دستگاه تصفیه هوا کالای لوکس یا کاربردی

به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان»، این مرگ و میرها از طریق تنفس ذرات معلق و گاز دی اکسید کربن در هوای شهرها و مبتلا شدن افراد به انواع بیماری ها مانند: آسم، برونشیت، آلرژی تنفسی، تنگی نفس، افزایش فشار خون، تپش قلب و حملات قلبی یا مغزی صورت می گیرد. بر اساس مطالعات طرح جامع حمل و نقل ترافیک شهر تهران، روزانه بیش از 9200 تن انواع آلاینده ها توسط عوامل مختلف آلوده کننده هوا و بخصوص اتومبیل ها وارد هوای تهران می گردند. میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوای تهران، تنها در سال 1392 معادل 4500 نفر بوده است که اغلب این موارد در فصل پاییز و زمستان و در اثر تنفس ذرات معلق هوا و ورود آن به ریه و سپس وارد شدن این ذرات معلق به سیستم گردش خون بدن افراد، سخت کردن دیواره سرخ رگ ها، افزایش فشار خون و... می شود  که این امر بخصوص در سالمندان و افرادی که دارای زمینه فشار خون بالا هستند باعث بروز تپش قلب و سکته های قلبی و مغزی می شود.
این پیش گفتار نشان می دهد در جوامع شهری امروز بخصوص شهر های بزرگ و آلوده توجه به پاکیزه بودن هوای تنفسی تا چه اندازه لازم و ضروری است. دستگاه‌ تصفیه هوا در کاهش یا از بین بردن آلودگی‌ های هوای محیط منزل و محل کار نقش مهمی دارد. این دستگاه ها با جذب ذرات معلق در هوا و حذف یون های آلوده کننده موجود در هوای شهرهای بزرگ و صنعتی، قادر به از بین بردن گازهای سمی و مضر مانند O3 ، SO2،NO2 ، CO و CO2 و... تصفیه هوای محیط هستند. همچنین دستگاه تصفیه هوا از رشد قارچ ها و کپک ها جلوگیری کرده و موجب کاهش چشمگیر حملات آسمی و آلرژی می گردد.
انتخاب دستگاه تصفیه هوا
انواع دستگاه‌های تصفیه هوا برای متراژ های مختلف عرضه شده‌اند. اتاق‌ها و سالن‌هایی از حدود 30 مترمربع تا 70 مترمربع را می‌توان توسط دستگاه‌های مختلف تصفیه هوا پوشش داد. اما به صورت دقیق‌تر باید گفت مشخصات محدوده‌ی پوشش این دستگاه‌ها براساس مترمکعب بیان می‌شود. این بدان معناست که هر چه میزان دبی هوای دستگاه بالاتر باشد می‌تواند حجم هوای بیشتری را تصفیه کند.
نکته‌ی بعدی در انتخاب دستگاه‌های تصفیه‌ هوا، افت فشار استاتیکی فن دستگاه است. باید توجه داشت فقط دستگاهی می‌تواند 100 مترمربع مساحت را پوشش دهد که هوا را از فاصله‌ی حداقل 10 متری مکش کند و پس از تصفیه به فاصله‌ی 10 متری دهش انجام دهد که این امر نیازمند دستگاهی با فن بسیار قوی و افت فشار استاتیکی خارجی بالاست. هرچه افت فشار استاتیکی دستگاه بالاتر رود، توان، مصرف برق و صدای آن افزایش می‌یابد.
محصولی که برای اتاق خانه خریداری می شود، بهتر است مدلی باشد که میزان هوا دهی بیشتری به فضای اتاق داشته باشد. البته در غیر این صورت نیز دستگاه باز هم قادر است هوا را تصفیه کند اما میزان فعالیت آن بیشتر می‌شود.
انواع دستگاه تصفیه هوا :
دستگاه های تصفیه هوا صرفنظر از ظرفیت و ابعاد آنها، دارای انواع خانگی، پزشکی و حتی صنعتی می باشد. در دستگاه تصفیه هوا خانگی معمولا برای به دام انداختن انواع ذرات معلق موجود در هوا از فیلترهای مختلف و متخلخل ( شامل دانه ها یا یک حجم یکپارچه و یا الیاف ) استفاده و برای ضدعفونی کردن هوا نیز از اشعه ماورابنفش یا لامپ های UV استفاده می شود.
فیلتر و شیوه فیلتراسیون دستگاه تصفیه هوا از مهمترین مواردی است که پیش از خرید باید به آن توجه داشت. اساسا تکنولوژی مورد استفاده در بخش فیلتر تصفیه کننده‌های هوا به دو نوع تقسیم می‌شود:

