به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان» به نقل از ایسنا، انتشار نامه‌ای با امضای وزیر راه و شهرسازی و تاکید او بر تراکم بیشتر ساختمان‌های پروژه «نهضت ملی مسکن» شهر کرمان، بحث های زیادی را از سوی کارشناس‌های مختلف حوزه مسکن به همراه داشته است. به تعبیر آن‌ها معنای این نامه خداحافظی مردم با مسکن ویلایی است.

در این نامه استفاده حداکثری از زمین و کاهش هزینه های تامین زیرساخت به عنوان دو دلیل برای لزوم افزایش تراکم پروژه های نهضت ملی مسکن در شهر کرمان عنوان شده است.

وزیر راه و شهرسازی پیش از این نیز در سفر به مازندران برای بلندمرتبه‌سازی در شمال کشور کشور چراغ سبز نشان داده و گفته بود: اگرچه زمانی بلندمرتبه‌سازی پذیرفته نبود و حتی آن را جرم تلقی می‌کردند اما در استان مازندران باید ارزش زمین را حفظ کرده و با مدیریتی خردمندانه، بلندمرتبه‌سازی را جدی گرفت.

بلند مرتبه سازی زمین و محیط زیست را حفظ می‌کند؟

محمدصالح شکوهی بیدهندی کارشناس مسکن در گفتگو با ایسنا در خصوص این رویکرد جدید وزارت راه و شهرسازی معتقد است که این اقدام تنها برای رفع تکلیف قانون برای ساخت مسکن است و سرانجام نهضت ملی مسکن را شبیه «مسکن مهر» خواهد کرد. او با تاکید بر اینکه اگر امروز جلو این اقدام از سوی دستگاه‌های نظارتی گرفته نشود، فردا شاهد بلندمرتبه‌سازی در دیگر استان‌های کویری مانند یزد خواهیم بود گفت: «افرادی در وزارت راه و شهرسازی حضور دارند که تصور می‌کنند با بلندمرتبه‌سازی، زمین و محیط‌زیست از آسیب حفظ می‌شود. در حالی که تجربه نشان داده که پراکندگی ساختمان‌ها به محیط‌زیست فرصت احیای دوباره می‌دهد و افزایش تراکم فرونشت بیشتر زمین را به همراه دارد. همچنین، این اقدام وزیر راه تبعیت نکردن از قانون برنامه هفتم توسعه است.»

وزیر راه معتقد به بازنگری در سیاست‌های نهضت ملی مسکن است

محمدصالح شکوهی بیدهندی کارشناس مسکن درباره نامه وزیر راه و شهرسازی برای تراکم‌سازی در شهر کرمان اظهار کرد: «این نامه با توجیه اینکه در شهر کرمان قبل‌تر الحاقاتی انجام شده است و باید از این روند جلوگیری کرد تا در آینده شهرها به سمت تراکم بیشتر بروند. به نظر می‌آید خانم صادق مالواجرد عقیده دارد، سیاست‌های نهضت ملی مسکن در استان کرمان باید بازنگری شود و مسکن در این استان با تراکم بیشتری ساخته شود. موضوع نگران‌کننده این است که ممکن است این اتفاق در دیگر استان‌های کشور هم تسری پیدا کند. پس احتمال دارد این اقدام آغاز بازنگری در تصمیم تراکم 60 نفر در هکتار دولت قبل باشد. پیش‌تر هم زمانی که خانم صادق مالواجرد در شورای عالی معماری و شهرسازی مسئولیت داشتند، تجربه‌های مشابه این اقدام، اتفاق افتاده بود. به عنوان مثال در شهر کوچک سرخ‌رود، مصوبه‌ای صادر شده که ساخت ساختمان بیست طبقه هم مجاز است.»

سرانجام تراکم‌سازی در نهضت ملی مسکن،  مسکن مهر است

او با بیان‌ اینکه در زمان مسئولیت خانم مالواجرد در شورای عالی معماری و شهرسازی صحبت استفاده حداکثری از زمین مطرح شد، توضیح داد: «خانم وزیر علی‌رغم وعده‌هایی که در زمان رای اعتماد داده‌ بودند، همچنان معتقد به افزایش تراکم در شهرها هستند. اگر هم در گذشته زمین‌هایی به شهرهایی مانند کرمان الحاق می‌شد و ساخت‌وساز در آن‌ها انجام نمی‌شد و بایر می‌ماند، باید مالیات برای آن‌ها پرداخت می‌شد. اقدام به تراکم‌سازی در پروژه نهضت ملی مسکن در استان‌های کویری سبک زندگی مردم این مناطق را خراب می‌کند و به صورت کلی سرانجام نهضت ملی مسکن شبیه «مسکن مهر» خواهد شد. چون با بالارفتن زمان ساخت، هزینه ساخت هم افزایش پیدا می‌کند و نظر مثبت متقاضیان کمتر می‌شود. در حالی که راه درست قطعه‌بندی زمین‌ها و تحویل آن به متقاضیان برای ساخت مردمی در یک مدت زمان مشخص است.»

