باغ‌های عمودی و ساختمان های سبز

به گزارش پایگاه خبری«عصر ساختمان»، در سال‌های اخیر باغ‌های عمودی طرفداران زیادی یافته‌اند به خصوص در بین افرادی که به دنبال محیطی سبز و شاداب بوده‌اند اما فضای کافی برای این کار را ندارند.
استفاده از باغ‌های عمودی در نمای ساختمان‌ها
باغ‌های عمودی تنها محدود به دیوارهای بیرونی یا فضاهای داخلی نمی‌شود بلکه استفاده از آنها به عنوان نما نیز امکان‌پذیر است. یک طراحی و ساخت مناسب نمای سبز می‌تواند لایه‌ای نازک از گیاهان باشد که علاوه بر ایجاد جلوه مناسب می‌تواند به عنوان عایقی حرارتی و به عنوان محلی برای زندگی پرندگان و جانوران نیز باشد.
باغ‌های عمودی اسامی زیادی مانند «دیوار زنده»، «دیوار سبز»، «دیوار بایو»، «دیوار گیاهان» و... دارند که بسته به سلیقه شخص سازنده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمای سبز نیازمند المان‌های مهندسی، طراحی و باغبانی خاص
ایجاد نمایی سبز وظیفه‌ای مهم به شمار می‌رود که نیازمند المان‌های خاص مهندسی، طراحی، باغبانی و آبیاری است. این مسئله تحت تاثیر فاکتورهای زیادی مانند میزان تحمل بار دیوار، شرایط آب و هوایی و... قرار دارد. طراحی مهندسی با‌غ‌های عمودی باید به گونه‌ای باشد که نیروی اعمالی خام و همچنین نیروی اعمالی در زمان وزش باد را با توجه به شرایط آب و هوایی در روند طراحی لحاظ شده باشد.
در طراحی معماری فضا برای گیاهان انتخاب نوع آنها برای باغبانی مهم است؛ علاوه بر این طراحی باید به گونه‌ای باشد که دسترسی به آنها برای تعمیرات نیز مقدور باشد. نحوه آبیاری این نوع از دیوارها نیز با در نظر گرفتن آب و هوا، راستای رشد گیاهان و تغییرات فصلی تعیین می‌شود و البته بخش لاینفک طرراحی دیوارها است زیرا علاوه بر اینکه در زیبایی و حیات گیاهان کار شده بر روی دیوار موثر است از طرفی وزن اعمالی ناشی از رطوبت و آبیاری گیاهان کار شده بر روی آن نقش تعیین کننده ای در طراحی سازه ای دیوار دارد.
باغ‌های عمودی نیازمند سیستم آبیاری خودکار
نقشه باغبانی برای یک دیوار سبز پس از بررسی میزان تحمل گیاه، مسیر رشد، مشکلات و شرایط زیست محیطی، ملزومات تعمیر و نگهداری و همچنین جلوه و زیبایی گیاهان طراحی می‌شود. کار کردن با گیاهان نیازمند شناخت سیستم آبیاری ویژه آنها است که مهمترین قسمت آن طراحی زهکشی دیوار سبز می باشد. باغ‌های عمودی نیازمند طراحی دقیق، سیستم آبیاری خودکار دارای زمان‌بندی یا دارای سنسورهای مختلف متصل به دریچه‌ها است که بسته به شرایط و متغیرهای از پیش تعیین شده عمل می کنند.
کنترل فشار آب مسئله مهم دیگری در ارتباط با آبیاری باغ‌های عمودی است. بهینه‌سازی عملکرد نماهای طبیعی ارتباط مستقیمی به رسیدگی به آنها دارد. تیم تعمیر و نگهداری باید به خوبی کار کند چرا که تاثیرگذاری باغ‌های عمودی روی نمای ساختمان بسیار زیاد است این تاثیر گذاری علاوه بر اینکه بر روی فرم و جهت قرار گیری دیوارهای سبز روی نما موثر است از طرفی به واسطه بارگزاری که بر سازه نگهدارنده نما اعمال می کند بر روی وزن سازه و مباحث لرزه ای آن نیز بسیار تاثیر گذار است.
تفاوت اصلی بین سیستم باغ‌های عمودی و رشد عمودی گیاهان این است که گیاهان خود به خود روی سطح عمودی، ریشه زده و رشد می‌کنند نه اینکه روی سازه‌های مکانیکی از پیش ساخته شده، به صورت بالارونده رشد کنند.