فعال (Active) : این فناوری فیلتراسیون، آلاینده های هوا را با استفاده از یونیزه کردن آن‌ها از بین می‌برد و باعث رسوب آلودگی می‌شود. هرچند شاید در نگاه اول این نوع فیلتراسیون بتواند کارایی بهتری داشته باشد اما باید دقت داشت که معمولا این فناوری با تولید اُزون همراه است. گاز ازون به شدت برای دستگاه تنفسی و ریه‌ها خطرناک است بنابراین توصیه می‌شود از خرید دستگاه‌های تصفیه هوا با فناوری فیلتراسیون فعال خودداری شود.

غیر فعال (Passive) : این فناوری به این صورت است که جریان هوای آلوده توسط فن‌های دستگاه به داخل آن مکش شده و با گذر از فیلترهای مختلف و جذب آلاینده ها، هوای پاک از سمت دیگر دستگاه خارج می‌شود. از آنجا که دستگاه‌های دارای این تکنولوژی Ozone Free هستند و هیچگونه گاز مضری تولید نمی‌کنند، برای استفاده‌ی خانگی توصیه می‌شوند.
بیشتر تصفیه کننده های هوا با تکنولوژی فیلترینگ غیر فعال کار می کنند دارای انواع گوناگونی هستند:
1.دستگاه تصفیه هوا رومیزی
دستگاه تصفیه هوا دستگاه های تصفیه هوای رومیزی زیبا با ابعاد کوچک تا متوسط از برندهای متنوع عرضه می گردند و می توان از آنها به راحتی در هر نقطه از منزل یا محل کار که دارای گردش هوای مناسبی می باشد، استفاده نمود.

2.دستگاه تصفیه هوا ایستاده
دستگاه های تصفیه هوا ایستاده که معمولاً از سایز بزرگتری نسبت به انواع دیگر برخوردار هستند و می توان از آنها در منازل، ادارات، شرکت ها و... استفاده نمود توانایی در تصفیه مقدار بیشتر هوا از مزایای این دستگاه ها است.

3.دستگاه تصفیه هوای همراه
دستگاه تصفیه هوای همراه با استفاده از جذب یونی می تواند به سادگی به دور گردن آویخته شود و هوای پاکیزه و سرشار از اکسیژن و یون منفی را برای فضای تنفسی ( اطراف بینی و دهان) تأمین کند. تصفیه کننده هوا همراه این اجازه را می دهد تا هنگام آلودگی هوا، هنگامی که خیلی از افراد به جهت نگرانی از سلامت خود از منزل خارج نمی شوند، با سلامت و اطمینان خاطر به امور روزمره رسیدگی شود.

4.دستگاه تصفیه هوای اتومبیل
با توجه به آلودگی هوای بیشتر در خیابانها، بسیاری از افراد مایلند هنگامی که در اتومبیل خود حضور دارند، از تنفس هوای آلوده شهری در امان باشند که در اینصورت استفاده از دستگاه تصفیه هوای اتومبیل به این گروه توصیه می شود. تصفیه کننده هوای اتومبیل را می توان روی داشبورد یا کنسول وسط اتومبیل قرار داد و از طریق اتصال به فندک ماشین استفاده از باطری آن را روشن کرد. دستگاه تصفیه هوای اتومبیل را نباید در معرض تابش مستقیم نور آفتاب و یا حرارت قرار داد.

فیلترهای داخلی دستگاه تصفیه هوا خانگی:
پیش فیلتر: اولین فیلتر در دستگاه تصفیه هوا که وظیفه حذف فیزیکی ذرات ریز و درشت تر نظیر پرز، موی حیوانات، ذرات معلق و ذرات آلرژی زا را دارد. این فیلتر قابل شست و شو بوده و باید در زمان های مشخص تمیز و شستشو شوند

فیلتر پلاسما ESP : فیلتر پلاسما در دستگاه تصفیه هوا با خاصیت بار الکتریکی (الکتریسیته ساکن) جاذب ذرات معلق در هوا است و تمام ذرات معلق در هوا را در قفسی از میدان های مغناطیسی به دام می اندازد. 

