ساله نخست با 11 هدف راهبردی، 38 استراتژی، 117 سیاست اجرایی و 449 طرح آماده شده است.

وی با اشاره به ارائه برنامه پنج ساله نخست قم برای دستیابی به چشم انداز 1414 به شورای شهر را مورد توجه قرار داد و گفت: امیدواریم با بررسی‌های کارشناسی این برنامه در شورای شهر شاهد به ثمر رسیدن اهداف نهایی آن برای رشد و پیشرفت شهر قم باشیم.

نکات درج شده در تدوین چشم انداز شهر قم در افق 1414 از سند چشم انداز جمهوری اسلامی، بیانات مقام معظم رهبری، سند توسعه ملی استان، چشم انداز حوزه علمیه، جامعة المصطفی، قانون برنامه پنجم توسعه کشور، طرح تفصیلی و مطالعات پیشین الهام گرفته شده که در آن مسایلی چون هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخشی در جهان اسلام، بهره مندی از محیط زیست مطلوب، جایگاه ویژه به عنوان شهر جهاد، بصیرت، علم و آگاهی دهنده، قطب علمی، زیارتی و معنوی، فراهم کردن فضای مناسب شهری، محدودیت منابع آب و مصرف بهینه آن، ارتقای شاخص‌های خدماتی، تعادل بخشی فضایی شهر و... مورد توجه بوده است.

در نهایت امید است با تکمیل این برنامه، رویکرد عملیاتی کردن آن در دستور کار باشد و هم چون دیگر اسناد موجود در استان و کشور غفلت از برنامه، موجب حرکت نامنظم و بدون اولویت نشود.