ولخرجی روسیه در جام جهانی ۲۰۱۸

به گزارش پایگاه خبری «عصر ساختمان»، طبق گزارشات مالی المپیک سوچی 51 میلیارد دلار خرج روی دست روس ها گذاشت و این رقم 11 میلیارد دلار بیش از هزینه ای است که بازیهای المپیک شانگهای چین در سال 2008 خرج روی دست چشم بادامی ها گذاشت.این در حالی است که دولت روسیه هنوز زیر بار هزینه های بالای برگزاری این رویداد نرفته است.
در مقابل به نظر میرسد این هزینه سرسام آور خیلی هم بی حاصل نبوده، طبق گزارش کمیته المپبک در آپریل 2015 مبلغ قابل توجهی از این عدد صرف بازسازی و ساخت استادیوم های فرسوده شده که از آن پس نیز برای اهداف ورزشی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.از مقدار کلی هزینه ها ، 4.8 میلیارد دلار نیز صرف نوسازی فرودگاه ها و دیگر زیر ساخت های کشور روسیه و شهر سوچی شده اشت که قطعا به عنوان یکی از شهرهای میزبان جام جهانی 2018 می تواند به کار دولت روسیه آید. این حجم سرمایه گذاری و عملیات اجرایی قطعا به پیمانکاران طراز اول و البته برنامه ریزی و طراحی هوشمندانه ای احتیاج دارد.در این میان قرار دادهای زیادی با وجود برخی تحریم های خاص بسته شد و آژانس ها و پیمانکاران معتبری وارد روسیه شدند تا به مدد ولخرجی های این دولت بتوانند طراز مالی خوبی برای مجموعه های خود فراهم آورند. در این بین علاوه بر نظارت های مستمر آژانس های حقوقی یکی از بزرگترین پیمانکاران در ماه مارچ به دلیل اختلاس در بودجه دولتی از پروژه های عمرانی جام جهانی اخراج شد.
این در حالی است که علیرغم  این سخت گیری ها و محاسبات فنی و مالی اجرای پروژه های ساخت ورزشگاه ها و زیر ساخت های شهرهای برگزار کننده جام جهانی 2018 در نهایت بازسازی و ساخت استادیوم ها بسیار گران تمام شد. با نگاهی به سایر میزبان های جام جهانی ( البته به جز آلمان ها که نیاز به بازسازی ویژه ای نداشتند) سایر میزبان ها هزینه های بالایی را جهت تامین زیرساخت های جام جهانی انجام داده اند و در این بین روسیه رکوردی ویژه را ثبت خواهد کرد.هزینه هایی که بخش اعظم آن از عواید حاصل از فروش نفت بین سال های 2000 تا 2010 میلادی می باشد.
البته این بدان معنا نیست که روسها تلاشی برای کاهش هزینه ها انجام نداده است اما ظاهرا آقای پوتین اعتقادی به ساخت پروژه های ارزان و بی کیفیت که صرفا میزبانان خوبی برای بازه زمانی برگزاری جام جهانی باشند، ندارد. البته نباید از سیاست های پوتین به منظور استفاده از پتانسیل های رسانه ای جام جهانی و کانون توجه بودن مسکو در بازه برگزاری رویداد به راحتی گذشت.نگاهی به ورزشگاه ها و روند ساخت و بازسازی آنها ما را با نگاه روسیه به جام جهانی و تاثیرات جام جهانی بر توسعه زیر ساخت ها و گسترش فعالیت های عمرانی در روسیه آشنا خواهد کرد اتفاقی که در آینده نزدیک برای قطر به عنوان میزبان 2022 نیز اتفاق خواهد افتاد و ما به عنوان یکی از همسایگان این کشور حاشیه نشین خلیج فارس می بایست با نگاهی هوشمندانه از آن به نفع خود بهره برداری کنیم.
استادیوم سامرا آرنا
در جانمایی اولیه ساخت این ورزشگاه قرار بود این استادیوم در یک جزیره دور افتاده از مرکز شهر سامرا احداث شود، سپس نزدیکی و مجاورت استادیوم با فرودگاه انتخاب شد و در نهایت منطقه ای در نزدیکی بزرگراه شمالی منتهی به مسکو برای ساخت این ورزشگاه برگزیده شد که یکی از دلایل اصلی این تغییر در محل اجرای استادیوم توجه به مقدمات اجرایی فنداسیون های این ورزشگاه و حجم بالای عملیات اجرایی در نقاط از پیش تعیین شده بود.