فیلتر کربن فعال : فیلتر کربن فعال (اکتیو) در دستگاه های تصفیه هوا اعم از دستگاه های تصفیه هوا خانگی با سطح تماس بسیار بالا گازهای مضر نظیر فرم آلئید و H2S و NH3 ، انواع بوها و آلاینده های شیمیایی نظیر دود و بوی سیگار، بوی مواد شیمیایی و اسپری ها را جذب می کند. کربن دارای قابلیت واکنش با اکسیژن است و پس از واکنش کربن با اکسیژن بدست آمده کربن اکتیو نامیده می شود که وجود آن در سطح فیلتر باعث جذب بالای آلاینده ها می شود. فیلترهای کربن اکتیو به دلیل سازگاری با محیط زیست بهترین گزینه برای حذف مواد شیمیایی، گازها و بوهای نامطبوع منتشر شده در هوا هستند.

فیلتر هپا : نام این فیلتر از حروف کلمات High Efficiency Particular Arresting به معنی توان بالای گرفتنی ذرات تشکیل شده است. فیلتر هپا توان زدودن بیش از 97.99 درصد ذرات آلاینده هوا را دار است که باعث پاکی و شفافیت هوا می شود. با عبور جریان هوا از فیلتر ها، ذرات معلق درون فیلتر گرفتار می شوند. میزان عملکرد فیلتر ها بستگی به ضخامت فیلتر و قطر فایبرهای تشکیل دهنده آن دارد. این فیلتر در دستگاه تصفیه هوا خانگی با قابلیت جذب ویروس، باکتری، میکروب و ذرات ریزتر از 0.1 میکرون و همچنین کارایی تصفیه بیش از 0.97، معروفترین فیلتر در کاربرد های بیمارستانی، اتاق عمل و اتاق های تمیز نیز به حساب می آید.

اشعه ماورا بنفش: این اشعه خاصیت از بین بردن میکرو ارگانیسم های زنده را دارد و تابش این اشعه ماورا بنفش در دستگاه تصفیه هوا باعث ضد عفونی شدن هوا می شود و انواع  میکرو ارگانیسم های موجود در هوا نظیر باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها را از بین می برد. لامپ UV، ویروس را تا 97.6 درصد از بین می برد.

فیلتر هگا: (فیلتر دی اکسید تیتانیوم یا کاتالیزر نوری در دستگاه تصفیه هوا  Tio2 ) این فیلتر از ماده نیمه رسانای دی اکسید تیتانیوم ساخته شده است. فیلتر کاتالیزر نوری در دستگاه تصفیه هوا به همراه لامپ UV از آخرین و پیشرفته ترین فیلترهای موجود در دنیا هستند و بهترین جاذب آلاینده های گازی شکل و بخارات شیمیایی نظیر بنزن و آلاینده های گازی ناشی از احتراق خودروها بوده و مانع فعال شدن ویروس ها می شوند.

- فیلتر نانو پلاسما: این فیلتر در دستگاه تصفیه هوا قابلیت جذب الکتریکی ذرات آلرژی زا و دوده هوا را دار است. ذرات نانو، یون های قدرتمندی هستند، که از مولکول های آب ایجاد شده و دارای طول عمر بالایی هستند. ذرات نانو قدرت جذب ذرات آلرژی زا را دارند و بمنظور بوزدایی و حذف آلودگی ها، توانایی نفوذ به الیاف لوازم خانگی از جمله پرده ها و مبلمان و همچنین گوشه های اتاق را دارا هستند و با این قدرت نفوذ تمام گوشه و کنار غیر قابل دسترس خانه را تحت سیطره خود می گیرد. ذرات نانو از رطوبت مایع شده هوا منشا گرفته لذا نیازی به منبع آب بمنظور تولید ذرات نانو در دستگاه تصفیه هوا نیست. در نتیجه ذرات نانو پس از تولید به وسیله مولد به همراه جریان هوا در محیط پراکنده می گردد. لازم به ذکر است که وجود فیلتر نانو با وجود مزایای که دارد سبب افزایش قیمت تصاعدی تصفیه کننده های هوا می شود.

مولد یون منفی: بیشتر آلاینده ها و مواد آلرژی زا معلق در هوا بصورت یون مثبت هستند  این موضوع باعث می شود که یک جذب (مگنتیک) بین آلاینده های معلق در هوا و یون های منفی بوجود بیاید که باعث می شود آنها یکپارچه شده و به هم بچسبند در نتیجه وزن آنها سنگین شده  و نمی توانند بصورت معلق در هوا باقی بمانند و بدون اینکه بتوانند آسیبی به سلامتی برسانند به زمین فرود می آیند. لازم به ذکر است که در صورت عدم تولید مرتب یون منفی این آلاینده های حجیم می توانند دوباره به هوا بازگردند. یون های منفی همچنین اثر جوان کننده ای بر سیستم های فیزیولوژی بدن انسان (سیستم تنفسی) دارند. وجود فیلتر مولد یون منفی در دستگاه های تصفیه هوا خانگی موجب تلطیف هوا می گردد.