رشد گیاهان نیازمند سیستم‌های سازه ای متنوع
به منظور رشد این گیاهان سیستم‌های متنوعی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند مانند پنل‌ها، باکس‌ها، ریل‌ها، فیبرها و نگهدارنده‌هایی که به دیوار متصل می‌شوند. هر کدام از این‌ها سیستمی مخصوص به خود دارند. همچنین تجهیزات و ملزومات به خصوص را برای استفاده از آنها باید فراهم آورد. برخی از این سیستم‌ها پوشش مناسبی را تنها برای یک سمت دیوار فراهم می‌کنند و برخی دیگر رشد گیاه را برای هر دو طرف آماده می‌کنند؛ آنها این قابلیت را دارند که علاوه بر اینکه بر روی دیوار نصب می شوند براساس ساختاری از پیش تعیین شده بر روی دیوار یا نما آویزان شوند یا از طریق کابل های کششی به نما متصل شوند. برخی از آنها سیستم‌های مقیاسی هستند ولی بقیه اینگونه نبوده و می‌توان آنها را جدا کرده و در جای دیگری نصب کرد. مصالح مورد استفاده در این صنعت تنوع زیادی دارند اما معمولا از جنس پلاستیک، فلز یا فیبر هستند. بعضی از سیستم‌ها به صورت فصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند در حالی که طراحی‌های انجام شده برای استفاده موقت نیستند، این بدان معنی است که بار در نظر گرفته شده برای این نوع گیاهان به صورت دائمی بر روی سازه اعمال شده و هزینه های اجرای سازه و زیر سازی نما را به همراه داشته اند در حالی که استفاده و عملکرد آنها صرفا محدود به یک بازه زمانی خاص می شود.
مسئله جاذبه مشکلی در اجرا و نگهداری باغ‌های عمودی
در مسئله اجرا و تعمیر و نگهداری باغ‌های عمودی یکسری چالش‌ها و مشکلات وجود دارد؛ مهمترین مشکل در نصب آنها مسئله وزن سیستم اجرایی دیوار سبز است که برای همین نیاز است که در مقیاس بزرگ از گیاهان سبک‌تر و با ریشه کم عمق‌تر استفاده شود. به علاوه تفاوت‌های فصلی در رابطه با طول و مقیاس باغ‌ها تاثیر زیادی روی تراکم و میزان دسترسی گیاهان به نور دارد. یک راه ساده برای حل این مشکل استفاده از تکنولوژی‌های به روز مانند نورهای مصنوعی، نگهدارنده‌های مکانیکی، مخزن آب، سیستم عایق حرارتی و ... است.
میزان تحمل مصالح و سازه مسئله مهمی است که باید در رابطه با آن هنگام طراحی نماهای ساختمان در دقت لازم را به عمل آورد. یک طراحی خوب و دقیق در ساخت باغ‌های عمودی یکسری ملزومات را نیز به همراه دارد. در ابتدا نمونه باید قوی و پایدار باشد تا بتوان سیستم آبیاری را در آن جانمایی کرد.از طرفی استفاده از یک سیستم آبیاری خودکار که بتواند مطابق یک جدول زمان‌بندی آبیاری و از طریق سنسورهای آب عملیات آبیاری را فعال کند می تواند میزان هزینه و هدررفت آب را تا حد امکان کاهش دهد.
طول عمر محیط رشد گیاهان
نکته دیگر اینکه محیط رشد باید شرایط لازم برای رشد ریشه‌های تازه را فراهم کند. طول عمر محیط رشد نیز مهم است زیرا از بازسازی و جانمایی مجدد گیاهان جلوگیری می‌کند. برای این هدف باید از زیست توده‌های جوان جلوگیری کرد و استفاده از خاک رس می‌تواند برای زهکشی در بلند مدت کمک زیادی کند. به علاوه محیط رشد باید پایدار باشد و از گیاهان در برابر حرارت بالا محافظت کند.
سیستم اجرایی دیوارهای سبز عمودی باید به گونه‌ای طراحی شود تا در برابر فشارهای بالای باد، لرزه و شک‌های مکانیکی و همچنین تغییرات آب و هوایی مقاوم باشد. البته توجه ویژه به نسبت بخش سبز پوشیده شده به سطح کل از دیگر نکاتی است که باید در طراحی دیوارهای سبز اهمیت دارد.
در آخر میزان جذابیت و نتیجه بخش بودن عملکرد باغ‌های عمودی وابسته به انتخاب مناسب گیاه است. از این رو تجربه در این کار اهمیت زیادی دارد. انتخاب گیاهان باید با در نظر گرفتن مقاومت گیاه و میزان هماهنگ‌سازی آن با آب و هوای منطقه، میزان نور، رطوبت، دما، میزان تهویه محیط، میزان باد، آلودگی و سایر پارامترها انجام شود و انتخاب گیاهان محلی در اجرای دیوارهای سبز می تواند راهکار مناسبی در جلوگیری از هدر رفت هزینه های اجرایی این گونه دیوارها باشد. رشد و ریشه دواندن گیاهان در خاک برای باغ‌های عمودی بسیار مهم است به همین دلیل پس از انتخاب و کاشت گیاه این مسئله نیز باید مورد نظارت دائم قرار گیرد.