روند احداث "سامرا آرنا" از اوایل سال 2014 آغاز شد و حفاری های لازم جهت تعیین ضریب مقاومت خاک جهت اجرای مراحل نهایی فنداسیون آغاز و پیشرفت مناسبی داشت.طبق برنامه روند ساخت می بایست به شکلی پیش می رفت که المان های سازه ای آن جهت نصب سازه گنبدی شکل آن تا اوایل سال 2016 به اتمام می رسید و نهایتا ساخت استادیم تا اواخر سال 2017 به اتمام می رسید.
این استادیوم که توسط تیم بین المللی از معماری و طراحی سازه ، طراحی شده بود در مقایسه با سایر المان های شهری سامرا کاملا متفاوت بود و سایر المان های شهری را زیر سئوال می برد.سقف گنبدی شکل و کروی موسوم به "Cosmos Arena" استادیوم "سامرا آرنا" در ارتفاع 330 متری زمین چمن طراحی شده بود تا عظمت خاصی را به این ورزشگاه دهد.با اجرای این سقف سازه ای 150 هزار متر مربع فضای مسقف در اختیار طراحان معماری این استادیوم قرار داده شد.برای اجرای این سقف فلزی دو ردیف ستون سازه ای طراحی و اجرا شد تا توان تحمل بار زنده 45 هزار نفر تماشاگر پرشور را داشته باشد.
استادیوم ولگوگراد
مفهوم نهایی ورزشگاه "ولگوگراد" جدید، همانند تمامی طرح های قبلی، بازسازی کامل استادیوم قدیمی روتور را در کنار رودخانه ولگا بود که در نهایت منجر به احداث استادیوم جدیدی در کنار این رود زیبا شد. طراحی اولیه این استادیوم توسط گروه معماری GMP Architekten، صورت گرفته بود.اما ایده اولیه چندین بار تغییر یافت، ولی ویژگی زیبای شناختی اصلی خود را در نهایت حفظ کرد. بر خلاف دیگر استادیوم ها ، مانند Narodowy ورشو، این ساختمان دارای تیرهای فولادی است که ذهنیت زنبیل گونه را به شما میدهد.
پیمانکار اجرایی Stroitransgaz در اواخر سال 2014 در محل پروژه مستقر شد و عملیات اجرایی را آغاز کرد و در این مسیر بازسازی تخریب ، حفاری و ایجاد فنداسیونی جدید بر اساس طرح جدید استادیوم در سال 2015 انجام شد.کارهای مقدماتی خیلی وزدتر و جلوتر از برنامه ریزی پروژه پیش رفت.طبق برنامه عملیات بتن ریزی سازه اصلی پروژه که حجمی بالغ بر 115 هزار متر مربع را داشت می بایست تا اواخر سال 2016 نهایی می شد.فرم سازه ای ستون ها و پایه های نگهدارنده عرشه اصلی ورزشگاه روند قالب بندی و بتن ریزی این پروژه را به واسطه شرایط آب و هوایی بسیار سخت کرده بود ولی همه چیز طبق برنامه زمان بندی انجام شد.گام بعدی اجرای پداستال های بتنی جهت اجرای سازه فلزی قوسی شکل سقف و نمای استادیوم بود که می بایست در ابتدای سال 2017 نهایی می شد و پروژه وارد فاز اجرای تاسیسات و فینیشینگ می شد.
نتیجه این تلاش مهندسی ساخت بزرگترین مرکز ورزشی در منطقه بود،استادیوم 45 هزار نفری " ولگوگراد" در مساحتی بالغ بر 20 هکتار و زیر بنایی بالغ بر 123 هزار متر مربع احداث شده است و ارتفاع در نظر گرفته شده برای سازه و سکو های این ورزشگاه اجازه رخ نمایی را به این ورزشگاه می دهد ، حتی اگر هنوز هم تحت الشعاع بنای تاریخی عظیم مجاور خود باشد.نکته حائز اهمیت در طراحی و بنای این استادیوم نمای خاص آن و بهره گیری از سازه های کابلی در اجرای سقف این پروژه می باشد.