شاخص های ارزیابی دستگاه های تصفیه هوا
نرخ تحویل هوای پاک CADR
Clean Air Delivery Rate (CADR) یکی از شاخص‌های مهم برای بررسی کیفیت عملکرد دستگاه تصفیه کننده هوا است. براساس این معیار، میزان هوای وارد شده به دستگاه محاسبه شده و سپس میزان آلاینده‌های جذب شده توسط دستگاه سنجیده می‌شود. مقداری که CADR مشخص می‌کند براساس فوت مربع در دقیقه است. این عدد میزان حجم گاز تصفیه شده توسط دستگاه را مشخص می‌کند و هرچه بالاتر باشد نمایانگر کارایی بیشتر دستگاه است. یکی از ایرادات شاخص CADR آن است که تصفیه‌ی ترکیبات آلی فرّار و بوها را اندازه‌گیری نمی‌کند.

تعداد دفعات تعویض هوا در یک ساعت ACH
این شاخص برای آن است که مشخص شود یک دستگاه تصفیه هوا در هر یک ساعت، چند بار می‌تواند هوای اتاق را به‌طور کامل تصفیه کند. این عدد هم هرچه بالاتر باشد نشان‌دهنده‌ی کارایی بهتر دستگاه است. که البته با توجه به مساحت مورد استفاده قابل سنجش است.

انتخاب ظرفیت دستگاه تصفیه هوای خانگی
در هنگام انتخاب دستگاه تصفیه کننده هوای خانگی برای منازل یا محل کار، علاوه بر توجه به تعداد مراحل فیلتراسیون هوا و انواع فیلترهای تعبیه شده در دستگاه، باید به سطح و ابعاد فیلترهای اصلی ها و کربن اکتیو برای توانایی جذب ذرات معلق، دوده و دیگر آلودگی ها نیز توجه شود، زیرا هر قدر ابعاد و سطح فیلترهای تصفیه کننده هوای دستگاه بزرگتر و وسیع تر باشند، دستگاه مذکور توانایی تصفیه واقعی هوای بیشتری را خواهد داشت. چنین دستگاههایی قادر خواهند بود بطور موثرتری هوا را تصفیه کنند و با دور و سرعت کمتر فن و سر و صدای کمتر (بدلیل ابعاد مناسب فیلترها) قادر خواهند بود هوای بیشتری را تصفیه کنند.

زمان تعویض فیلترهای دستگاه تصفیه هوا خانگی :
یکی از مهمترین نکات در بهره برداری صحیح از دستگاه تصفیه هوا، توجه به زمان تعویض فیلترهای دستگاه تصفیه هوا است. با توجه به سرد شدن هوا از اواخر فصل پاییز و ایجاد پدیده وارونگی هوا (اینورژن) و همچنین ریزش برگهای درختان در آذرماه، عملا تصفیه طبیعی هوا توسط برگ درختان تا پایان زمستان متوقف می گردد، بهترین زمان برای تعویض فیلترهای دستگاه تصفیه هوا خانگی در شهر ها همان زمان اوایل آذرماه هر سال است.
در صورت استفاده از تصفیه کننده هوا خانگی، بمنظور جلوگیری از ورود هوای آلوده بهتر است کلیه درب ها و پنجره ها بسته نگه داشته شوند و از پنجره های بدون درز UPVC استفاده شود. همچنین با توجه به وجود ذرات چربی در هوای آشپزخانه ها، بهتر است از قرار دادن انواع دستگاه تصفیه هوا خانگی در مجاورت محیط آشپزخانه منزل خودداری شود تا ذرات چربی باعث انسداد منافذ فیلترهای مختلف دستگاه تصفیه هوای نگردد.
دستگاه های تصفیه هوا خانگی با قابلیت حمل آسان و وزن اندک، بدون اشغال فضای زیادی از محیط و همچنین بدون تولید صدای مزاحم در هنگام استراحت در طول شبانه روز با مصرف برق اندک، هوای آلوده محیط را به هوای سالم تبدیل می کنند. اغلب دستگاه های تصفیه هوا مجهز به تایمر و تنظیم دور اتوماتیک بوده و قابلیت تعریف خاموش و روشن شدن در ساعات مختلف شبانه روز را توسط کاربر امکان پذیر می کند.