عقل سالم در کویر چند طبقه نمی‌سازد

این کارشناس مسکن با توضیح اینکه کسب تجربه و رسیدن به واگذاری زمین به مردم برای ساخت مسکن در دولت جدید در حال از دست رفتن است، بیان کرد: «این اقدام جدید در شهر کرمان خلاف قانون و اجرای برنامه هفتم توسعه است. طبق برنامه هفتم توسعه باید 2دهم درصد زمین به محدوده شهرهای کوچک و متوسط کشور الحاق شود. همچنین، خلاف سیاست‌های شورای عالی مسکن هم عمل کرده است. چون براساس سیاست‌های مصوب این شورا در زمان رئیس‌جمهور شهید، هر هکتار نباید بیشتر از 60 نفر تراکم داشته باشد. البته عقل هم به علت افزایش هزینه ساخت، چند طبقه‌سازی را در کویر توجیه نمی‌کند. پس اگر نمی‌خواهیم خانه‌های نهضت ملی به مسکن حاشیه‌ای تبدیل شوند، باید به دنبال افزایش کیفیت ساخت بود. این کیفیت ساخت هم در آپارتمان‌های کوچک به دست نمی‌آید.»

شکوهی بیدهندی در ادامه افزود: «باید شرایطی ایجاد کرد که افراد کم‌توان اقتصادی بتوانند با یک چشم‌انداز مثبت سرمایه‌اجتماعی با مسکن مواجه شوند. افزایش کیفیت ساخت و چشم‌انداز مثبت اجتماعی در مسکن برای طبقه کم‌توان اقتصادی به نفع دولت است. اقدام به تراکم‌سازی پای انبوه‌سازها را برای ساخت مسکن به میدان می‌آورد و مطالبه آن‌ها برای حاشیه سود در نهایت به نفع مردم نخواهد بود.»

تجربه های جهانی در بلندمرتبه سازی

او درباره دلایل دستور وزارت راه و شهرسازی به ساخت مسکن متراکم در شهر کویری کرمان گفت: «به نظر می‌آید که در وزارت راه و شهرسازی یک خطای شناختی وجود دارد. افرادی در این وزارت‌خانه تصور می‌کنند با افزایش تعداد طبقات زمین را از آسیب حفظ می‌کنند. منتهی نتیجه این اقدام برعکس است. به عنوان مثال شهر تهران در این سال‌ها نشان داده که هرچه تعداد طبقات بالاتر رفته است، فرونشست زمین و تخریب محیط‌زیست نیز بیشتر شده است. در صورتی که هر چه شهرهای ما در ارتفاع کمتر و به صورت پراکنده‌تر ساخته شوند، فشار متمرکز به طبیعت کمتر می‌شود و طبیعت هم می‌تواند خود را بازسازی کند. تجربه کشورهای مختلف هم نشان می‌دهد در مقاطعی که به سمت بلندمرتبه‌سازی رفته‌اند، تخریب طبیعت بیشتر شده و حتی مجبور به تخریب ساختمان‌ها شده‌اند. به عنوان مثال پروئیت‌آیگو ایالت میسوری آمریکا یکی از پروژه‌های بلندمرتبه‌ای است که توسط دولت آمریکا به علت ضررهای بسیاری که داشت، تخریب شد.»

لزوم بحث های کارشناسی درباره توسعه افقی و عمودی شهرها

این کارشناس مسکن با تاکید براینکه امروز نباید کاری کرد که در آینده ضررهای آن از منفعت بیشتر باشد، خاطر نشان کرد: «امروز که مردم برای ساخت مسکن آورده مالی مستقیم می‌آورند و برای آن زمان و نیرو هزینه شده است، دولت وظیفه دارد بهترین گزینه ممکن را برای مردم تهیه کند. نه اینکه مسکن حداقلی غیرقابل قبولی را به اسم سرپناه و رفع تکلیف نهضت ملی برای مردم تهیه کرد. پس در گام نخست باید خانم وزیر از کارشناس‌ها و مشاورهایی که طیف متنوعی از ایده و نظر را دارند، دعوت کند. سپس از این افراد برای روند اقدامات کلیدی مانند نهضت ملی مسکن نظر بخواهد. بعد از آن با نگاه جامع به همه ایده‌ها باید برنامه جامع مسکن توسط وزارت راه و شهرسازی تهیه و به تصویب برسد. چون این اقدام تکلیف قانون «جهش تولید مسکن» است تا مشخص شود برای هر استان و شهر چطور مسکن‌سازی اتفاق بیفتد. در آخر اینکه رسانه‌ها و مردم باید مطالبه‌گر باشند و نهادهای نظارتی متوجه اهمیت موضوع شوند.»

شکوهی بیدهندی درباره تاثیر عملکرد نظارتی مجلس بر اقدامات اشتباه وزارت راه و شهرسازی اظهار کرد: « البته تنها نظارت مجلس کافی نیست. اما مجلس می‌تواند با توجه به این امور، جلوی انتشار آن را به دیگر نقاط کشور بگیرد. باید توجه کرد که بی‌تفاوتی به تراکم‌سازی در کرمان آن را دومینو ‌وار به دیگر استان‌ها مانند یزد و خراسان جنوبی و شمالی منتقل می‌کند. در نتیجه مانند مسکن مهر عمل خواهد شد. همانگونه که در پروژه مسکن مهر بندر خمیر خانه‌هایی شبیه به ساختمان‌های پرند ساخته شد. یعنی جایی که نیاز به چند طبقه‌سازی وجود نداشت. به دلیل محدودیت ذهنی مدیرها به عمودی‌سازی اقدام شد.»