استادیوم کالینینگراد
ساخت استادیوم جدید برای کالینینگراد در جزیره ای به نام اکتبر صورت گرفت که یک ناحیه بسیار جذاب است ولی با توجه به اینکه سطح آبهای زیر زمینی در این منطقه بالا است روند احداث و اجرای فنداسیون  ساختمان های عظیم را با مشکلات اساسی مواجه می کرد و به واسطه احداث ساختمان های لوکس و زیبا در این منطقه هزینه اجرا نیز گران تمام می شد.
با توجه به مشکلات فنی بسیار در امر اجرای فنداسیون این سازه و جنس خاک منطقه روند اجرای فنداسیون پروژه با ماهها تاخیر آغاز شد و در برهه ای از زمان به کارگاهی متروکه تبدیل شد.
بهرحال طراحی باید تغییر میکرد زیرا ساخت یک استادیوم با سقف متحرک و به طبع آن فنداسیون ویژه آن به واسطه ای که می بایست طراحی و اجرایی متفاوت می داشت، بودجه ای فراتر از آنچه پیش بینی شده بود، نیاز داشت. تخمین های اولیه این هزینه را حدود 10 میلیارد روبل محاسبه کرده بود که در سال 2014 به پانزده میلیارد روبل رسید و بعد ها نیز مشخص شد که حتی این مقدار نیز برای تکمیل پروژه کفایت نمی کند. با تمام صرفه جویی هایی که انجام شد در نهایت 17.5 میلیارد روبل این پروژه خرج برداشت.
سرانجام پس از مدتها تاخیر، روند ساخت و ساز "کالینینگراد" بطور رسمی در 11 سبتامبر 2015 با شمع کوبی فنداسیون ها آغاز شد.بیش از 7 هزار شمع جهت ایجاد بستری قابل اطمینان برای اجرای پروژه در زمین دفن شد (عملیات سمع کوبی اجرا شد). اما با توجه به عقب ماندگی از برنامه زمان بندی مد نظر فیفا روند اجرای پروژه بسیار سرعت گرفت.
طبق استاندارد های فیفا در برگزاری بازی های جام جهانی استادیوم ها باید ظرفیتی معادل حداقل 40 هزار نفر داشته باشند.بر همین اساس این استادیوم برای ظرفیتی معادل 45 هزار نفر طراحی شده بود و با توجه به سقف متحرک آن امکان استفاده از 20 هزار صندلی موقت نیز برای این ورزشگاه درنظر گرفته شده بود اما با گذشت زمان و با توجه به تاخیرات زمانی در اجرا پروژه و با چراغ سبز فیفا ظرفیت پروژه به 35 هزار نفر صندلی ثابت و 10 هزار صندلی موقت تقلیل پیدا کرد.
یکی از نکات اجرایی خاص این پروژه بهره گیری از نمای آلومینیومی پانچ شده سبک و زیبای استادیوم می باشد که بر زیبایی های بصری این المان سازه ای بخشیده است.

استادیوم یکاته رینبرگ
بازسازی استادیوم "یکاته رینبرگ" به عنوان یکی از آخرین پروژه های جام جهانی 2018 شروع به کار کرد. تاخیر آن تا حدودی ناشی از ادامه دادن بحث در مورد چگونگی حفظ نمادهای تاریخی در ساخت یک استادیوم جدید بود.
در نهایت، تا اوایل سال 2015، تخریب سکوهای قدیمی و پوشش ها آغاز نشد. تا ماه نوامبر هیچ یک از ساختار های بتنی باقی نمانده بود، در حالی که دیوارهای محافظت شده خارجی توسط 6 جرثقیل عظیم الجثه احاطه شده بود.
سکوهای جدید بدون پیروی از طرح دایره ای شکل ورزشگاه طراحی شده بودند و به شکلی خاص بیرون از استادیوم اجرا شدند.دلیل این امر محدودیت سایز این ورزشگاه جهت افزایش ظرفیت تماشگران می باشد.ظرفیت این سازه الحاقی 12 هزار نفر می باشد که پس از برگزاری جام جهانی قابلیت حذف دارند ولیکن این ایده استادیوم "یکاته رینبرگ" را به استادیومی خاص و جذاب در زمان برگزاری بازیهای جام جهانی تبدیل کرده است.
برای حفظ هارمونی میان استادیوم و نماد های تاریخی شهر نمای بیرونی و دیوار قدیمی ورودی آن به رنگ زرد و بافتی خاکستری شکل طراحی شده است.این رنگ خنثی این قابلیت را دارد تا از طریق نورپردازی های شبانه جلوه ای ویژه به شهر و استادیوم ببخشد.در بالای این بنا ، سایبانی دایره ای شکل در فاصله 45 متری ورودی قرار گرفته است.
در ماه نوامبر تخریب سکوهای فرسوده استادیوم "یکاته رینبرگ" در جهت بازسازی استارت خورد. با توجه به اینکه نوسازی بر روی سقف و ارتفاعات از قبل صورت گرفته بود، تعمیر سکوها بسیار آسان به نظر میرسید اما با وجود حجم زیاد بناهای بیرونی چالش بزرگی را پیش روی تیم اجرایی قرار داد.یکی از محدودیت های بزرگ پیش روی پیمانکاران محدودیت آنها در استفاده از جرثقیل های برج سازی بود و آنها را به استفاده از جرثقیل های متحرک محدود می کرد.
سکوهای جدید نسبت به شکل و شمایل قدیم خود، طرح و نمای کاملا متفاوتی دارند.در داخل استادیوم بجای یک ردیف و طبقه بزرگ، این بار صندلیها در دو طبقه ولی کوچکتر و مجهز به بالکن های مشترک در میان آنان تعبییه شده است. در اطراف زمین فوتبال امکاناتی برای دومیدانی و دیگر ورزشها ایجاد نشده و این ورزشگاه منحصرا برای فوتبال طراحی و احداث شده است.
با در نظر گرفتن اضافه شدن پنج ردیف صندلی و استفاده بهینه از فضای موجود، ظرفیت استادیوم از 78 هزار نفر به 81 هزار نفر افزایش یافته است اما هنوز نسبت به ظرفیت 90 هزار نفری که در پلان اولیه احداث این پروژه بود فاصله دارد.
برای محافظت بیشتر از سکوها، فاصله آنان را از زمین بازی کاهش داده اند و سقف بنا نیز گسترده شده است. این امر نه تنها فضای استادیوم و جایگاه تماشاگران را نورانی تر میکند بلکه این مجال را میدهد تا با نصب اسکرین های عظیم نصب شده در میان تراس ها، همگان به راحتی و به وضوح بازی را تماشا کنند.
استودیوم نیژنی نووگورود
مفهوم نهایی استودیوم "نیژنی نووگورود"، در همان نقطه منتخب در سال 2012 در ناحیه غربی استرولکا که در ولگا قرار دارد،شروع به کار کرد و این پروژه باید تا قبل از شروع جام جهانی 2018 به پایان میرسید.
با این حال، این طرح  از زمان تصویب مکان در سال 2012، تا انتها تغییرات زیادی را شاهد بوده است. ستون بیرونی بتونی،  با شیشه های گردابی شکل و بسیار سبک وزن تطبیق داده شده است. راه های دسترسی به ورزشگاه نیز به صورت مارپیچ، کل محوطه را محاصره کرده اند.
صندلی ها به در دو طبقه و هر طبقه در قالب دو ردیف صندلی در بالا و پایین طراحی شده است.طبقه پایین استادیوم به شکل یک کاسه گود با صندلیهای متوسط و بزرگ، و بسیار پویاتر برای ایجاد هیجان از طریق موج سازی تماشاگران تعبییه شده است. فرم طبقه بالا نیز در عین حال که فرمی شیب دار را دارد در خط راس خود منحنی وار طراحی شده است.پوشش سقف این استادیوم به نحوی اجرا شده است که رنگ بندی آن تصویری متفاوت از این ورزشگاه را نسبت به سایر ورزشگاه های جام جهانی 2018 ایجاد نموده است.در کنار این ویژگی مجاورت این استادیوم زیبا با رودخانه ولگا می باشد.
برآورد اولیه احداث "نیژنی نووگورود" در ابتدای سال 2014 رقمی بالغ بر 17 میلیارد روبل تخمین زده شده بود که با توجه به امکانات جانبی اضافه شده به ورزشگاه و جایگاه های ویژه استفاده از تکنولوژی "VAR" شاین رقم به 18 میلیارد روبل رسید. از نکات حائز اهمیت در اجرای این پروژه که مدیریت آن بر عهده شرکت Stroytransgaz  بود اتمام روند ساخت استادیوم تنها در 36 ماه می باشد.